Doodseskaders willen internationale strafvrijheid

Carlos Castaño, de politieke leider van de paramilitaire koepel Autodefensas Unidas de Colombia (AUC), wil internationale garanties dat zijn manschappen niet zullen worden uitgeleverd aan andere landen. De Colombiaanse regering voelt wel wat wat voor zo’n internationale amnestie, maar de VN en de VS verzetten zich tegen de straffeloosheid.


De AUC, een verband van rechtse doodseskaders die het op de Colombiaanse guerrilla en al hun vermeende sympathisanten gemunt hebben, onderhandelt met de Colombiaanse regering over een vredesakkoord. De Colombiaanse regering heeft een regeling uitgewerkt waardoor de paramilitairen nauwelijks zouden worden gestraft voor de talrijke zware mensenrechtenschendingen die ze de voorbije jaren hebben begaan, maar de VN en de VS verzetten zich daartegen.

Castaño heeft zich laten inspireren door een in oktober gesloten verdrag tussen Colombia en de VS dat de uitlevering van Amerikaanse staatsburgers aan het Internationaal Strafhof onmogelijk maakt. Op de website van de AUC oordeelt de AUC-voorman dat de Colombiaanse regering van president Alvaro Uribe iets in dezelfde stijl zou kunnen overeenkomen met de paramilitairen. Vooraleer de paramilitairen hun eenheden ontbinden, wil Castaño de zekerheid dat het akkoord dat hij met de Colombiaanse regering sluit over de milde bestraffing van zijn manschappen, nationale en internationale instemming heeft.

De AUC worden door de VS en de Europese Unie als een terroristische organisatie beschouwd. Het gerecht in de VS heeft Colombia om de uitlevering verzocht van Castaño en Salvatore Mancuso, een andere leider van de paramilitairen, voor hun rol in de drugshandel.

Castaño wordt verantwoordelijk geacht voor een aantal van de meest ophefmakende moorden in Colombia. Begin dit jaar liepen er 35 strafrechtelijke onderzoeken tegen hem en waren er 27 aanhoudingsbevelen tegen hem uitgevaardigd.

Castaño zou onder meer de hand hebben gehad in de massamoord van Chenge in januari 1997. 27 inwoners van het dorpje in het noorden van Colombia werden toen bijeengedreven op het centrale plein van Chenge; één voor één werden hun hoofden verbrijzeld met grote stenen. In 1998 beval Castaño zijn manschappen Puerto Alvira in te nemen, een havenstadje in het oosten van het land. De paramilitairen vermoordden er meer dan 20 burgers die ze ervan beschuldigen de guerrilla te steunen.

Op 18 februari viel een eenheid van 300 manschappen onder het bevel van Castaño het noordelijke plaatsje El Salado binnen. Er werd een ‘tribunaal’ opgericht, dat twee dagen lang vermeende aanhangers van de linkse rebellen ondervroeg en martelde. Doodsvonnissen werden meteen uitgevoerd. Een lerares werd voor de ogen van haar twee kinderen met kogels doorzeefd. Een meisje van zes werd aan een paal gebonden en verstikt met een plastieken zak over haar hoofd. Uiteindelijk werden er 36 doden geteld in El Salado. Voor hen was het een feest, vertelde een ooggetuige later. Ze dronken, dansten en vierden terwijl ze ons als honden afslachtten.

Dit jaar zou Castaño het bevel hebben gegeven voor de moord op de mensenrechtenactivisten Mario Calderón en Elsa Alvarado, die op 19 mei met 64 kogels werden doorzeefd. De meeste AUC-eenheden hebben in juli een principeakkoord ondertekend met de Colombiaanse regering om formele vredesonderhandelingen aan te vatten en tegen 2005 te demobiliseren. Een bestand dat eind vorig jaar door de AUC was aangekondigd, is door die afspraken bekrachtigd. Maar volgens Colombiaanse en internationale mensenrechtengroepen blijven de paramilitairen moorden. Amnesty International zegt dat de doodseskaders sinds de afkondiging van hun bestand meer dan 600 mensen hebben vermoord of doen verdwijnen.

De Colombiaanse regering blijft geloven in het vredesproces met de paramilitairen. Op 21 augustus diende de Colombiaanse regering een wetsontwerp in dat de normale straffen voor moorden en zware mensenrechtenschendingen opschort voor daders die deel uitmaken van gewapende groepen die de wapens neerleggen. In de plaats daarvan krijgen ze voorwaardelijke gevangenisstraffen, moeten ze gemeenschapsdienst verrichten of krijgen ze het verbod nog langer openbare functies uit te oefenen, wapens te dragen of zich in de buurt van verwanten van hun slachtoffers op te houden. Ook Castaño zou van die strafvermindering kunnen genieten. De maatregel moet de paramilitairen aanmoedigen de wapens voorgoed neer te leggen.

Maar zowel in Colombia zelf als in het buitenland kwam er veel protest tegen het initiatief. De nieuwe Colombiaanse minister van Binnenlandse Zaken, Sabas Pretelt, kondigde daarom vorige week aan dat de regering het wetsontwerp eventueel nog zal wijzigen.

In VN-kringen was al te horen dat de mensenrechtensituatie in Colombia door de invoering van lichte vervangende straffen voor de daders van zware mensenrechtenschendingen een zaak voor het Internationaal Strafhof kan worden. Dat buigt zich over genocide, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid in gevallen waar de bevoegde rechtbanken niet willen of kunnen optreden.

De VS hebben laten weten dat de uitleveringsbevelen tegen Castaño en Mancuso van kracht blijven, en dat er nog meer uitleveringsbevelen komen tegen commandanten van paramilitaire eenheden die in verband kunnen worden gebracht met de drugssmokkel.

Volgens het Colombiaanse onderzoekscentrum voor de mensenrechten Centro de Investigación y Educación Popular hebben de paramilitairen tussen januari 1998 en juni 2003 zeker 11.388 doden op hun geweten.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.