De twee kanten van geweld

Dit is geen alleenstaand voorbeeld. Het is niet gemakkelijk om met bewijzen te komen wat betreft geweld door de politie want we krijgen altijd een kant van het verhaal te horen, namelijk die van de politie. Overigens kunnen we onmogelijk weten wat er in het politiekantoor gebeurt met mensen die worden opgepakt.

We mogen dankbaar zijn voor de mensen die toch durven filmen en het mogelijk maken dat we zelf kunnen zien hoe onze politiemensen vaak te werk gaan. We hebben het afgelopen jaar beelden gezien van onder andere: hoe een jonge Griekse indignado een trap op haar gezicht kreeg door een Brusselse politieman; hoe de politie in Matongé mensen mishandelde; en onlangs hoe een man tijdens een betoging door zes politiemensen gewelddadig werd aangepakt. Aan voorbeelden komen we niet tekort.

Er is een probleem van geweld en dat moeten we aan de kaak stellen. Het beleid en alle andere actoren moeten hun verantwoordelijkheid opnemen. Op dit moment zijn we grondig fout bezig. Waarom?

Alleen geweld tegen de politie zien we als een probleem. Bovendien maakt men de verkeerde analyse en beslissingen door op de symptomen te focussen en niet ook op de oorzaken van dit geweld. De bevoegde minister en de overheid maken hier een fout door de oorzaken van de tafel te vegen. Ook de media, door telkens weer alleen op de symptomen te concentreren. Dit is het beeld dat ze gecreëerd hebben en propageren. Geen wonder dat veel mensen over dit soort geweld een mening verkondigen die niet verder gaat dan ‘de verantwoordelijkheid ligt bij dat crapuul’, ‘het ligt in hun genen’, ‘harder straffen’, enzovoort. U zal het vaak genoeg hebben gehoord.

De reactie van de politie is ook te betreuren. Ze vragen meer blauw op straat terwijl ze zelf zouden moeten beseffen dat dit niet de oplossing is. Want zoals ze zelf beweren, de burger is het respect, maar ook het vertrouwen op de politie kwijt. Men zoekt telkens weer de oorzaak elders, maar bij de politie mogen ze gerust ook eens de vraag stellen: Wat doen wij zelf fout?

Politie en justitie worden in dit land met verantwoordelijkheden opgezadeld waarvoor ze niet zijn berekend. Ze moeten hun werk kunnen doen en dat is moeilijk. Het zal nog veel moeilijker worden als de socio-economische problemen in onze steden groter worden. Wie hieraan twijfelt, mag naar de VS, het VK en een aantal van onze buurlanden kijken.

Aan zij die geweld plegen tegen de politie moet duidelijk gemaakt worden dat dit niet wordt getolereerd en hiertegen moet men optreden. Geen twijfel over.

Nu de andere kant van het verhaal, die de minister, het beleid en de media blijven negeren. Geweld door de politie.

Waarom heeft niemand over het geweld door de politie? Zoals hierboven aangehaald, aan voorbeelden ontbreekt het niet. De minister was er als de kippen bij om stoere taal te spreken en veel beloftes te maken wat betreft geweld tegen politie, maar geweld door de politie, daar zweeg ze over. Nochtans is dit een groot probleem. Waarom?

Als mensen geen respect hebben voor de politie, dan komt dat niet uit de lucht gevallen

Als mensen geen respect hebben voor de politie, dan komt dat niet uit de lucht gevallen. De Brusselse jongeren ervaren de politie als de voornaamste bron van discriminatie. Een journalistiek onderzoek van John Vandaele voor MO*-magazine toont onthutsende getuigenissen van slachtoffers van geweld door de politie. Dat onderzoek werd genegeerd door de massamedia. Een aantal mensen bij de politie geeft zelf ook toe waar het misloopt: opleiding, stereotypes en vooroordelen. En ja ook racisme. De Molenbeekse commissaris Pierre Collignon liet het zich onlangs ontvallen: ‘Er zijn mensen die eigenlijk bij de politie gaan om Arabieren te kraken’.

Wil men de relatie tussen burger en politie herstellen? Wil men dat de burger meer respect toont voor de politie? Dan is het dringend tijd om deze politiemensen die dergelijk geweld gebruiken de gepaste straf te geven. Nultolerantie voor geweld tegen politie, maar ook nultolerantie voor geweld door de politie. De politieopleiding moet hervormd worden. Er moet meer aandacht besteed worden aan politiemensen die niet in Brussel wonen zodat zij de stereotypes uitschakelen en leren omgaan met de negatieve vooroordelen over de jongeren en de stad. Politiemensen zijn geen repressieve robocops, ze hebben ook een sociale rol te vervullen. Ook wat de selectie obetreft, is er werk aan de winkel. Mensen die racistisch zijn en naar de politie komen om ‘Arabieren te kraken’ horen daar niet thuis.

Nog een woord over de media want ze begrijpen nog steeds niet wat ze verkeer doen. Er is veel stigmatisering die de lezers/luisteraars/kijkers voor waarheid nemen en die de jongeren gaan internaliseren. Hier moet iets aan gedaan worden. Daarom is het zo belangrijk dat de media ook op de oorzaken focussen.

De media is vaak te eenzijdig. In het geval van politiegeweld laten ze altijd slechts één kant van het verhaal aan het woord: de politie. Hoeveel keer hebt u die andere kant aan het woord gezien? Bovendien maakt het niet veel uit wat de jongeren uitspoken tegen de politie, de media heeft het bijna altijd over ‘geweld’. Anderzijds, zoals in dit recente voorbeeld, kopt De Standaard (23/08): ‘Politiezone Montgomery onderzoekt agressief gedrag van agenten’. Geweld door de politie noemt men ‘agressie’. Als je journalisten hierop aanwijst, is meestal de reactie: Wat doen wij verkeerd? Veel, maar jullie hebben de kans om het anders te doen want, willen of niet willen, als media speel je een centrale rol.

Bleri Lleshi is politiek filosoof. In het voorjaar van 2013 verschijnt zijn nieuw boek ‘De neoliberale strafstaat’