De zwaveldampen van Java

De Kawah Ijen is een actieve vulkaan van 2799 meter in West-Java, Indonesië. In de enorme krater ligt een turkooizen meer van zowat een kilometer doorsnede. Op de wanden rondom verschijnen hier en daar zwavelafzettingen die verkleuren van diep oranje naar helgeel. Dat klinkt allemaal erg aantrekkelijk en de vulkaan is dan ook een indrukwekkende bezienswaardigheid voor fotografen en avontuurlijke toeristen. Kawah Ijen is echter ook de werkplek van zo’n 250 mijnwerkers die er aan heel arbeidsintensieve zwavelontginning doen.
De vulkaangassen die ontsnappen aan een actieve vulkaanmonding worden gekanaliseerd via een netwerk van keramische pijpen, wat uiteindelijk resulteert in de condensatie van de zwavel, die in vloeibare vorm de felle kleur van een zinkende zon heeft. Eenmaal afgekoeld, wordt de gele, harde zwavel in stukken gebroken door de mijnwerkers, die elk gemiddeld tussen de zeventig en honderd kilo per keer naar huis sjouwen. Daarvoor moeten ze eerst zo’n tweehonderd meter klimmen om uit de krater te geraken, waarna ze de kilometerslange daling naar het dorp inzetten. De meesten maken de trip tweemaal per dag. De mijnwerkers krijgen zo’n 500 roepie of vijf dollarcent per kilo zwavel.
De zwavel wordt meestal verkocht aan een nabijgelegen suikerrietraffinaderij of aan de farmaceutische industrie die het goedje gebruikt voor huidverzorgingsproducten. De mijnwerkers zelf zijn allesbehalve beschermd. De zwaveldampen worden in het beste geval bestreden met een vochtige doek in de mond tijdens het werk. Geen wonder dat ze een lange lijst van ademhalingsmoeilijkheden melden. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is de gemiddelde levensverwachting van de mijnwerkers niet meer dan dertig jaar. Dat is wel lang genoeg om een gezin te stichten en ervoor te zorgen dat het werk doorgegeven wordt van vader op zoon.