Diversificatie redt Zuid-Amerika

Het aandeel van de Latijns-Amerikaanse uitvoer die naar de VS gaat, is tussen 2000 en 2007 teruggevallen van 60 naar 40 procent, het aandeel dat naar de EU vertrekt van 30 tot 15 procent. De export naar Azië zal waarschijnlijk tot 2010 snel blijven groeien.

Dubbel voordeel

Die heroriëntering is helemaal op rekening van Zuid-Amerika te schrijven. De mislukking van de onderhandelingen over het Pan-Amerikaanse Vrijhandelsakkoord, het gebrek aan vooruitgang in de handelsonderhandelingen met de EU en de afscherming van de westerse landbouwmarkten deden Zuid-Amerika nog intensiever zoeken naar afzetmogelijkheden in Azië. De snelle toename van de vraag naar grondstoffen in de Aziatische groeilanden dreef de prijzen op, waardoor de Latijns-Amerikaanse leveranciers dubbel voordeel deden.
Landen als China, India, Vietnam en Thailand zullen de komende jaren massaal brandstoffen, nikkel, koper, hout, soja en andere Zuid-Amerikaanse producten blijven invoeren. De prijzen staan enigszins onder druk door de turbulenties op de financiële markten, maar volgens experts zullen ze hoog blijven.

‘Mercosur wordt nog sterker’

Het lijkt erop dat de crisis in de VS en Europa daardoor in Zuid-Amerika voor een deel zal overwaaien. “De Mercosur bevindt zich in een uitstekende positie om de crisis aan te kunnen”, zegt de Braziliaanse analist Uziel Batista, een econoom van de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank die zich toelegt op economische integratie. De Mercosur is een handelsblok dat bestaat uit Argentinië, Brazilië, Uruguay en Paraguay. Venezuela is bezig aan de toetredingsprocedure en Bolivia en Chili zijn al lang geassocieerde leden.
De landen van de Mercosur houden hun begrotingstekort en de inflatie onder controle en laten mooie groeicijfers optekenen. Maar vooral de spreiding van de handelsrelaties over de VS, Europa, Azië en Afrika doet volgens Batista het allerbeste verwachten. De weigering van de Mercosur om deel uit te maken van een door de VS gedomineerde Pan-Amerikaanse Vrijhandelszone blijkt nu volgens hem “geen gril, maar een erg verstandige beslissing”. Volgens Batista zal de huidige financiële crisis de economische integratie van de Mercosur en ook van Azië nog versterken.

Mexico in de rats

Voor Mexico, na Brazilië de belangrijkste economie van Latijns-Amerika, ziet de situatie er heel anders uit. “80 procent van de Mexicaanse export gaat naar de VS, en het land zal dan ook het zwaarst getroffen worden door de recessie in de VS”, voorspelt Batista. De Chileense econoom Orlando Rosales van de Economische Commissie voor Latijns-Amerika en de Caraïben denkt er ook zo over. Volgens hem zal ook Midden-Amerika in de klappen delen.
Volgens Rosales is het nog onmogelijk te voorspellen hoe zwaar de recessie wordt die op de VS afkomt. De gevolgen voor andere regio’s zijn dus ook moeilijk in te schatten. Negatieve effecten zullen er zijn, maar op korte termijn kunnen die door de diversificatie van de afzetmarkten erg meevallen in Zuid-Amerika. “De Chinese economie groeide de voorbije jaren tegen 10 procent per jaar. De dalende vraag in de VS kan dat cijfer doen dalen tot 8 procent, wat nog altijd heel hoog is. Maar we denken dat het ritme van 10 procent per jaar in 2008 en 2009 behouden blijft.”
Ook Batista slaapt op beide oren. “De mensen in China zullen blijven eten. De prijzen kunnen een beetje verslappen, maar ze zullen niet in elkaar stuiken.”