Duitsland is trots op zijn multiculturele voetbalteam

Gedurende meer dan tachtig jaar waren de regels voor wie voor Duitsland wilde uitkomen, duidelijk – en strikt. De spelers moesten in Duitsland geboren zijn, en dat gold ook voor beide ouders. Die wet werd in 1999 geschrapt.

De helft van het huidige team is buiten Duitsland geboren, heeft migranten als ouders of heeft een niet-Duitse ouder. In een land dat zichzelf nooit als immigratieland heeft gezien, is dat een dramatische transformatie.

Trotse minderheden

De rijzende ster is Mesut Özil. Hij is zoon van Turkse migranten en besloot om voor zijn geboorteland uit te komen en niet voor Turkije.

Mehmet Matur is trots op de prestaties van Özil en de manier waarop hij aanvaard wordt. Matur, zelf een Turk, is betrokken bij de integratieprogramma’s van de Duitse voetbalbond. In zijn sportwinkel in een voorstad van Berlijn, waar veel Turken wonen, ziet hij de veranderingen.

“Je ziet ze met Duitse vlaggen zwaaien, en dat is nieuw. De kinderen die hier in de winkel komen, wilden zes maanden geleden schoenen zoals die van Christiano Ronaldo, vandaag is het allemaal Özil. Spelers zoals Kedera of Özil zijn idolen voor de jeugd en de meeste Duitsers vereren hen als helden. Het maakt de mensen van etnische minderheden hier trots, ze weten dat ze dezelfde positie kunnen bereiken. Dat is goed om de vooroordelen terug te dringen.”

Zuivere Duitsers

Sommige rechtse websites spreken afkeurend over het “vreemde” element in het Duitse team. Ze verlangen terug naar de tijd toen “zuivere Duitsers” de wereldbeker wonnen, in 1954, 1974 en 1990. Maar dat is slechts een minderheid. Pleinen in heel het land staan afgeladen vol met mensen die op grote schermen de Duitse prestaties in Zuid-Afrika volgen.

Peter Walschburger, psycholoog van de Vrije Universiteit van Berlijn, heeft de link tussen voetbal en samenleving bestudeerd. “We hebben integratieproblemen door de vooroordelen ten aanzien van vreemde culturen. Dat komt doordat er geen concrete emotionele ervaring is. Voetbal is wel emotioneel. En nu ziet de helft van ons nationale elftal er vreemd uit, met vreemde namen, culturen en religies. En ze spelen allemaal schitterend samen. De mensen die kijken, verliezen zo hun angst. Het is een sociaal voorbeeld van eenheid in verscheidenheid.”