De Gucht bezoekt Eufor in Tsjaad

• AUDIO: Luister naar Karel De Gucht over zijn ontmoeting met president Déby (3:09)

Daar woedt nu al vijf jaar lang oorlog. Om de vluchtelingen die de grens zijn overgestoken, te beschermen, heeft de Europese Unie beroep gedaan op de lidstaten. België stuurt een piloot en een zeventigtal andere militairen in het kader van Eufor. Er zijn er al vier ter plaatse.
De Gucht bezocht dinsdag het kamp en trekt vandaag / woensdag naar een vluchtelingenkamp niet ver van de Tsjadische stad Abéché. Hij had dinsdag ook een onderhoud met president Déby, die begin deze maand nog een staatsgreep te verwerken kreeg. Déby is allesbehalve verzoeningsgezind, wist De Gucht achteraf te vertellen. De man schuift de schuld grotendeels af op de “door Soedan gesteunde” rebellen en is niet zinnens tot een politieke verzoening te komen. Enkele opposanten die hij liet oppakken, zijn nog altijd niet terecht.
Volgens een woordvoerder van de Euformissie werpt het regime, uit schrik voor nieuwe aanvallen, momenteel een wal op rond de hoofdstad N’Djamena. Die moet verhinderen dat de rebellen, zoals begin deze maand, opnieuw de hoofdstad binnenrollen. Door de vestingwal zullen pick-ups gedwongen zijn de gewone wegen te gebruiken, waar het regeringsleger ze dan wellicht met groot geschut zal staan opwachten, aldus Euforwoordvoerder Poulain.
Het verwijt dat de aanwezigheid van Europese troepen vlakbij de grens met Soedan een nieuwe opmars van rebellen moet stuiten en dus impliciet het regime in N’Djamena steunt, wuift Poulain weg. “Tenzij de rebellen ons of de personen die we moeten beschermen – vluchtelingen, ontheemden, VN-personeel, ngo’s,..- aanvallen, hebben wij niet het mandaat om ze tegen te houden”. Niettemin zei Idriss Déby Itno in zijn gesprek met De Gucht dat hij de Euformissie niet ongenegen was. Zo hoefde hij geen troepen in te zetten om de kampen te bewaken en kon hij zijn grens met Soedan beveiligen.
De kliek rond Déby behoort tot de Zaghawas, die nog geen 3 % van de bevolking uitmaken en niettemin de plak zwaaien in het uitgestrekte en dorre land. De huidige president wordt ook kleptocratie verweten. Terwijl zijn land quasi onderaan de Human Development Index bungelt, stopt de allesbehalve democratische leider nationale inkomsten in eigen zak, luidt de kritiek. Tijdens het bezoek aan ’s mans residentie kon de Belgische delegatie er niet naast kijken. Terwijl in de straten van de hoofdstad kleine smokkelaars flesjes brandstof proberen te slijten, prijken in ’s mans residentie liefst vijftien peperdure Hummers: veruit de meest ‘gulzige’ terreinwagens die er zijn.