Defensie gaat (eindelijk) meer communiceren over buitenlandse missies

Minister De Crem werd de voorbije maanden vaak bekritiseerd door de oppositie –met name door Wouter De Vriendt (Groen!) en Dirk van der Maelen (spa-a)– omdat hij feiten, afspraken en incidenten in verband met de Belgische deelname aan de ISAF missie in Afghanistan verzweeg, zelfs tegenover de gemengde commissie voor de opvolging van buitenlandse missies die achter gesloten deuren en onder ede van geheimhouding vergadert. Bovendien vindt de minister het frustrerend dat de media vaak geen onderscheid maken tussen verschillen vormen van engagementen. Volgens meerdere insiders lanceerde de minister onder sterke druk van andere politieke fracties in de meerderheid de nieuwe briefing waarop de gebeurtenissen van buitenlandse missies in detail besproken en meegedeeld kunnen worden.
Het meest opvallende detail in verband met de missie in Afghanistan was dat de Belgische F16’s de afgelopen week tweemaal gebruik maakten van hun boordkanon voor het ondersteunen van grondoperaties tegen de opstandelingen. Er was echter geen informatie voorhanden over het eventuele aantal (burger)slachtoffers. De Belgische F16’s hebben sinds 1 september 2008 tot vandaag 2095 vlieguren gepresteerd. In de loop van juli wordt het aantal Belgische F16’s opgetrokken tot 6, een drievoud van de oorspronkelijke inzet. Deze verhoging kadert in internationale inspanningen om de verkiezingen van augustus te laten slagen, en zal zeker volgehouden worden tot eind 2010.
In Kunduz en op de luchthaven van Kaboel was geen nieuws te melden: daar zijn de Belgische militairen bezig met een rotatiebeweging, waardoor ook het OMLT (dat met het Afghaanse leger mee op het terrein gaat) niet in actie komt.
Een aantal details van de militaire operaties worden op deze briefings niet bekendgemaakt, omdat ze de veiligheid van de Belgische soldaten in gedrang kunnen brengen. Dat soort gegevens kan en mag alleen worden meegedeeld aan de parlementaire commissie, werd gezegd. Op onze vraag of die informatie dan ook zàl meegedeeld worden, werd onverkort positief geantwoord. Zowel Ludwig Vandenhove (sp-a), Hilde Vautmans (Open Vld) als Wouter De Vriendt (Groen!), alledrie lid van de parlementaire commissie, bevestigen dat het communicatiebeleid van minister De Crem de jongste weken verbeterd is. ‘De opstart van de commissie was erg moeilijk, maar nu kan de commissie eindelijk echt aan de slag’, stelt Vautmans.
Dirk van der Maelen (sp-a) vindt dat de hele commissie en haar plicht tot geheimhouding een manier is om het de parlementaire controle op en dus ook het openbaar debat over de inzet van Belgische militairen onmogelijk te maken. Wouter De Vriendt (Groen!) is het op dat punt niet helemaal eens met Van der Maelen: ‘Je kan niet alle details van zo’n militaire operatie op het publieke forum bespreken’, zegt hij. ‘Maar Defensie zou veel méér moeten vrijgeven, bijvoorbeeld of en hoeveel burgerdoden er al gevallen zijn bij de inzet van Belgische F16’s, welke schade er aangebracht werd aan civiele infrastructuur…’
Op dat punt verwijst Van der Maelen naar het Nederlandse voorbeeld, waaruit blijkt dat open en duidelijk communiceren over militiare operaties blijkbaar wel degelijk mogelijk is. ‘En dus, als minister De Crem nu eindelijk meer en beter communiceert, wil ik hem daarvoor zelfs graag feliciteren’, zegt Van der Maelen. Vandenhove zou liever zien dat de logica omgedraaid wordt en dat alle informatie in principe openbaar is, behalve welomschreven delen die alleen toegankelijk zijn voor de leden van de commissie. Bovendien willen sommige leden van de commissie meer tijd om documenten te bestuderen, terwijl die nu enkel voor de tijd dat de minister aanwezig is uitgedeeld worden.