Dorpelingen eisen rechtvaardige vergoeding in Masvingo

Het waterpeil aan de Tokwe-Mukosi dam steeg vorige week tot 671 meter boven de zeespiegel. President Mugabe verklaarde de watersnood als ramp, die in totaal meer dan 60.000 personen stroomafwaarts bedreigt. Deze verklaring stelt de regering in staat om meer middelen te mobiliseren voor dorpelingen in direct gevaar. Maar de meeste inspanning gaat naar een grootschalige evacuatie.

Die evacuatie startte al in oktober 2013, toen 400 gezinnen – niet vrijwillig - uit de Chivi-wijk verhuisden naar veiliger gronden 100 kilometer verder. Elk huishouden zou vier hectare grond en voor 3000 tot 8000 dollar vergoed worden.

De overheid wordt nu geconfronteerd met verzet. In het nieuwe woongebied ontbreken allerlei voorzieningen. Dorpelingen willen niet meer evacueren omdat het geld niet voldoet als compensatie voor het verlies van hun huis, en voor de opbouw van toiletten, scholen en winkels. Verder blijkt het ook onmogelijk om aan alle gezinnen uit te betalen. Het protest wordt door de regering aangehaald als een van de redenen waarom de dam nog steeds niet afgewerkt is.

De Zimbabwaanse overheid lanceerde woensdag al een internationale oproep: ze vragen 20 miljoen dollar voor een herstelplan voor hun economie. Het land kent grote schulden door eerdere leningen van westerse landen en de Wereldbank. Het lijkt dus onmogelijk om ook nog eens geld voor de schadevergoedingen vrij te maken.

Hulp schiet tekort

De overheid had al extra steun voorzien aan de slachtoffers van overstromingen. Het aantal vrachtwagens, helikopters en boten die moeten instaan voor de verplaatsingen worden verhoogd. Een helikopter van de luchtmacht van Zimbabwe vliegt gestrande dorpelingen over. Zowel Namibië en Zambia sturen drie helikopters om te helpen met reddingswerkzaamheden.

Volgens het Tokwe-Mukosi Rehabilitation and Resettlement Trust (TMRRT) is de evacuatie slecht uitgevoerd, ondanks genomen maatregelen. De overheid uitte loze beloftes, en heeft geen rekening gehouden met het bouwen van scholen, ziekenhuizen en winkels voor dat de families werden verhuisd.

Paal- en leemhutten zijn momenteel de enige vorm van onderdak. Er zijn niet genoeg boorgaten om alle nieuwe bewoners van voldoende water te voorzien. Doordat dorpelingen nog steeds bezig zijn met het opruimen van woest land, krijgen ze niet de kans om maïs te zaaien. Met het begin van het regenseizoen, is dit nochtans het ideale moment.

Men is nu dus vooral bang voor uitbreken van ziektes en ondervoeding. Er is een tekort aan proper water en voedsel in de drie transitkampen die het grootste deel van de inwoners opvangen.

Tokwe-Mukosi Dam

De bouw van de dam startte in 1998, maar stopte in 2008 door de sterke inflatie in Zimbabwe. Het Italiaanse bedrijf Sanlin werd na 2009 aangesteld om met steun van de overheid de dam af te werken. Zimbabwe werd altijd geteisterd met grote droogtes, maar door het bouwen van de dam zou deze de omliggende gebieden van watervoorraden, irrigatie en hydro-elektrische energie kunnen voorzien. Met zijn inhoud van 1,8 miljard kubieke liter kan de dam instaan voor het verbouwen van suikerriet, katoen en tabak. De bouw van de dam zou afgelopen zijn in november 2013.

Rapporten zeggen dat de Italiaanse ingenieurs moeite hadden om na de overname te voldoen aan vereiste standaarden. Oppositieleiders zeggen dat de regering het advies van de Italiaanse ingenieurs negeerde en zo de crisis in de hand werkte. Wanneer de broze damwand instort, zullen grote delen van Masvingo worden verwoest: zowel landbouwgrond als het Gonarezhou wildreservaat liggen in dit gebied.