Echte test vluchtelingenakkoord tussen Nepal en Bhutan komt later

Het probleem van de Bhutaanse vluchtelingen is uitermate complex en weinig bekend in de rest van de wereld. Op het einde van de jaren tachtig verlieten de Lhotsampas, een bevolkingsgroep die Nepalees spreekt en het hindoegeloof praktiseert, hun huizen in het zuiden van Bhutan. De regering in de hoofdstad Thimpu kreeg het verwijt dat ze de culturele en religieuze eenmaking van het overwegend boeddhistische Bhutan nastreefde. Ruim 100.000 Bhutanen verblijven in zeven UNHCR-vluchtelingenkampen in Nepal, zo’n 25.000 in India.

Het akkoord tussen Nepal en Bhutan komt er na tien jaar van moeizame onderhandelingen. In principe kunnen de vluchtelingen vanaf september terug naar hun huizen. Mensenrechtenactivisten betwijfelen of de Lhotsampa’s ooit hun land en hun huizen zullen terugkrijgen. De Bhutaanse regering heeft de verlaten gebieden herbevolkt met Ngalops uit het noordwesten en Sharchops uit het oosten en het westen. Zonder toezicht van UNHCR of de Europese Unie waagt niemand zich terug in Bhutan, zo stellen leiders van vluchtelingenorganisaties.

Een ander probleem is het registreren en categoriseren van de mensen in de zeven vluchtelingenkampen. Een onderzoek in een van de zeven kampen duurde negen maanden en leidde tot de vaststelling dat slechts drie procent Bhutan onder dwang had verlaten. Driekwart van de mensen was vrijwillig vertrokken, 20 procent waren eigenlijk geen Bhutanen en drie procent waren Bhutanen met een strafblad.

Volgens het akkoord komen enkel mensen die onder dwang moesten vertrekken of Bhutanen met een strafblad in aanmerking voor terugkeer. De mensen uit de tweede categorie moet opnieuw een aanvraag voor burgerschap indienen en worden in afwachting overgebracht in een “overgangskamp”. De mensen met een strafblad wacht het weinig aanlokkelijke vooruitzicht van een politiecel in afwachting van een veroordeling of vrijspraak.

“Je kan van de mensen toch niet verwachten dat ze van het ene kamp naar het andere trekken ? En dat zonder toezicht van de Verenigde Naties ?”, zegt R B Basnet, voorzitter van de verboden Bhutan National Democratic Party. “De enige misdaad van de zogenaamde criminelen was dat ze destijds actief waren in organisaties voor democratie en vrijheid. We hebben geen vertrouwen in de schertstribunalen van Bhutan”.

De ministers van buitenlandse zaken van Nepal en Bhutan komen in augustus samen om de details van de overeenkomst uit te werken. Nepal wil de vluchtelingen in de zes overige kampen allemaal samen registreren, maar Bhutan wil de kampen een voor een afwerken. De Nepalese minister van buitenlandse zaken Narendra Bikram Shah heeft al laten verstaan dat vluchtelingen die niet willen terugkeren en ook geen asiel krijgen in het westen, aanspraak kunnen maken op Nepalees burgerschap.

Damakant Jaysi

xml=2

Ref: ap pr ip