‘Deze vrouwen zien zichzelf niet als slachtoffers, maar als overlevers’

Een traan op de wang van een verkrachte Haitiaanse vrouw, een vijftig centimeter lang litteken op de rug van een mishandeld 18-jarig meisje uit Congo en een huis met 36 Pakistaanse gesluierde dames die op de vlucht zijn voor hun mannen. Lâm Duc Hiên, winnaar van de World Press Photo in 2001, toont een ongemakkelijke waarheid op de tentoonstelling Spreek met haar. De expositie over geweld tegen vrouwen is tot en met 13 oktober te zien in de Shopping Stadsfeestzaal in Antwerpen.

Een dertigtal vrouwelijke etalagepoppen siert de Antwerpse shoppinghal. De sier gaat er echter al snel af na een blik op de vrouwelijke borstkas. Om de nek hangt een touw waaraan een afgedrukte foto zit. De fotoprints bestrijken de buikstreek van de etalagepoppen. Terwijl de elegante vrouwelijke Antwerpse buiken overal buiten op straat lopen, etaleren de poppen binnen in de hal een ander vrouwelijk beeld. Het beeld van uitbuiting, verkrachting, onderdrukking en angst. Deze confronterende werkelijkheid is maar moeilijk te negeren tussen al het winkelend publiek.

Meer dan geweld alleen

Pierre Verbeeren, algemeen directeur van Dokters van de Wereld (DvdW), vertelt in een eerder interview dat de expo niet alleen maar het geweld tegen vrouwen wil laten zien. ‘Deze expo gaat niet enkel over geweld tegen vrouwen, maar vooral over hun herstelproces. De expo spitst zich toe op de vrouwen zelf, op diegenen die het geweld overleven en op hun leven na het geweld. Deze vrouwen zien zichzelf niet als slachtoffers, maar als overlevers. Zij overleven niet alleen het fysiek en psychisch geweld, maar bieden ook het hoofd aan institutioneel geweld. De expositie zelf toont wel vrouwen uit allemaal verschillende landen waar DvdW actief is: in Algerije, Egypte, Spanje, Frankrijk, Guatemala, Haïti, Liberia, Moldavië, Nicaragua, Niger, Pakistan, Peru, Congo en Sudan, maar vergeet niet dat geweld tegen vrouwen ook in België voorkomt. Doordat Dokters van de Wereld ook in de zorgsector in België operatief is, ontmoeten wij deze vrouwen en horen hun getuigenissen en verhalen.’

Zorg in Antwerpen

Kathleen Debruyne van het COZO (Centrum voor Onthaal, Zorg en Oriëntatie) is verantwoordelijk voor de zorg die het centrum verleent in Antwerpen. Openhartig vertelt ze over het werk van Dokters van de Wereld en de belangrijke rol die de ngo heeft voor de hulpbehoevenden in Antwerpen. ‘We hebben verschillende mensen die hier om hulp komen vragen. De meesten van hen zijn uitgeprocedeerde asielzoekers. We krijgen daarnaast ook vrouwen die na een gezinshereniging op straat worden gezet door hun mannen. Veel vrouwen zijn gevlucht vanwege geweld. Ook bij ons. Door uitbuiting, discriminatie en onrechtvaardigheid.’

‘De laatste tijd krijgen we ook steeds meer Oost-Europeanen bij ons binnen, zoals Roma’s en mensen uit etnische minderheidsgroepen. Ze kunnen wel drie maanden als toerist verblijven, maar daarna verblijven ze hier illegaal. Daarnaast klopt er ook een enkele keer een dakloze uit de stad bij ons aan. Maar dat is maar zelden. Doorgaans zijn het mensen die geen zorg tot hun beschikking hebben. Iemand met een SIS-kaart moet ook niet bij ons komen. Die heeft al recht op reguliere gezondheidszorg.’

Debruyne benadrukt dat het niet de bedoeling is dat DvdW de reguliere zorg vervangt. Tevens legt ze uit dat de consultatiegesprekken erg van belang zijn.
‘Soms verwijzen maatschappelijk werkers van het Openbaar Centrum voor Maatschappelijke Welzijn (OCMW), naar ons toe, maar dat is niet de bedoeling. We kunnen de reguliere zorg niet vervangen. Er zijn wellicht mensen die misbruik maken van onze diensten, maar dat zullen dan uitzonderingen zijn. Met gesprekken proberen we dit uit te sluiten. Bij ons duren deze consultaties een half uur. Dit heeft vooral te maken met de taalbarrière. De meesten verstaan en spreken slecht Nederlands. Daar moet dan een tolk bij komen zitten. Dat vertraagt de boel. Na het gesprek met de sociaal assistent van COZO kunnen ze langs bij een van onze vrijwillige dokters. Althans, als er geen enkele mogelijkheid is voor hen op reguliere zorg.’

Te grote vraag voor vrijwillig aanbod

Tot grote spijt van Debruyne moet het COZO in Antwerpen iedere week wel nee verkopen aan een grote groep hulpzoekenden.
‘We krijgen altijd te veel mensen aan onze deur. Soms staan ze zelfs al om zes uur ’s ochtends bij ons aan te kloppen. In de loop van de dag zitten we dan rond de dertig bezoekers. Dan moeten we mensen wel weer terugsturen naar huis of waar ze vandaan kwamen. Ik vind dat vreselijk. We zeggen dan tegen ze dat ze volgende week maar terug moeten komen.We werken hier met vrijwilligers, maar het is niet vrijblijvend. Je moet er toch staan. Iedere ochtend weer.

De verantwoordelijke voor het opvangcentrum constateert dat het werk van de dokters niet altijd even gemakkelijk is.
‘Regelmatig wordt het woord van onze dokters in twijfel getrokken door de maatschappelijk werker of de raadsleden van het OCMW die anders aankijken tegen dringende medische hulp. We zouden te snel medicijnen voorschrijven en medische hulp bieden. Het OCMW is bang voor het zogenaamde ‘aanzuigeffect’. Ik snap heel goed dat het voor het OCMW financieel moeilijk is om altijd de hulp te bieden die ze willen bieden, maar nu is het zo dat ze zeggen dat ze al genoeg doen. Zij weigeren regelmatig mensen. Wij zien deze mensen dan vervolgens bij ons. Dat kan niet de bedoeling zijn.’

Psychische stabiliteit

‘Naast medische hulp, geven wij ook psychische hulp. Er is daarvoor een speciaal team samengesteld. Deze hulp willen we niet jarenlang bieden. We hopen dat de hulp die wij in het begin bieden, na korte tijd voor stabiliteit in het leven van deze slachtoffers zorgt. In het begin voorzien we in hun basisbehoeften en hopen we met medicatie de rust in hun leven terug te krijgen. Uiteindelijk willen we dat ze weer op eigen benen leren staan. Onze hulpverleners zijn allergisch voor mensen die zich neerzetten als slachtoffer en niets aan hun eigen situatie doen. Op eigen kracht verder kunnen is waar wij naar streven bij onze patiënten.’  

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.