De minaretten van Londen

ZONDAGOCHTEND IN HYDE PARK

Speakers’ Corner in het Londense Hyde Park, sinds jaar en dag de plek waar iedereen vrij zijn mening mag verkondigen, wordt al lang niet meer gebruikt door politiek misnoegde burgers. Sinds de publicatie van Salman Rushdies ‘Duivelsverzen’ in 1987 hebben de religieuze fundamentalisten, christenen net zo goed als moslims, van deze plaats hun platform gemaakt.

Een Afro-Amerikaan in een wit pak en een rood vlinderdasje gaat fel tekeer tegen alle ‘leugens’ waarop de blanke christelijke gemeenschap stoelt. ‘Jezus zou blank zijn. Dat zijn leugens. Jezus was een zwarte man met kroezelhaar.’ De negen lijfwachten die rondom hem staan en hem helemaal inkapselen, antwoorden in koor ‘yeah’. Ze hebben allen een zwart vest aan met de initialen van de ‘Nation of Islam’ de Amerikaanse moslimorganisatie onder het leiderschap van Louis Farrakhan. Deze organisatie is de jongste jaren veelvuldig in opspraak gekomen omwille van haar racistische uitspraken. De menigte grinnikt om dit beeld. De spreker gaat verder. ‘Met deze leugens hebben de Blanken ons verdrukt. Het was hun vrijgeleide om slaven van ons te maken. Wij nemen dit niet langer. De Blanken moeten hun fouten toegeven en hun excuses aanbieden. Wij eisen compensatie voor al het leed dat ons is aangedaan. Het is ons recht, ons goddelijk recht. Als ze weigeren dan moeten we dit recht met geweld opeisen. Er komt pas een einde aan de verdrukking als de verdrukker gedood wordt als straf voor het onrechtvaardig doden van de verdrukten, leert de Heilige Koran ons. Laten we dus luisteren naar het woord van Allah, want Allah is groot.’ Hij heft zijn vuist omhoog en roept in het Arabisch ‘Allahoe Akbar’. Deze roep wordt meerdere malen overgenomen door zijn lijfwachten en zijn volgelingen die zich tussen de menigte bevinden.

Tien meter verder staan twee mannen en twee vrouwen met plakkaten voor hun borst en op hun rug. Het zijn Mormonen. Eén van de vrouwen probeert tevergeefs Farrakhans aanhanger te overstemmen. Toch gaat ze dapper voort met het prijzen van de barmhartigheid van God die aan iedereen vergiffenis schenkt, ook aan zondaars.

Recht tegenover het spreekgestoelte van de ‘Nation of Islam’ beklimt een blonde bebaarde Britse man zijn spreekladder. Hij heeft een zwarte muts op en is gekleed in een sarwal kamies, een brede Afghaanse broek met een lang groen hemd erover. Zijn Iraakse begeleider draagt een enkellang hemd onder zijn dikke anorak en een Palestijnse sjaal om zijn hoofd. Hij heeft een aantal Arabische boekjes in de ene hand en een GSM in de andere hand. Het zijn de missionarissen van de islamitische Da’waa (De roep van de islam) partij. Hun einddoel is een islamitische staat op te richten. De blonde Britse moslim verkettert de aanhangers van de ‘Nation of Islam’. Als een volleerde orator gaat hij tegen hen in de aanval. ‘Zij doen zich voor als moslims maar het zijn ‘ketters’. De islam is een godsdienst van vrede en roept niet op tot haat, racisme of geweld. Wie het tegendeel beweert, is een vijand van de islam en wil enkel de ondergang van de moslims.’ Een toehoorder wil iets vragen. De spreker negeert hem. De toehoorder beschuldigt hem van ondemocratisch gedrag. Hier gaat hij wel op in. ‘Ik geloof niet in democratie zoals die wordt gedefinieerd door het Westen. In geen enkel democratisch land luistert men naar de ‘wil van het volk’. ‘Wij hebben toch vrije verkiezingen’, roept een toehoorder. ‘Vrije verkiezingen zijn een lachertje. Neem Algerije. Daar waren in 1992 ook vrije verkiezingen. Tot de moslims wonnen. Toen was het gedaan met de democratie. Het leger schortte de verkiezingen op en stopte de moslimleiders in de gevangenis en het Westen keek goedkeurend toe. Het Westen steunt dictators. Elke dictator wil god spelen en beschikken over het leven van zijn onderdanen. Wel, de islam tolereert dit niet. Er is maar één God en alle mensen zijn gelijk aan elkaar. Ik geloof in de democratie voorgeschreven door de islam en de enige voor wie ik mij buig is Allah. En jullie zouden hetzelfde moeten doen.’

Deze blonde moslim is niet de enige die de westerse democratie hekelt, maar ze wel gebruikt.

Londen is tegenwoordig de intellectuele hoofdstad van het Midden-Oosten. Niet omdat er zoveel politieke vluchtelingen zijn. Het recht op vrije meningsuiting en vrije pers maakt dat zelfs de Arabische pers Londen boven andere landen en steden verkiest. Naast de twee belangrijkste internationale Arabische kranten, Ash-Sharq Al-Awsat (Het Midden-Oosten) en Al-Hayat (Het leven), verschijnen er tachtig andere kranten en blaadjes in het Arabisch in Londen. Londen is aantrekkelijk omwille van de taal en het democratisch klimaat. De huidige asielwetgeving laat niet toe dat de politieke activiteiten van politieke vluchtelingen aan banden worden gelegd. Met als gevolg dat het gros van de opruiende teksten die via fax, internet of e-mail worden verspreid in de islamitische wereld uit Groot-Brittannië komen. Tot groot ongenoegen van de autoriteiten in het Midden-Oosten en andere islamitische landen.

WAAR IBRAHIM ZIJN MOSTERD HAALT

Na zijn discours spreek ik de blonde Ibrahim aan over de zin van geweld in naam van de islam. Zijn Iraakse vriend Yassin luistert mee. De vraag zint Yassin niet. ‘Jij bent zeker een Joodse’, verwijt hij mij op beledigende toon. ‘Jij kunt onmogelijk een moslimvrouw zijn. Kijk maar hoe je erbij loopt.’ Voor hem zijn vrouwen zonder hoofddoek geen moslims. Voor we verzanden in een oeverloze polemiek, neemt Ibrahim mij apart. ‘De islam keurt geweld niet goed tenzij in bepaalde gevallen. Onze broeders voeren een ‘jihad’ of strijd tegen de excessen van de zogenaamde islamitische staten. Het Westen, Israël en de regimes van Arabische landen noemen onze broeders terroristen. Deze drie hebben het slecht voor met islam. Een jood die biddende moslims vermoordt, is geen terrorist maar een gek. Een Palestijn die zichzelf opblaast in een bus omdat het Israëlische leger zijn familie onteigend heeft en familieleden heeft vermoord of onschuldig heeft gearresteerd, is een gevaarlijke terrorist’, legt hij uit. Ibrahim nodigt mij uit om dit onderwerp dieper uit te spitten. In het Da’waa lokaal aan Regent Park niet ver van de grote moskee van Londen ontmoet ik nog andere dissidente ‘broeders’. Een Egyptenaar, een Algerijn, twee Irakezen en een Syriër. Allen willen ze mij overtuigen van hun gelijk om geweld te gebruiken. Zij beschouwen zich als slachtoffers van hun decadente regimes. Honderden jaren geschiedenis van westerse uitbuiting en westerse onrechtvaardigheden krijg ik over me heen. ‘De Palestijnen zijn hét voorbeeld van hoe het Westen met twee maten meet. Amerika strafte Libië en Irak onterecht, enkel om hun belangen te vrijwaren,’ zegt de Irakees. Koranverzen worden te pas en te onpas gebruikt om hun gelijk goddelijk te ondersteunen. Alle verzen zijn uit hun context gerukt. ‘Onze situatie kan je niet begrijpen als je geen rekening houdt met de context. Wij bestrijden het staatsterrorisme. Onze corrupte regimes verstikken ons’, zegt de Syriër emotioneel. ‘Moeten wij lijdzaam toezien hoe onze vrouwen en kinderen worden vermoord door de staatsveiligheid? Moeten wij aanvaarden dat de schuld van alle terreur in onze schoenen wordt geschoven. Nee, wij moeten strijden om dit te veranderen’, zegt de Algerijn die duidelijk een GIA-aanhanger is. ‘Moeten daarvoor onschuldige mensen boeten’, doorbreek ik de woordenstroom. ‘Hoe bepaal je de onschuld van iemand in dit kluwen’, vraagt de Iraki. Zijn de buitenlandse toeristen die het leven lieten in Egypte onschuldiger dan mijn zus en moeder die verkracht en gefolterd werden door de Iraakse soldaten? ‘Schuld en onschuld worden ons opgedrongen door het Westen dat onze dictators door dik en dun steunt. Het gewone volk is van weinig belang. Wij verlangen naar de ‘echte’ islam waar iedereen meetelt. Pas als we de islam in ere herstellen kan onze maatschappij leefbaar en vrij worden. Het Westen heeft schrik van de overtuigingskracht van de islam en daarom zweren ze tegen ons samen’, is de stelling van de Egyptenaar. Op de vraag hoe de islamistische beweging deze verandering wil realiseren krijg ik vage antwoorden. De Irakees illustreert het met een koranvers en zegt dat alles in handen van Allah ligt. Inshallah.

VRIJDAGMIDDAG IN FINSBURY PARK

Finsbury Park is een kleine voorstad in het noorden van Londen. Bij de uitgang van de metro hoor ik luid en duidelijk ‘Allahoe Akbar’, de oproep tot het middaggebed. Niemand van de voorbijgangers kijkt hier van op. Het is een vertrouwd geluid. De moskee van Finsbury Park ligt aan de achterkant van het metrostation. Het is vrijdag en de moskee zit volgepakt met mannen en vrouwen. Opvallend is het aantal Algerijnen dat hier naar het vrijdagsermoen van de Egyptische imam (voorganger) sheikh Aboe Hamza Misri komt luisteren. Velen zijn vroegere FIS-leden. Zij hebben asiel gezocht in de Algerijnse gemeenschap, die intussen al meer dan tienduizend leden telt. Sommigen zijn legaal, anderen illegaal. ‘Deze moskee is niet alleen een bidplaats voor ons’, beweert de FIS- aanhanger Hakim. ‘In de moskee heeft politiek een even grote plaats als religie. Hier wordt de islamitische beweging gemobiliseerd en georganiseerd’, aldus Hakim.

De imam zou banden hebben met de Algerijnse GIA. Niemand durft het mij luidop te bevestigen. Wel is deze Egyptenaar gekend om zijn radicale ideeën. In november keurde hij de aanslag op de toeristen in Luxor goed. ‘De strijders van het geloof hebben vanuit islamitisch oogpunt gehandeld. De toeristische industrie is verboden. De toeristen komen zich vergapen aan de faraomonumenten, ook dat is uit den boze. Ze lopen halfnaakt rond of kussen elkaar in het openbaar. Velen van onze ongelukkige vrouwen zijn verplicht om zichzelf te verkopen aan de ongelovigen, waardoor aids een plaag werd in onze islamitische maatschappij’, beweerde hij.

Op deze vrijdag gaat hij in zijn sermoen fel tekeer tegen de terreur in Algerije. ’ De Algerijnse regering liegt als ze de moslims de schuld geeft van de moorden. Met hun leugens proberen ze de islam en onze strijd te ondergraven. De islam laat niet toe dat onschuldige mannen, vrouwen en kinderen vermoord en verminkt worden. Deze moordenaars dragen banden om hun hoofd waar ‘Allahoe Akfar’ -Allah is ketters- opstaat. Stel je voor!’ Hier slaat de stem van sheikh over. ‘Welke moslim zou het wagen om zo’n heiligschennis te plegen? De Algerijnse staat met zijn moordende leger en politiekorps is de schuldige. Zij schuwen niemand en niets om hun doel te bereiken. Zelfs niet de heilige maand Ramadan. Maar wij geven niet op. De islam zal uiteindelijk overwinnen. Allah is overwinnaar en niemand anders.’ Rondom mij herhalen enkele vrouwen deze woorden stilletjes voor zich. De mannen laten een instemmend geluid horen. De spanning in de Finsbury moskee is om te snijden. Niemand gelooft hier dat de GIA, of een andere extreem-islamitische groepering terreur zaait in Algerije. Wie hieraan openlijk zou twijfelen zou wel eens gelyncht kunnen worden als ketter.

Bankier van geweld

Aan de poort van de Finsbury moskee wordt de gelovigen gevraagd om de ‘fatra’ -geldelijke bijdrage die door moslims gegeven wordt aan een behoeftige op het einde van de vastenperiode- van omgerekend 245 BEF te schenken aan de weduwen en wezen van Algerije. Hakim wijst mij onopvallend Ja’far Al-Khaouari, FIS-leider in ballingschap aan, die meer dan het voorgeschreven bedrag in de gelddoos stopt. Er is veel te doen om de financiën van de islamistische organisaties. De Syriër Omar Bakr Mohammed verkondigde op de BBC dat hij miljoenen ponden heeft verzameld voor terroristische groeperingen. ‘Daar is geen woord van waar. De man is enkel mediageil. De Britse autoriteiten weten dit, maar de Arabische autoriteiten geloven het wel. Ze overschatten het belang van zulke mensen’, weerlegt Elisabeth Lee.

In Groot-Brittannië wordt volgens officiële bronnen jaarlijks een som ter waarde van 240 miljoen BEF opgehaald door islamitische organisaties. Naast de occasionele geldomhalingen spijzen vooral de ‘fatra’ en de verplichte vermogensbijdrage of ‘zakaat’, die jaarlijks worden opgehaald, het islamitische offerblok. Waar gaat dit geld naartoe? ‘Niet naar terroristische activiteiten’, zegt Zaki Badawi, decaan van het Muslim College. ‘Het is heel makkelijk om geld in de gaten te houden. Via computers kan elke financiële handeling gevolgd en nagetrokken worden. Slechts een luttel bedrag gaat naar terroristische activiteiten. Elke organisatie die legaal geld ophaalt voor het buitenland is geregistreerd bij de ‘Liefdadigheidscommissie. Ze moet een afrekening geven over de bestemming van dit geld. Natuurlijk kan baar geld voor om het even wat gebruikt worden. De pers verkiest dit te negeren zodat ze kunnen toeteren dat Groot-Brittannië de financiële draaischijf is van de integristen’, maakt Badawi zich kwaad.

Van integrist tot intellectuele goeroe

Niet alle dissidenten zijn vermeende terroristen of integristen. Rached Ghannouchi, leider van de Tunesische islamitische An-Nahda partij woont sinds 1989 in de Londense voorstad Harrow. Hij is één van de intellectuelen die lessen trekt uit het verleden om de problemen van het heden op te lossen en hoop voor de toekomst te scheppen. Ooit dweepte hij met het Arabisch nationalisme. Toen dit nationalisme niet opgewassen bleek tegen de Arabische problemen zocht Ghannouchi zijn heil bij de Moslimbroeders. Na een grondige analyse miste hij bij hen een essentiële basis: democratie. Ghannouchi is een voorzichtig man. Hij neemt ons gesprek op en twee jonge dissidenten wonen ons gesprek bij. Een man en een vrouw alleen in een kamer is tegen de fatsoensregels.

Weloverdacht legt hij mij zijn ideeën uit. ‘Sinds 1981 is de An-Nahda partij de stem van het Tunesische volk dat monddood wordt gemaakt. Onze rol is de politiek van Tunesië te ontmaskeren. Wij willen op een vredelievende manier een einde maken aan het dictatoriaal beleid van de president Ben Ali. Wij hebben gezien en aan den lijve ondervonden wat geweld teweeg brengt. De invloed van een leider mag echter niet overschat worden. Als het volk naar de wapens grijpt dan kan ik het volk enkel vragen om de wapens neer te leggen en wijzen op de vicieuze cirkel van geweld. De keuze is dan aan het volk, en de leider moet dit respecteren.

Eigenlijk moet de hele islamitische samenleving heropgevoed worden in een vrije open en eerlijke sfeer. De kern van islam is de vrije wil. Het volk, zowel mannen als vrouwen, bepaalt de staatsstructuur, kiest zijn leiders en zet ze ook af. Daarom moeten we het volk een politiek bewustzijn bijbrengen. De islam reikt ons hiervoor het instrument aan: de ijtihaad of eigen interpretatie. Laat het volk vrij zijn mening zeggen over alle aspecten van het maatschappelijk leven en laat het zich organiseren in verschillende politieke partijen. We moeten luisteren en openstaan voor die meningen. Wij moeten ook openstaan voor andere godsdiensten. De economische situatie vereist ook onze aandacht. Pak de werkloosheid en de corruptie aan en je neemt een stuk onrust bij het volk weg. De jonge dissidenten studeren hier om dit probleem aan te pakken. De islamopvoeding moet ook worden herdacht. De moslims moeten weer gaan houden van hun geloof. Wat nu als islam wordt aangereikt, is een geamputeerde godsdienst. De islam die sommige integristen belijden is niet de ware islam. In de islam liggen onze wortels, trek deze wortels uit en we raken op drift. Dat zien we nu. De islamitische gemeenschap is compleet het noorden kwijt.’

Kader 1: ALLE WEGEN LEIDEN NAAR LONDEN

Londen kan niet ontkennen dat het de favoriete pleisterplek is van de islamistische dissidenten. Er verblijven leden van de Egyptische Jihad beweging die in 1981 verantwoordelijk waren voor de moord op president Sadat. De leiders van de Gama’aat El Islamiyya (de islamitische Groep), die tal van aanslagen op toeristen heeft gepleegd, wonen er. De leider Rached Ghannouchi en leden van de Tunesische An-Nahda partij, die verdacht wordt van een bomaanslag op de voormalige president Bourguiba, hebben hier ook hun toevlucht gezocht. Evenals de Saudische islamist Mohammed El Massaari. Er zijn leden van de Algerijnse Gewapende Islamitische Groep (GIA) en leiders van het Algerijns Islamitisch Heilsfront (FIS). De Pakistaanse verzetsbeweging Mohajir Qami heeft er ook zijn vertegenwoordigers. Net als de sji’ietische groep Al Moehajiroen (De Emigranten) waarvan de Syrische leider sheikh Omar Bakri Mohammed banden heeft met de blinde sheikh Omar Abdul Rahman, die er van wordt beschuldigd het brein te zijn achter de aanslag tegen de World Trade Center in New York.

Kader 2: HET GELD VAN DE COLLECTE

Heel wat islamistische dissidenten hebben een ‘terroristisch’ verleden. Met zo’n verleden is het gemakkelijk om hen te verdenken van terroristische activiteiten. ‘Toch opereren de meeste islamistische organisaties binnen de wet’, beweert Elisabeth Lee die verbonden is aan het International Institute of Strategical Studies in Londen. Veel kans om aanslagen te beramen krijgen de dissidenten niet. ‘De Britse antiterreurwetgeving behoort tot de strengste ter wereld’, stelt Lee vast. Bovendien worden deze dissidenten nauwlettend in het oog gehouden door M15, de geheime dienst van hare Majesteit, en een speciale eenheid van Scotland Yard. De afgelopen twee jaar werden zes personen die zich niet aan de wet hielden, gearresteerd of uit het land gezet. ‘De Britse wetgeving bevat echter wel één zwak punt: in Groot-Brittannië is het niet strafbaar om een aanslag in het buitenland te beramen of om daarvoor geld in te zamelen,’ zegt Elisabeth Lee. Dat zal spoedig veranderen. De Britse minister van Binnenlandse Zaken Jack Straw heeft in oktober jongstleden voorgesteld om de asielwetgeving te herzien. Wat de regimes van de islamitische landen vrezen, zijn echter niet de terroristische activiteiten. Wel de vrije meningsuiting, de propaganda en de vele getuigenissen van de islamistische dissidenten die hun macht kunnen ondergraven.

GESPREK MET ZAKI BADAWI

‘VOOR INTEGRISTEN IS EEN MENSENLEVEN GOEDKOOP’

‘De integristen denken dat ze over een goddelijk recht beschikken om te regeren omdat zij de shari’a of de klassieke islamitische wetgeving, willen toepassen. Dat is klinkklare onzin. Mensen aanvaarden dit niet meer. Elke machthebber is een menselijk wezen met goede en slechte kanten. De shari’a noch God oefenen de macht uit.’ Zulke uitspraken maken Zaki Badawi, de Egyptische decaan van het ‘Muslim College’ in Londen, niet erg geliefd bij de integristen. Het laat deze academicus koud. Democratie is zijn sleutelwoord. Zaki Badawi doceerde filosofie aan talrijke befaamde instituten in de islamitische wereld en heeft een omvangrijk wetenschappelijk oeuvre waarin hij de meest uiteenlopende onderwerpen behandelt.

Is de islam de oplossing voor alle problemen in de samenleving, zoals de integristen beweren?

Deze slogan is misleidend. De integristen definiëren nooit deze islamitische oplossing. Ze stellen de islam voor als een apotheek gevuld met flessen om de verschillende maatschappelijke kwalen te genezen. Maar islam op zich is geen oplossing. Islam biedt ons een kader waarin wij als menselijke wezens aan ‘ijtihaad’ of eigen interpretatie doen.

Wat bedoelt u met eigen interpretatie?

De islamisten dwepen met de Medina-samenleving van de profeet Mohammed en de vier eerste kaliefen. Dat is een ideaalbeeld dat het prima doet in propagandateksten en toespraken. Dit beeld moeten we doorgronden en niet kopiëren, want wij leven in een totaal andere samenleving. Onze maatschappij wordt geconfronteerd met een enorm economisch, technisch en industrieel probleem. De meeste islamisten zijn totaal onwetend in deze materie. Woningnood, werkloosheid en het ontwikkelen van een eigen economie kunnen alleen opgelost worden door verschillende interpretaties en ideeën met elkaar te confronteren. Maak de ‘zakaat’, de vermogensbijdrage die een moslim jaarlijks moet afdragen, verplicht en alle problemen zullen van de baan zijn, zeggen de islamisten. Hiermee geven ze de publieke opinie het gevoel dat het economisch probleem heel simpel is en de oplossing zeer eenvoudig. De ‘zakaat’ is niet toereikend voor de problemen van een moderne staat. Het is eveneens te simpel om de staatshoofden de schuld te geven van al wat fout gaat in de maatschappij.

Wat is het antwoord dan?

Democratie is het enige antwoord. Islam betekent ook democratie. Het gebrek aan een democratische cultuur in de islamitische wereld ligt aan de basis van al onze problemen. Democratie moet niet uitgaan van de autoriteiten maar van de gemeenschap. De islamisten kunnen wel zeggen dat ze dit recht zullen toekennen, maar de moslims willen garanties. Het volk verlangt eerlijkheid en wil gedetailleerde plannen zien. Zulke programma’s hebben de integristen niet. Daarom zeg ik dat onze samenleving geen charlatans nodig heeft die luid kunnen roepen, maar verlichte mensen die met de andere kunnen onderhandelen.

Maar wat als die ‘andere’ seculier is. Is er plaats voor secularisme binnen de islam?

De discussie tussen secularisme en islam in de islamitische landen is gebaseerd op misverstanden. Islam is niet hetgeen de islamisten verkondigen en secularisme op zich is niet tegen religie. In vele aspecten houdt islam secularisme in. Dat begrijpen de seculieren niet. De islam kent geen rigide regels. De regels om een maatschappij te organiseren zijn flexibel. Een samenleving moet balanceren tussen de vrijheid van het individu en de gehoorzaamheid aan de wet. Dit evenwicht is te vinden in de moderne samenleving door een individu de vrijheid van keuze te laten. Het individu zal door zijn keuze bepalen hoe de wet op hem toegepast zal worden. De islam zegt niet dat je mensen moet verhinderen om zonden te begaan door absolute wetten op te stellen. De islam laat een evenwicht toe zonder de zonde aan te moedigen. Helaas passen de integristen dit anders toe. Hiermee jagen ze de seculieren schrik aan. Die geloven dat een islamitische regering de maatschappij zou vormen naar één streng model. Dat is onmogelijk. De maatschappij en de regels van de shari’a veranderen voordurend al naar gelang van de situatie.

Hoe verklaart u dat de leiders van islamistische terreurgroepen pamfletten en boeken schrijven om het geweld islamitisch te verantwoorden?

Niemand heeft deze mensen geleerd hoe ze met de islam moeten omgaan om zo een middenweg te zoeken. Islamonderricht is zeer pover in de islamitische landen. Het is ofwel totaal verdedigend, of helemaal agressief. De integristen miskennen de waarde van een menselijk leven. Dat is hun grootste fout. Een menselijk leven is goedkoop en makkelijk op te offeren op het altaar van hun machtsverwerving. Helaas heeft dit een stempel gedrukt op de hele islamistische beweging. Geweld is te vergelijken met een djinn, een duiveltje in een fles. Eens de djinn vrij komt, is het moeilijk om hem er terug in te stoppen. In Algerije, hebben de staat noch Belhadj en Madani -de leiders van het Algerijnse Heilsfront- vat op het geweld. Maar terreur komt niet enkel van de integristen. Er is ook veel staatsterreur waar de politie de meeste schuld treft. Zij drijven met hun brutaal optreden -dat gaat van beledigingen, verkrachtingen, foltering tot opsluiting- jongeren in de handen van de terroristen. Als politieagenten verplicht worden om eveneens de wetten te respecteren, dan zullen er heel wat minder terreuracties zijn.

Wat weerhoudt de moslims om deze terreuracties openlijk te veroordelen?

De moslimwereld negeert de realiteiten en houdt zich onledig met futiliteiten. De serieuze problemen vereisen heel wat moeite en denkwerk. Daarom verkiezen veel moslims de simpele zaken. Verbrand een boek. Veroordeel iemand om zijn ideeën. We maken ons minder druk over de dood van en de moordaanslagen op onze medemoslims. Zelden zijn de moslims te motiveren om op straat te komen om het geweld in de islamitische wereld aan te klagen.

Kan islam gebruikt worden voor politieke doeleinden?

Wie de islam als voorwendsel gebruikt, degradeert de islam. Deze hypocrieten voegen zich enkel bij de islamistische beweging om de publieke gevoelens te bespelen. Ze vormen een gevaar voor de islamistische beweging. Ze schuwen kritiek en dit ontkracht hun stelling dat ze een oprecht beleid zullen voeren dat het volk het recht geeft om te kiezen. De integristen verwijten hun regeringen dat ze dictatoriaal zijn, maar vergeten dat hun eigen organisaties even dictatoriaal zijn. Islam is een levend geloof dat moet beantwoorden aan de noden van levende mensen. Islam is ook een wereldreligie. Het is een godsdienst die aanvaardt dat hij op verschillende manieren tot uitdrukking komt in vele culturen. De basiselementen zijn gemeenschappelijk maar de culturele elementen zijn verschillend. Zolang de islamistische beweging zich hier niet naar gedraagt, blijft ze een gevaar voor onze samenleving en een gevaar voor zichzelf.

Hoe kan deze dreiging worden tegengegaan?

Enkele intellectuelen hebben dit gevaar begrepen en proberen klaarheid te scheppen in het denken. Ze ontdekten dat het niet helpt om ideeën met geweld op te leggen. Ze stelden zich open voor discussie en kritiek. In hun nieuwe ideeën verheffen ze de mens en behandelen ze hem niet langer meer als vee. Ze verwerpen onnodig bloedvergieten. Vrouwen worden niet meer als objecten behandeld en uit het onderwijs geschopt. Ze veroordelen de integristen die dat wel doen. Er is een verschuiving naar meerdere politieke partijen en de autoriteit ligt niet meer bij de shari’a, maar komt van het volk. Het is een geleidelijke stap naar democratische verandering. Uiteindelijk zal dit leiden tot de oorspronkelijke ideeën van de islam die in zijn originele vorm democratische was. Kijk maar naar het leven van de profeet Mohammed. Zijn vrouwen en volgelingen stelden zijn stellingen en handelswijzen voortdurend in vraag. Kan een vrouw of de gewone burger dit vandaag ook doen? Nee, onze gemeenschap heeft in vele opzichten aan vrijheid ingeboet.