Doping dreigt records te breken in Peking

De Olympische Spelen in Peking worden ook een wedstrijd tussen apothekers en artsen. Ondanks ongekende dopingcontroles komen er volgens experts veel atleten aan de start die opgepept zijn met verboden middelen. Gastland China zou wel eens de kroon kunnen spannen.
Het Internationaal Olympische Comité (IOC) zegt dat er in Peking 4500 dopingcontroles zullen worden uitgevoerd. De kans om getest te worden, is dus bijzonder hoog: er nemen ongeveer 10.500 sporters deel aan de Spelen. Jacques Rogge, de voorzitter van het IOC, verwacht dat er door die intensieve controles 30 tot 40 atleten betrapt zullen worden in Peking.
De tests zijn al begonnen vanaf de aankomst van de eerste atleten in het Olympisch dorp, en gaan door tot 24 augustus, de laatste dag van de Spelen. 4000 urinestalen zullen binnen de 48 uren geanalyseerd worden, van 500 bloedproeven zal de uitslag na 72 uur bekend zijn. Van alle stalen wordt ook een deel voor acht jaar ingevroren. Dat kan eventueel later met nieuwe technieken worden onderzocht.
Ook tijdens de aanloop naar de Spelen is al duchtig getest, en met succes. Bulgarije besloot geen gewichtheffers naar Peking te sturen nadat elf leden van het Bulgaarse team begin juni betrapt waren op het gebruik van anabole steroïden. China schorste begin juli een topzwemmer en een veelbelovende worstelaar voor het leven na positieve tests. Een Chinese snelwandelaarster werd voor vier jaar op non-actief gezet nadat ze betrapt was op EPO. Amerikaanse zwemmers en turners, Spaanse hockeyspeelsters, een Colombiaanse speerwerper, een mountainbiker uit Denemarken en een sprinter uit Jamaica, de Nederlandse steepleloper Simon Vroemen: de lijst van atleten die dit jaar tegen de lamp liepen is lang. Tientallen andere medaillekandidaten waren al eerder geschorst.

Sneller dan de controles

Maar zeker is dat ook de strengste controles maar een beperkte afschrikkende werking hebben. In Athene werden ook 3700 atleten getest. Vier winnaars en negentien andere deelnemers vielen door de mand. De dopingtests worden steeds beter, maar de ontwikkeling van nieuwe soorten stimulerende middelen gaat nog sneller. Sommige sporters gokken verkeerd, zoals in de Ronde van Frankrijk bleek, maar allicht blijven er minstens evenveel dopingzondaars de controles een stapje voor.
In een ophefmakende reportage op de Duitse zender ARD toonde de Duitse journalist en dopingexpert Hajo Seppelt aan dat er in China al met gendoping wordt geëxperimenteerd. Atleten krijgen een behandeling met stamcellen waardoor hun eigen lichaam meer groeihormoon of lichaamseigen EPO zou moeten gaan aanmaken. Zonder een biologisch paspoort dat de lichaamskenmerken van sporters op jonge leeftijd vastlegt, is die vorm van doping nauwelijks op te sporen.
Seppelt en zijn medewerkers vonden in een Chinees ziekenhuis een arts die een dergelijke behandeling voor 15.000 euro aanbood. Ook buitenlandse sporters zouden al genkuren hebben ondergaan. De uitwerkingen van de behandeling zijn nog niet bekend, netzomin als de gevaren die ermee samenhangen.
Ook minder avontuurlijke dopingtechnieken bieden nog altijd mogelijkheden. Er bestaan bijvoorbeeld een tiental EPO-varianten en verscheidene nieuwe soorten anabolica die niet nog kunnen worden opgespoord als de producent niet meewerkt.

Alleen idioten

„Alleen de idioten worden gepakt“, zegt de Duitse dopingexpert Werner Franke. “In elke grote sportnatie weet men hoe doping goed moet worden ingezet.” Duitsland hoort volgens Franke bij de toonaangevende landen, maar China zet alle andere landen in de schaduw. “China is de belangrijkste producent van doping. Het probleem is dat controleurs zo lang moeten wachten op hun visum, dat de betrokkenen altijd op tijd kunnen worden gewaarschuwd.”
Volgens Franke hebben controles tijdens wedstrijden nauwelijks nog nut. Er moet veel meer tijdens de voorbereiding gecontroleerd worden, wanneer atleten hun dopingkuren volgen. En er is veel meer onderzoek nodig om nieuwe controletechnieken op punt te stellen.
Van de straffen die dopingzondaars boven het hoofd hangen, gaat blijkbaar een relatief geringe afschrikwekkende werking uit. Toch zijn die niet min. Sporters die een eerste keer betrapt worden, worden volgens de wereldantidopingcode meestal voor twee jaar geschorst. Na een tweede vergrijp dreigt een levenslange schorsing. Als gastland past China die zware straf meteen toe op zijn sporters. De Chinese worstelaar Luo Meng en de zwemster Ouyang Kunpeng zagen hun verdere sportcarrière daardoor meteen in rook opgaan.
Medailles kunnen na jaren nog worden afgepakt van atleten die met vertraging op doping worden betrapt. De Amerikaanse sprintster Marion Jones moest dit jaar haar drie gouden en twee andere medailles inleveren die ze bij de bij de Spelen van Sydney in 2000 had behaald. Jones zit nu ook in de gevangenis. Als ook in China de ordediensten actief worden bij de zoektocht naar doping, wordt het pas echt gevaarlijk. Wie betrapt wordt op de handel in drugs of gevaarlijke geneesmiddelen, kan rekenen op zware boetes, levenslange gevangenisstraffen of zelfs de doodstraf. In juli werden nog verscheidene drugshandelaars terechtgesteld in China.