De Gucht niet meer welkom in Congo

Aanleiding is De Guchts toespraak op 16 december voor het Europees Parlement. In die speech zei De Gucht dat Congo ‘een enorme knoeiboel is geworden.’
In onderstaand opiniestuk reageert historicus Stefaan Hublou Solfrian op de uitspraken van De Gucht.
‘O, genade van de helderheid van geest/die steeds verblindt en nooit geneest’, zo eindigt minister van Staat Mark Eyskens zijn gedicht ‘Te zwaar om dragen’ in de bundel ‘Omdat wij van de avond nooit genezen’.
Ik heb eerbied voor de persoon van Karel de Gucht, ik geloof in zijn hoge intelligentie en zijn integriteit; maar voor mij staat het vast dat het gedicht van de ene intelligente man op de andere van toepassing is. Zoveel is duidelijk nu hij er weer is in geslaagd zich persona non grata te laten verklaren door de overheid van Congo.

Gezichtsverlies

Wat ik zo heb leren waarderen in de contacten met Afrikanen en met Chinezen is dat ze in gesprekken en onderhandelingen de tactvolle wijsheid hebben een gesprekspartner nooit volkomen gezichtsverlies te laten lijden. Die diepmenselijke trek mist de Gucht. Hij is daarin een exponentiële Verlichte Europeaan. In Evangelische termen: ‘De kinderen van het Licht weten vaak minder goed hoe met elkaar om te gaan dan de kinderen van de armen’.
Barack Obama heeft zich gisteren terecht kwaad gemaakt in zijn toespraak over het falen van de geheime- en informatiediensten van de VS; niet het vergaren van de informatie was het probleem, zo stelde de president, maar het analyseren en integreren van de gegevens.

Botte verwijten

Dit gaat ook op voor de botte ‘waarheidsgetrouwe verwijten’ die onze liberale landgenoot aan het adres van de regering van Congo maakte; in de ‘Geschiedenis van het Afrikaanse continent’, een monumentaal werk dat is gemaakt in opdracht van de UNESCO, geven de geleerden aan dat Afrika meer dan tweehonderd jaar achterstand in zijn ontwikkeling heeft opgelopen door de miljoenen mannen en vrouwen die wij Europeanen er als slaven zijn gaan weghalen.
De Gucht vergeet dus selectief belangrijke feiten. Bovendien valt zijn stoere standpunt ook door de mand bij het eerlijk en open-minded bekijken van het Nu: het is een publiek geheim dat de rijke industrielanden door hun politieke en economische macht de regels van de vrijhandel naar hun hand zetten.

Boter

Indien wij Europeanen gewone eerlijke prijzen zouden betalen voor de producten uit het Zuiden, zou dat die landen een inkomen opleveren dat veel meer bedraagt dan alle ontwikkelingsgelden.
Met het oog op de functie van Europees Commissaris voor Handel die Karel de Gucht spoedig gaat opnemen, lijkt het nuttig dat we hem die spiegel van feiten vandaag even voorhouden. Zo kunnen hij en wij als Belgen even de boter zien die wij op het hoofd hebben in onze relatie met de Congolezen.
Stefaan Hublou Solfrian, historicus, Leuven

Diplomatieke ijstijd
In het voorjaar van 2008 kwam het al tot een diplomatieke botsing tussen België en de Democratische Republiek Congo toen Karel De Gucht, toen nog Belgisch minister van Buitenlandse Zaken, kritiek uitte op de corruptie en het gebrek aan goed bestuur bij de Congolese overheid. De Gucht somde toen een aantal voorwaarden op waaraan Congo zou moeten voldoen.

Daarop besliste de Congolese regering om zijn ambassadeur, Jean-Pierre Mutamba Tshimpanga, uit België weg te halen en zijn consulaat in Antwerpen te sluiten. De Democratische Republiek Congo vroeg België zijn ambassades te sluiten in Lubumbashi en Bukavu als protest tegen de uitspraken van De Gucht.

Na negen maanden van diplomatieke ijstijd kondigde voormalig premier Herman Van Rompuy en zijn Congolese collega Adolphe Muzito in januari 2009 een normalisatie van de onderlinge relaties tussen beide landen aan.