Drieduizend indianen bezetten provincieplein

De inheemsen eisen een gesprek met de gouverneur van Chaco, Roy Nikisch. Volgens hen wordt al tien jaar land verkocht aan grote boeren en bedrijven, terwijl de wet dicteert dat het land naar inheemse gemeenschappen en arme boeren moet gaan.

De indianen zijn naar de provinciehoofdstad Resistencia gemarcheerd om hun eis kracht bij te zetten. Toen Nikisch weigerde hen te ontvangen, besloten ze op 6 juni om het plein voor het overheidsgebouw te bezetten. Nikisch heeft intussen klacht tegen de indianen ingediend omdat ze de toegang tot zijn kantoor blokkeren.

In het geïmproviseerde kamp op Plaza 25 de Mayo verblijven zieken en ondervoede kinderen, zegt Rolando Núñez van het Nelson Mandela Research Centre in Chaco. Zijn organisatie heeft artsenvrijwilligers gestuurd, omdat er kinderen zijn die ziek zijn geworden van de kou (in Argentinië is het nu winter). Volgens Núñez trekt het ministerie van Gezondheid zich niets aan van de situatie.

“We zullen hier voor onbepaalde tijd kamperen en indien nodig hardere acties overwegen”, zegt Orlando Charole. Hij werd in 2005 verkozen als hoofd van het overheidsinstituut dat in deze provincie de inheemsen vertegenwoordigt, maar in tegenstelling tot zijn voorgangers weigert hij een passieve ambtenaar te zijn. Hij voert de protesten aan en denkt niet aan opgeven: “We hebben 500 jaar plundering, vernedering, verdrijving en massamoord doorstaan, waarom zouden we nu niet een beetje kou en honger kunnen verdragen?”

De protestbeweging ontstond meer dan een maand geleden na de overstroming van een aantal indianengemeenschappen aan de rand van een oerwoudgebied dat bekendstaat als “El Impenetrable”. De getroffen bevolking had dringend voedselhulp nodig. De nationale overheid stuurde die, maar de verdeling liet op zich wachten. Inheemsen ontdekten toen op 300 meter van het stadhuis van Villa Río Bermejito een opslagruimte die tot de nok gevuld was met bederfelijke voedingswaren die al dagen eerder hadden kunnen worden uitgereikt. Op 1 mei stapelden ze uit woede de voorraden op voor het stadhuis. Ze eisten het ontslag van de burgemeester van de stad, Lorenzo Heffner. Die lag al eerder onder vuur wegens discriminatie van inheemsen. Tegen hem loopt ook een rechtszaak voor sociale zekerheidsfraude.

Tegen half maart begonnen inheemse gemeenschappen in andere delen van de provincie wegblokkades op te werpen. Uit solidariteit met hun lotgenoten in Villa Río Bermejito, maar ze brachten ook nieuwe grieven mee: de frauduleuze verkoop van landrechten die hen wettelijk toebehoren.

Volgens het Nelson Mandela Research Centre in Chaco is van de 3,9 miljoen hectare land in overheidsbezit slechts 660.000 hectare niet uitgedeeld. Inheemsen vielen echter buiten de boot bij die royale landverdeling.

De wet dicteert dat de grond in lapjes van 650 tot 1.200 hectare overgedragen had moeten worden aan inheemse volken of kleine boeren. In de plaats daarvan ging land van inheemse reservaten over in privé-handen. Soms ging 10.000 hectare naar een enkele persoon, meestal een grote producent die ook in andere provincies land bezit. Een beperkt gedeelte ging wel naar kleine boeren, maar die kregen niet de extra financiële steun die de wet voorzag. Daardoor verkochten zij uit geldgebrek ook hun land aan grootgrondbezitters. Het resultaat is dat nu 7 procent van de landeigenaren 70 procent van het vruchtbare land in Chaco bezitten.

De protesterende inheemsen eisen nu met steun van andere groepen een onderzoek van het Instituut dat instond voor de landverdeling, een bevriezing van de verdere distributie, een inventaris en de nietigverklaring van irreguliere overdrachten.

Het bestuur van Nikisch heeft toegezegd dat de landdistributie voor 180 dagen wordt bevroren, maar wil de inheemse afgevaardigden niet ontmoeten. Dus blijven zij voorlopig met hun achterban kamperen op het plein. (ADR/JS)