‘De oorzaken, niet de symptomen’

U benadrukt net als uw voorganger Paul Magnette het belang van een coherent beleid voor ontwikkeling. Hebt u voldoende ruimte en gewicht binnen de regering om “in te breken” in andere beleidsdomeinen of beleidsniveaus?

Jean-Pascal Labille: De OESO stelt in haar internationale aanbevelingen dat coherentie ten gunste van ontwikkeling een zaak van de hele regering is, en dat de minister van Ontwikkelingssamenwerking daarin een belangrijke rol dient te spelen. Het zou dus de eerste minister moeten zijn die het voortouw neemt, terwijl ik, als minister van Ontwikkelingssamenwerking, daarbij mijn verantwoordelijkheid opneem. Een dergelijk ideaal scenario wordt echter bemoeilijkt door de specifieke Belgische institutionele context. Ik zal de gewesten en gemeenschappen niet kunnen verplichten deel te nemen aan zo’n overleg, maar ik hoop in elk geval dat ze interesse zullen tonen.

Coherentie betekent ook dat de overheid meer moet doen dan hulp geven.

Jean-Pascal Labille: Overheden moeten hun privésector voldoende kunnen reguleren om zo bepaalde excessen, die kunnen uitmonden in sociale catastrofes, te voorkomen. Denk maar aan overdreven speculatie en het zwarte circuit. De “ongeoorloofde financiële stromen” worden geraamd op meer dan 990 miljard euro per jaar: geld dat voortkomt uit corruptie, opbrengsten uit criminaliteit en belastingontduiking via de zogenaamde fiscale paradijzen. Daardoor verdwijnt een massa geld uit de ontwikkelingslanden, waardoor het veel moeilijker wordt een echt ontwikkelingsbeleid te voeren.

De strijd tegen de ongelijkheid in elk domein van de duurzame ontwikkeling moet de rode draad zijn van het nieuwe denk- en actiekader, omdat de uitdaging van de armoede veel verder reikt dan zorgen voor een basislevensniveau alleen. We moeten ons allemaal richten op de oorzaken en niet op de symptomen van de armoede.

In 2012 mocht 420 miljoen euro die gereserveerd was voor Ontwikkelingssamenwerking niet uitgegeven worden. Daarbovenop komt in 2013 nog zeker 100 miljoen euro besparing op uw begroting.

Jean-Pascal Labille: Je mag niet vergeten dat België in relatieve en zelfs in absolute termen een van de belangrijkste donoren blijft. We hebben in verhouding tot de bevolking de zesde of zevende begroting voor Ontwikkelingssamenwerking. In de begroting voor 2013 is 0,51 procent ingeschreven voor ontwikkelingssamenwerking. Maar de achteruitgang, van 0,63 procent in 2010 over 0,54 procent in 2011 tot misschien 0,47 procent in 2012 is inderdaad alarmerend. De verdeling van de besparing van 100 miljoen euro zal in de praktijk grosso modo neerkomen op een besparing van 40 miljoen euro voor de bilaterale activiteiten, de overige 60 miljoen zullen worden verdeeld tussen de multilaterale en humanitaire projecten – al mogen er zeker geen specifieke crisisdossiers in gevaar komen.

Lees ook Een paternalistische logica werkt niet, het uitgebreide interview met Jean-Pascal Labille.