De nieuwe missie van Radio Free Europe

De voorbije jaren sloot Radio Free Europe ook al zijn kantoren in achtereenvolgens Hongarije, Polen, Tsjechië, de Baltische Staten, Slowakije en Bulgarije.
Radio Free Europe (RFE) en Radio Liberty (RL) zijn omstreeks 1950 door de Amerikaanse geheime dienst CIA opgericht om de bevolking achter het IJzeren Gordijn van informatie uit het “vrije Westen” te voorzien. Radio Free Europe zond voornamelijk uit naar Oost-Europa, Radio Liberty was gericht op Rusland en andere Sovjetrepublieken. Officieel eindigde de CIA-betrokkenheid bij de uitzendingen in 1971.
De val van de Berlijnse Muur vormde uiteraard een keerpunt in de geschiedenis van het radiostation. De komst van democratie in Oost-Europa luidde het einde in van lokale RFE-afdelingen, maar tegelijkertijd richtte de zender nieuwe afdelingen op in voormalig Joegoslavië (Kosovo, Macedonië), Centraal-Azië (Afghanistan) en het Midden-Oosten (Iran en Irak).
Anno 2008 bereikt RFE/RL naar eigen zeggen dertig miljoen luisteraars in 21 landen. De financiering is in handen van de Amerikaanse Broadcasting Board of Governors. En de missie luidt nog steeds ‘democratische waarden en instituten promoten door feitelijke informatie en ideeën te verspreiden’. Al kan je je de vraag stellen wat feitelijke informatie betekent voor een zender die destijds is opgericht als propaganda-instrument.
Begin juli bracht de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Condoleezza Rice een bezoek aan het hoofdkwartier van Radio Free Europe in Praag. ‘Als specialiste inzake de voormalige Sovjetunie weet ik dat Radio Free Europe en Radio Liberty voor de mensen achter het IJzeren Gordijn een soort virtuele paspoorten waren, weg uit de tirannie, richting vrijheid’, zei Rice. ‘Het heden en de toekomst van het radiostation bestaan erin diezelfde basisidee –mannen, vrouwen en kinderen kunnen en moeten vrij zijn– te verspreiden in Bagdad, Kaboel, Teheran en overal ter wereld.’
Omwille van politieke omstandigheden is het voor RFE momenteel niet mogelijk lokaal uit te zenden in Wit-Rusland, Iran, Turkmenistan, Tajikistan en Oezbekistan. In juni veroordeelde een Iraanse rechtbank RFE-journaliste Parnaz Azima tot een jaar gevangenisstraf voor haar antirevolutionaire werk. In Turkmenistan werd RFE-medewerker Sazak Durdymuradov door de politie gefolterd en opgesloten.