Deense boycot treft moslimlanden

Ik sta niet achter de boycot, zegt Mohamed Kirat, een professor aan de faculteit Communicatie van de Universiteit van Sharjah. Sharjah is een deelstaat van de Verenigde Arabische Emiraten. De handel tussen Denemarken en de Arabische wereld stelt niets voor, en de boycot zal dus waarschijnlijk geen grote impact hebben, oordeelt Kirat

Dat argument wordt wel ondergraven door de stroomversnelling waarin het protest de voorbije weken is geraakt. De eind januari gelanceerde boycotoproep slaat wel degelijk aan in de islamitische wereld. Volgens één schatting hadden consumenten in het Midden-Oosten tegen het einde van de eerste week van februari de Deense economie al voor 25 miljoen euro aan inkomsten doen mislopen door geen boter, kaas en nijverheidsgoederen uit het Scandinavische land meer te kopen.

Arla Foods, een Scandinavische zuivelgigant, zegt dat het dagelijks 1,5 miljoen euro verliest in het Midden-Oosten. En er staat nog veel meer op het spel. De Danske Bank schat dat een veralgemeende boycot van Deense producten exportinkomsten ter waarde 1,3 miljard euro uit 20 islamitische landen in gevaar kan brengen. Dat is meer dan twee procent van de Deense goederenexport.

Kirat’s collega Hassan Al Subaihi zegt dat hij bewondering heeft voor de mensen die geen producten uit Denemarken meer kopen, maar gelooft dat het effect veel groter was geweest als de regeringen in het Midden-Oosten ertoe hadden opgeroepen. We moeten beter georganiseerd en vooral zonder geweld optreden, vindt hij. Onlusten geven mensen in andere landen de kans de islam af te schilderen als een onverdraagzame religie die het terrorisme bevordert.

In verschillende moslimlanden hebben de spotprenten die in september in het Deense blad Jyllands-Posten verschenen tot gewelddadige protesten geleid. Toen verontschuldigingen van de Deense regering uitbleven, begonnen winkels en actievoerders in Saudi-Arabië op 26 januari met een boycot van Deense producten. Die werd algauw ook door moslims in andere landen overgenomen.

De klanten kopen niets meer dat uit Denemarken komt en vragen ons ook om die producten uit de rekken te halen, zegt Pramod Kumar, de verkoopsmanager van een supermarktketen in Dubai. Onze klanten vragen of de geneesmiddelen die ze hier halen niet uit Denemarken komen, vult Moin Khan aan, een verkoper in een apotheek in Sharjah.

Aanvankelijk leek de boycot louter een zaak van consumenten, maar nu beginnen hier en daar ook openbare instellingen de zaak in handen te nemen.

De Kamer van Koophandel van Katar heeft alle contacten met Deense en Noorse vertegenwoordigers afgebroken, en andere moslimlanden opgeroepen hetzelfde te doen. In Bahrein heeft het parlement een comité opgezet dat andere landen in de moslimwereld moet aanmoedigen zich bij de boycot aan te sluiten. In de Verenigde Arabische Emiraten heeft de gezaghebbende Kamer van Koophandel en Industrie van Dubai verklaard dat het zal overgaan tot een boycot van alle Deense en Noorse producten als de Federatie van de Kamers van Koophandel van de Samenwerkingsraad van de Golf (GCC), een regionaal samenwerkingsverband tussen de Arabische golfstaten, daartoe oproept.

Uiteindelijk kunnen zelfs de vrijhandelsonderhandelingen tussen de Europese Unie en de GCC stokken. De EU is veruit de grootste handelspartner van de GCC.

De EU lijkt niet van plan dat allemaal zomaar te laten gebeuren. Handelscommissaris Peter Mandelson heeft ermee gedreigd de Wereldhandelsorganisatie in te schakelen als de regeringen in het Midden-Oosten de boycot beginnen te steunen.

Sommige Arabische intellectuelen waarschuwen daarvoor. Wie boycot wie?, vroeg de Saudische intellectueel Ali Al-Mousa zich eind vorige week af in ArabNews, een Engelstalige krant uit Saudi-Arabië. Een boycot is een gezonde vorm van protest zolang de actie ertoe dient kritiek te doen opmerken. Maar we hebben niets aan dat handvol barbaarse moslims dat overheidsgebouwen in brand steekt.

Volgens Al Moussa zijn de initiatiefnemers van de boycot ook slecht geïnformeerd. Heeft er iemand in alle sms-berichten die werden rondgestuurd iets gelezen over een boycot van insuline uit Denemarken? Pas als we van nietswetende consumenten uitgroeien tot hoog productieve en goed opgeleide producenten, kunnen we echt nadenken over boycotacties. Maar daarvoor moeten we eerst onze universiteiten omvormen van instellingen waar vooral poëzie wordt onderwezen naar hoogtechnologische onderzoekscentra.

Andere academici in de Golfstaten pleiten voor een open dialoog met Denemarken en de andere landen van het westen, om duidelijk te maken waar de gevoelige punten voor moslims liggen en om tegelijk aan te tonen dat de islamitische wereld conflicten ook kan uitpraten. (PD)