Democraten houden achterdeur open voor aanwezigheid in Irak

Het Amerikaanse congres stemt woensdag, de senaat donderdag, over een plan dat 124 miljard dollar militaire steun voor de Amerikaanse troepen in Irak verbindt met een agenda voor de terugtrekking van de militairen. Die zou op 1 oktober 2007 beginnen en tegen 1 april 2008 voltooid moeten zijn. De Amerikaanse president George W. Bush, die het plan moet ondertekenen, heeft al aangekondigd dat hij zijn veto zal uitspreken.
In zijn huidige vorm bevat de regeling enkele achterpoortjes die het mogelijk maken nog jarenlang Amerikaanse militairen in Irak te houden. De terugtrekking in 180 dagen kan altijd worden onderbroken voor “speciale acties, beperkt in tijd en omvang, om leden van al-Qaeda of andere terroristische organisaties gevangen te nemen.” Een tweede uitzondering maakt het mogelijk troepen te sturen wanneer Amerikaanse instructeurs van het Iraakse leger gevaar lopen.
Volgens de specialisten dient het achterpoortje om ervoor te zorgen dat de Verenigde Staten ook in de toekomst een militaire vinger in de pap blijven houden in de overwegend soennitische provincie Anbar in het westen van Irak. In die provincie is een oorlog aan de gang tussen al-Qaedamilities en soennitische verzetsorganisaties. Die laatste vechten tegen de Iraakse regering en de Amerikanen en willen tegelijkertijd niets willen weten van al-Qaeda.
De invloedrijke senator Joe Biden, voorzitter van de commissie Buitenlandse Zaken in de senaat, bevestigde dat de achterpoortjes in het wetsvoorstel het mogelijk moeten maken in Anbar aanwezig te blijven en tegelijk te vertrekken uit Bagdad en de rest van Irak. In oktober 2006 zei Biden dat het na een eventuele terugtrekking mogelijk moet blijven een kleine troepenmacht van ongeveer 20.000 man in het land te houden om terroristen aan te vallen en het Iraakse leger te trainen.
Het conflict in Anbar werd door het Amerikaanse leger in 2006 vooral voorgesteld als een strijd tussen twee partijen, het Amerikaanse leger en al-Qaeda. In realiteit zijn er drie partijen in het spel. Sinds de verkiezingen van 2005 is er ook een gewapend conflict aan de gang tussen soennitische rebellen, die streven naar meer politieke macht in Irak, en al-Qaeda.
In januari 2006 bevestigde de Amerikaanse legerleiding dat de soennitische opstandelingen alleen al in Ramadi, de hoofdstad van de provincie Anbar, zeshonderd al-Qaedaleden hadden gedood. Sinds 2007 is het conflict geëscaleerd en meldden Amerikaanse officieren te velde dagelijkse gevechten in de provincies Diyala, Salahuddin en Anbar. Het Amerikaanse leger boekte tegelijkertijd weinig vooruitgang in de strijd tegen al-Qaeda.
In 2006 kwam het al tot ontmoetingen tussen de Amerikaanse ambassadeur in Irak, Zalmay Khalilzad en vertegenwoordigers van elf soennitische verzetsorganisaties, waaronder de ‘Revolutionaire Brigaden 1920’ en het Islamitisch Leger van Irak. De rebellen vroegen een plan voor de terugtrekking van de Amerikaanse troepen en de vorming van een nieuwe Iraakse regering. Die laatste eis was voor de Amerikaanse president onbespreekbaar, omdat hij geen vraagtekens wilde plaatsen bij de legitimiteit van de Iraakse regering.
Daarmee is de piste om de strijd tegen al-Qaeda in Irak uit te besteden aan soennitische opstandelingen voorlopig opgeborgen. President Bush en vice-president Dick Cheney beschuldigen de Democraten van “defaitisme” omdat ze vasthouden aan het plan voor de terugtrekking. Wat er ook gebeurt, de achterpoortjes in agenda zorgen ervoor dat de Amerikaanse troepen nog geruime tijd in Irak kunnen blijven.