Dominicaanse "Hof Van Eden" model voor voedselsoevereiniteit

Op sommige plaatsen is de maximumsnelheid op de steile bergweg tussen Constanza en de hoofdstad Santo Domingo beperkt tot twintig kilomter per uur. Bovendien moet het verkeer even terug naar één rijstrook, omdat werklui de bergwand stabiliseren door er beton tegenaan te spuiten. De weg tussen de 1300 meter hoge vallei en de kust is van levensbelang, want 90 procent van het voedsel dat op Santo Domingo wordt geproduceerd, moet erover.
Net als op de andere Caraïbische eilanden is suikerriet het belangrijkste landbouwexportproduct van de Dominicaanse Republiek. Maar weinig andere landen produceren 85 procent van hun voedsel zelf. Nu de prijzen voor voedsel en brandstof hoge toppen scheren, trekt de hoogtechnologische Hof van Eden in Costanza heel wat geïntereseerde bezoekers.

Japanse migranten

Het gebied werd in de jaren vijftig in cultuur gebracht door een vijftigtal Japanse families, die waren uitgenodigd door de toenmalige dictator Raphael Trujillo. Het resultaat is een reusachtige groententuin met aardappelen, look, wortelen, aardbeien, koriander, uien, tomaten, bonen, mais, broccoli, pepers, komkommers, sla, prei, selder, bieten, kool en bloemen. Ruim genoeg om de honger te stillen van de negen miljoen Dominicanen en de toeristen in de hotelcomplexen. Dan nog blijft een stuk over voor de export.
Alleen de occasionele palmboom of ceder met hangend mos verraadt dat we hier in de tropen zijn, en niet in Europa of de Verenigde Staten. Opvallend is ook dat Constanza helemaal niet toeristisch is, hoewel de hoogste berg van het eiland, de Pico Duarte (3715 meter), vlakbij is. Je vindt er ook een grote waterval en een grot met rotstekeningen van de Taino-indianen die hier inheems waren. Toch vindt je er geen touroperators, wandelroutes of kampeerplaatsen. In het handvol hotels komen enkel in het weekend wat Dominicanen de hitte van de hoofdstad ontvluchten.
De meeste van de 80.000 inwoners van de vallei gaan vroeg aan de slag. Om half acht zijn ze al op het veld. Zo ook Virgilio Rosado, een landbouwadviseur voor PACTA, een lokale ngo die werkt voor de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank. “We zijn een unieke plek in de Caraïben”, zegt hij vol trots. “Tien jaar geleden hadden we 754 hectare landbouwgrond in productie. Intussen is dat nog maar 440 hectare, maar die worden veel intensiever bewerkt, met volledige irrigatie en geavanceerde rotatie- en bemestingssystemen. We produceren meer voedsel op minder land dan tien jaar geleden.”
Op een bezoek door de vallei legt Rosado ons het irrigatiesysteem uit. De lucht is zwanger van korianderaroma’s. “We krijgen nog altijd hulp van de Japanse regering”, zegt hij. “Zij waren de eersten om kanalen te graven en wachtbekkens aan te leggen. Dankzij de irrigatie kan een familie overleven met een stuk grond van 18 are. Een goed irrigatiesysteem kost 100 euro voor 200 meter en gaat ongeveer tien jaar mee. De boer kan het zelf installeren, met onze technische hulp.”

Ruimte voor expansie

Het land in Constanza is duur geworden: ongeveer 330 euro per are. “Maar er is land in naburge valleien dat nog niet in cultuur is gebracht. We kunnen de productie nog flink optrekken”, zegt Rosado. De enige rem op de ontwikkeling lijkt voorlopig de hoge brandstofprijs, die het pompen duurder maakt en ook het transport en de meststoffen.
Hugo Arriasa Morales van de ngo NRECA International ziet daarom een mooie toekomst voor zonne-energie. “Momenteel bouwen we een kleine waterkrachtcentrale in Constanza. Als een twintigtal boeren wil samenwerken voor een systeem op zonne-energie, kunnen we ook zo de productiekost verlagen.”