Digitale kloof blijft breed, ondanks verrassende bruggetjes

Telkens een Somalische migrant in de VS een Somalische website bezoekt, wordt zijn berooide vaderland nog een beetje armer. Somali draagt immers alle kosten van die internetverbinding, met uitzondering van het gebruik van de lokale lijn in de VS, legt Michael Minges uit, n van de auteurs van het vorige week verschenen World Telecommunication Development Report 2003 van de Internationale Telecommunicatie-Unie (ITU). In de internationale telecommunicatie is het eigenlijk gebruikelijk dat landen de kosten voor grensoverschrijdend verkeer volgens een of andere verdeelsleutel delen, maar voor het internetverkeer met Somali en een hele reeks andere ontwikkelingslanden hebben de VS die regel naast zich neergelegd. Daardoor moeten veel arme landen buiten verhouding veel betalen om op het internet present te zijn.

Het is een klein voorbeeld van de samenloop van historisch gegroeide verschillen en onrechtvaardigheden die de digitale kloof hebben doen ontstaan -het enorme onevenwicht tussen rijke en arme landen in het gebruik van informatie- en communicatietechnologien. De digitale kloof is n van de kernthema’s van de Wereldtop over de Informatiesamenleving (WSIS) die van 10 tot 12 december in Genve plaatsvindt.

De Internationale Telecommunicatie-Unie (ITU), de organisator van de WSIS, wees er al in 1991 op dat veel ontwikkelingslanden een grote achterstand hebben in het gebruik van computers en telecommunicatie - de bouwstenen van de moderne informatiesamenleving. Uit het vorige week donderdag verschenen jaarrapport van de ITU blijkt dat de kloof op sommige plaatsen verrassend genoeg bijna overbrugd is, maar in andere opzichten nog altijd duizelingwekkend diep is

Onder de 4,8 miljoen Thais die het internet gebruiken, bevinden zich bijvoorbeeld 45 procent vrouwen, schrijft de ITU. Dat percentage ligt hoger dan in Nederland (42 procent vrouwen), Spanje (43 procent) en Zwitserland (39 procent). Zowat overal maken vrouwen hun achterstand op het internet zienderogen goed. Als de trend zich doorzet, zouden in Spanje volgend jaar al meer vrouwen dan mannen online zijn.

Volgens Esperanza Magpantay, een experte statistiek van de ITU, komt er ook snel verandering in de handicap die ontwikkelingslanden hadden door het lage aantal telefoonlijnen. Vooral de mobiele telefonie is in de jaren 90 gexplodeerd in de arme landen. Daardoor heeft nu 81 procent van de wereldbevolking heeft nu toegang tot een mobiele of een vaste telefoon.

Infrastuctuur is niet langer het hoofdprobleem, zegt de ITU; het zijn eerder de kosten en een gebrek aan opleiding die arme landen parten spelen. Bijna alle Zuid-Afrikanen kunnen bijvoorbeeld in theorie mobiel telefoneren, maar slechts een derde van de bevolking kan zich dat veroorloven. Surfen is voor nog veel minder mensen in ontwikkelingslanden weggelegd. In de industrielanden waagt 44 procent van de bevolking al af en toe op het net; voor heel de wereld bedraagt dat aandeel nog maar 10 procent.

In de armste landen en met name in Afrika ontbreekt ook vaak nog het allernoodzakelijkste. In Ghana is maar een vijfde van de huishoudens aangesloten op het stroomnet, in Namibi vijf procent, in Senegal 2,3 procent en in Mozambique 0,4 procent.

Onder leiding van Senegal pleiten de ontwikkelingslanden ervoor op de Wereldtop over de Informatiesamenleving een ‘Digitaal Solidariteitsfonds’ op te richten om allerlei beloftevolle informatie- en telecommunicatietechnologien sneller te kunnen inzetten in de arme landen. De industrielanden hebben duidelijk gemaakt dat ze geen zin hebben in een nieuwe financieringsmechanisme en stellen dat de ontwikkelingslanden meer moeten doen om private investeerders aan te lokken die de sector een groeistoot kunnen geven.

samenvatting rapport : http://www.itu.int/ITU-D/ict/publications/wtdr_03/