Ecologie is dood, leve de neo-ecologisten

Kernenergie is geen taboe meer in de Amerikaanse milieubeweging. Ecologische beroemdheden als Fred Krupp, de directeur van Environmental Defence, Jonathan Lash, de voorzitter van het World Resources Institute en James Gustave Speth, decaan van de school voor milieustudies van Yale, moedigen het onderzoek naar kernenergie aan. Ze willen alle gevolgen kennen: die voor de economie, voor de gezondheid en het milieu.

Misschien is de enige oplossing voor de klimaatverandering wel meer kernreactoren bouwen, schrijft Stewart Brand, de vader van de groene huishoudbijbel ‘Whole Earth Catalogue’ deze maand in het blad Technology Review.

De bekering van een deel van de milieubeweging gaat niet onopgemerkt voorbij in de VS. Een verklaring voor de opmerkelijke koerswijziging is te vinden in het boek ‘The Death of Environmentalism’ van opiniepeiler Ted Nordhaus en reclamegoeroe Michael Shellenberger uit oktober 2004: de Amerikaanse milieubeweging is het verliezen beu.

Onder George W. Bush werden de milieuvriendelijke maatregelen van Bill Clinton teruggedraaid. De toepassing van de bestaande milieuregels is moeilijker geworden omdat besparingsrondes de bevoegde diensten op droog zaad zetten. De privatisering van grote openbare domeinen gaat gestaag verder. De politieke nederlagen stapelen zich op voor de Amerikaanse milieugroepen, zeggen Nordhaus en Shellenberger in hun boek. Dat het Huis van Afgevaardigden akkoord ging met een voorstel van de regering om olie te boren in de natuurreservaten van Alaska, was waarschijnlijk de grootste opdoffer.

Het is hoog tijd dat de milieubeweging alles herdenkt, luidt de boodschap van ‘The Death of Environmentalism’. De VS, die meer broeikasgassen produceren dan enig ander land, moeten een nieuw en creatief antwoordt vinden op de nakende ecologische crisis.

Het antwoord waar een deel van de milieubeweging mee voor de dag komt, was lang ondenkbaar: kernenergie. Robert Bryce, de auteur van ‘Cronies’ een boek over de politieke geschiedenis van olie, was de eerste die begin dit jaar melding maakte van een groeiende alliantie tussen groenen en neoconservatieven in de VS.

De neoconservatieve architecten van de oorlog in Irak trekken voluit de ecologische kaart om de afhankelijkheid van olie uit het Midden-Oosten te verminderen. James Woolsey, voormalige baas van de CIA en Frank Gaffney, de baas van het ultrarechtse Centre for Security Policy, bijvoorbeeld houden een opmerkelijk pleidooi voor zuinige auto’s. De neoconservatieve trekken de groene kaart om geopolitieke en niet om ecologische redenen, zegt Bryce.

De alliantie tussen groenen en neoconservatieven kreeg voor het eerst vorm eind vorig jaar, toen de neoconservatieven zwaaiden met een rapport door het Institute for the Analysis of Global Security, dat een zuiniger energiebeleid uitriep tot een kwestie van nationale veiligheid. De clou van het rapport: met kernenergie slaan de VS twee vliegen in één klap. Minder CO2 in de lucht en minder olie uit het onstabiele Midden-Oosten.

De ideeën vonden intussen hun weg naar de Senaat. Daar circuleert een wetsvoorstel om financiële injecties te geven voor de ontwikkeling van drie nieuwe nucleaire technologieën.

Kleinere milieugroepen vinden de alliantie een gevaarlijke ontwikkeling. Scott Silver, de directeur van Wild Wilderness, een plaatselijke milieugroep uit Oregon, wijst erop dat de ongeschreven missie van de nieuwlichters een belangrijke koerswijziging inhoudt. Het aloude adagium van de milieubeweging ‘grenzen aan de groei’ wordt verlaten. De strijd tegen de klimaatverandering wordt niet meer gevoerd door de ecologische voetafdruk van de mens te verkleinen maar door economische groei.

De ‘neo-ecologisten’ menen het. Onder de kop ‘Why I Am Not an Environmentalist’, een commentaarstuk in de Pacific News Service van 16 mei nam Orson Aguilar van The Greenlining Institute openlijk afstand van de traditionele groene denkbeelden. De grote milieugroepen zijn te lang blind geweest voor de economische behoeften van gewone mensen, vooral van stedelingen, meent Aguilar.

Veel mensen zijn kwaad of bedroefd over de dood van de ecologie, zegt Aguilar. Ik heb er vertrouwen in dat de stervende ecologie het leven kan schenken aan een nieuwe politiek die een betere toekomst kan bieden. Milieuactivisten die willen evolueren zullen aan de andere kant van de barrière veel bondgenoten ontmoeten die klaar staan om een nieuwe beweging te bouwen.

Silver van Wild Wilderness vreest dat Aguilar zijn wensen voor waar aanneemt. Het gaat om een campagne opgezet om de traditionele organisch gegroeide ecologie te vernietigen en te vervangen door een experimenteel en synthetisch partnerschap tussen ‘neo-ecologisten’en de bedrijfswereld, gericht op het promoten van economische ontwikkeling. (MM/PD)