Demografische crisis ondermijnt Europese welvaart

Europa staat aan de vooravond van een demografische crisis en dat bedreigt onze economische groei en de sociale verworvenheden die zo typisch zijn voor de Europese Unie. Volgens een nieuw rapport van de Europese Commissie biedt een vernieuwd migratiebeleid alleen geen oplossing. Op lange termijn moeten Europese gezinnen gewoon meer kinderen krijgen.

De komende decennia zullen Europeanen gemiddeld langer leven en minder kinderen krijgen. De bevolking in de Europese Unie gaat daardoor vergrijzen en uiteindelijk uitdunnen. Tussen 2025 en 2030 zal de bevolking krimpen, zo voorspelde de Europese Commissie gisteren (donderdag), van 469,5 miljoen tot 468,7 miljoen.

Het rapport ‘Green Paper on Demographic Change’ voorspelt dramatische gevolgen voor onze levensstandaard en onze welvaart. Deze ontwikkeling zal voelbaar zijn in elk aspect van ons leven, zegt EU-commissaris voor Sociale Zaken Vladimir Spidla. In de werking van bedrijven, in de ruimtelijke planning en de stedenbouw, in het openbaar vervoer en in ons stemgedrag.

Europa dreigt economisch achterop te raken op de rest van de wereld, waar de bevolking wel blijft groeien. De bevolking in de Verenigde Staten (om de belangrijkste concurrent te noemen) zal tussen 2000 en 2025 aanwassen met een vierde.

Een krimpende bevolking brengt meer werkloosheid mee. Tussen nu en 2030 zal de EU 30 miljoen mensen verliezen die oud of jong genoeg zijn om te werken. De actieve bevolking (overigens ruim bemeten tussen 16 en 65 jaar) gaat achteruit met bijna 7 procent.Het moderne Europa heeft nooit economische groei gekend zonder geboortes, waarschuwt de Europese Commissie.

Van de vijf meest volkrijke naties zullen enkel Groot-Brittannië en Frankrijk de komende jaren blijven groeien. In sommige landen zal de bevolking al beginnen dalen vanaf 2015. Tegen 2050 zal daar 10 tot 15 procent minder volk wonen. Zelfs de traditioneel goed kwekende Ieren en Denen naderen de demografische duurzaamheidgrens.

In 2003 is het vruchtbaarheidscijfer in de EU gedaald tot 1,48 kind per vrouw. Een bevolking blijft pas op peil als gezinnen gemiddeld 2,1 kinderen krijgen per vrouw. Het rapport zegt dat de Europese bevolking alleen op peil blijft door de migratie.

Arbeidsmigratie mag volgens het rapport geen substituut zijn voor economische hervormingen, zoals pensioenhervorming, een verhoogde pensioenleeftijd en meer jobs. Alasdair Murray, de onderdirecteur van de Londense denktank Centre for European Reform, gelooft dat immigratie het probleem eventjes kan uitstellen, maar niet oplossen. Immigratie kan het gebrek aan vaardigheden opvangen en de economie oliën. Maar het lost het onderliggende probleem van de vergrijzing niet op. Ook migranten worden oud en de EU zou steeds meer mensen moeten aantrekken om de put te dempen.

De kern van het probleem, zegt de Commissie, is een samenleving waar de keuze voor het gezin bemoeilijkt wordt. Mensen beginnen laat te werken, jobs zijn onzeker, huizen worden duur en het is financieel niet interessant om veel kinderen te kopen. Kindergeld, ouderschapsverlof en kinderopvang stellen vaak te weinig voor.

Al die bevoegdheden zitten niet bij Europa, maar bij de lidstaten. EU-Commissaris Spidla hoopt dat het rapport het begin is van een debat dat de Europese regeringen wakker schudt. De politiek alleen kan het probleem echter niet oplossen, zegt Spidla. De Europese en nationale maatregelen moeten hand in hand gaan met een beeldvorming van een samenleving waarin vrouwen die opnieuw beginnen werken na hun moederschapverlof niet als ‘slechte moeders’ bestempeld worden en waarin mannen die voor de kinderen zorgen niet doorgaan voor ‘softies’.

Gezinsvriendelijke maatregelen betaalbaar houden wordt echter een heksentoer. De EU-lidstaten zullen het erg moeilijk krijgen om hun sociale zekerheid te financieren zoals in het verleden, zegt Murray.

De Europese Commissie kan voorlopig enkel toekijken hoe nationale regeringen het probleem (niet) oplossen. De EU kan regeringen helpen om deze demografische uitdaging aan te pakken door ideeën over het te voeren beleid te delen, door de pensioenstelsels en de gezondheidszorg in de gaten te houden en door een gezamenlijk migratiebeleid uit te stippelen, geeft de vrij machteloze commissaris voor Sociale Zaken toe. Het is onrealistisch te denken dat een centraal opgelegde remedie de problemen oplost. Elke hervorming zal sterke weerstand oproepen.

In juli organiseert de Europese Commissie een conferentie waar demografische experts, ministers en beleidsmakers de harde noot zullen kraken. (MM/ADR)



* European Commission Green Paper
http://www.europa.eu.int/comm/employment_social/news/2005/mar/demog_gp_en.html



Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.