Drama's aan de poorten van Europa

‘En er is geen weg terug’, zegt Rozemarijn Vanwijnsberghe van de internationale katholieke vluchtelingenorganisatie Jesuit Refugee Service (JRS). ‘Na een tocht door de verschroeiende woestijnhitte wacht hen in het beste geval een huis dat niet langer een thuis is.’ Bovendien worden veel vluchtelingen in hun thuisland het slachtoffer van mensenrechtenschendingen, rapporteerden de mensenrechtenorgnisaties Amnesty International en Human Rights Watch eerder.

Vanwijnsberghe sprak onlangs met vluchtelingen in Marokko en Algerije. ‘In Marokko betalen vluchtelingen voor een kleine kamer, zonder toilet, zonder keuken. Om geld te verdienen, gaan vrouwen de prostitutie in. Zijzelf en hun kinderen worden geslagen. Extreem geweld is altijd aanwezig. In Algerije houdt de politie dagelijks razzia’s. Wie betaalt mag blijven. Maar een dag later kunnen de vluchtelingen alsnog het land worden uitgezet. Veel mannen uit landen als Liberia en Nigeria leven in rotsen in de woestijn. Ze noemen hun “woonplaats” de hel. Ze hebben er niets, zelfs geen dekens. De politie steekt al wat ze hebben in brand.’

De Somalische Hassan Muhumet Saleban probeerde via Libië Europa te bereiken. ‘De negentiendaagse tocht door de Sahara was hard. Ik verloor er veel vrienden’, vertelt hij. ‘Maar dat was niets in vergelijking met hoe we in Libië werden behandeld. We zaten geknield in de brandende zon. Als we durfden kijken, werd een wapen op ons gericht. We moesten onze kleren uitdoen en werden geslagen.’

JRS eist dat Europa in samenwerkingsakkoorden met transitlanden garanties vraagt om de mensenrechten van vluchtelingen te respecteren. Verder wil JRS dat de Europese instellingen een mechanisme ontwikkelen dat in kaart brengt wie Europa probeert binnen te komen. Dan kan Europa vluchtelingen beter beschermen die wegens de dreiging in hun thuisland recht hebben op het vluchtelingenstatuut.