De opkomst en neergang van de ruilclubs

De Argentijnse ruilclubs, die werden
opgestart als een alternatief economisch circuit, zijn terug aanbeland waar
ze zeven jaar geleden begonnen. De economische crisis in het
Zuid-Amerikaanse land zorgde voor een explosieve groei van het aantal leden
van de clubs maar het systeem draaide vierkant door een radicale
muntontwaarding, een gevolg van valsmunterij en massale fraude. De
initiatiefnemers hebben naar eigen zeggen nuttige lessen getrokken uit de
ervaringen en beginnen van voor af aan.


In 1995 stichten enkele vaklieden en milieuactivisten een club waarin
zelfgeproduceerde goederen konden worden geruild. Helemaal in het begin
telde het systeem slechts een dertigtal prosumenten, mensen die tegelijk
produceerden en consumeerden. Toen de economische crisis zich in 1998 deed
voelen en de werkloosheid steeg, nam ook het aantal leden van de clubs
spectaculair toe.

Omdat niet alle ruiltransacties helemaal symmetrisch waren, begonnen de
organisatoren kredieten te drukken, een soort geld waarmee de waarde kon
worden bijgepast. Sommige prosumenten begonnen naast kleren of voedsel ook
diensten aan te bieden. Na verloop van tijd konden clubleden met hun
kredieten metsers, elektriciens, automechanici en informatici betalen. Zelfs
dokters, tandartsen, psychologen en vertalers boden hun diensten aan. Op het
hoogtepunt werden binnen de clubs auto’s, huizen en reizen verhandeld. Over
het hele land waren 3 miljoen prosumenten aangesloten bij 8000 clubs toen
het systeem tekenen van oververhitting begon te vertonen. In oktober 2001
verwelkomden we massaal mensen die door de crisis aan lagerwal waren geraakt
en geen enkele uitkering kregen van de staat, getuigt Ruben Ravenna, een
van de stichters van de ruilclub. De voorwaarde dat je zelf een product of
dienst moest kunnen aanbieden om lid te worden werd afgeschaft.

Vervolgens doken er overal vervalste kredieten op. Toen bleek dat 90 procent
van het ruilgeld was nagemaakt werden nieuwe kredieten uitgeschreven, maar
het wantrouwen bleef. De kredieten begonnen aan waarde te verliezen, en de
prijzen voor goederen en diensten binnen de ruilclubs stegen tot het
veertigvoudige. De grote producenten begonnen hun goederen buiten het
systeem te verkopen, waardoor er schaarste ontstond in het aanbod.

Ik verkocht taarten en de kredieten stroomden binnen, tot ik me op een
bepaald moment realiseerde dat al dat papier waardeloos was en ik er niets
meer mee kon kopen, getuigt Cecilia Vázquez, ex-lid van een ruilclub. Het
aantal clubs slonk opnieuw tot 3.000, met een ledenaantal van 250.000
regelmatige prosumenten.

De crisis binnen de ruilclubs is voor Ravenna een waardevolle ervaring, die
deel uitmaakt van het groeiproces. De regels zijn opnieuw strenger geworden.
Wie niets produceert kan geen lid worden en kredieten ontvangen. Het design
van het nieuwe clubgeld is auteursrechtelijk beschermd zodat namakers kunnen
worden vervolgd. Op die manier gaan de ruilclubs terug naar hun
oorspronkelijke doelstelling: de uitbouw van een solidaire economie waarin
arbeid wordt gestimuleerd en werklozen hun gevoel van eigenwaarde kunnen
herwinnen.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.