Een lange weg naar nationale verzoening

Diverse mensenrechtengroepen maken een gelijkaardige analyse. De regering
moet dringend meer tolerantie promoten. We hebben dat de president al
trouwens al gevraagd voor de crisis, zegt Carlos Correa, coördinator van
PROVEA, een invloedrijke mensenrechtengroep. In hun rapporten waarschuwden
PROVEA, Vicaria de Caracas en andere mensenrechtengroepen Chávez voor het
feit dat zijn ‘Bolivariaanse revolutie’ voor een polarisatie in de
samenleving zorgde. De krachtterm van de president staat in theorie voor een
herverdeling van de Venezolaanse olierijkdom, maar kwam in de praktijk neer
op een reeks ingrijpende politieke en institutionele hervormingen waarmee de
president de macht naar zich toehaalde.

De breuklijn werd erg zichtbaar toen duizenden mensen uit lagere
inkomensklassen zondagmorgen de president verwelkomden op het presidentiële
paleis Miraflores. De duizenden die enkele dagen eerder op straat kwamen om
de afzetting van Chávez te eisen, waren vooral afkomstig uit de
middenklasse.

Ook het leger is in twee kampen verdeeld. De legertop steunde de afgelopen
dagen het korte de facto regime van zakenleider Pedro Carmona, die vrijdag
werd ingezworen als waarnemend president maar een dag later moest aftreden
nadat hij de bevolking had voorgelogen over het ‘vrijwillig aftreden’ van
Chávez en nadat hij het democratisch verkozen parlement buitenspel had
gezet.

Een deel van de garnizoenen bleef echter loyaal aan Chávez, waardoor het
leger weer naar het andere kamp begon over te hellen. Ik erken dat er een
breuk is in het leger, zei generaal Belisario Landis, commandant van de
Nationale Garde, die trouw bleef aan de president, zondag. De komende dagen
wordt de top van het leger in ieder geval vervangen.

Chávez zelf riep gisteren (zondag) in een TV-toespraak op tot nationale
verzoening. Hij beloofde een milde behandeling voor de coupplegers.
Couppleger Carmona werd in ieder geval gearresteerd. Chavez beloofde geen
heksenjacht, geen vervolging en geen schendingen van de vrije
meningsuiting. Vice-president Cabello verklaarde echter dat meer dan
honderd militairen al werden aangehouden.

Als blijk van zijn bereidheid tot dialoog kondigde Chávez voor donderdag een
Federale Raad van de regering aan met alle politieke spelers en ook de
gouverneurs en de burgemeesters van de oppositie. Het valt af te wachten of
het echt tot een dialoog komt tussen Chávez en zijn voornaamste
tegenstanders, de vakbonden en de werkgevers. Een dialoog met de oppositie
zou in ieder geval een trendbreuk zijn in Chávez’ ambtstermijn, die nu al
drie jaar gekenmerkt wordt door een gebrek aan overleg.

Een hoopgevend teken is alvast dat de president aankondigde dat hij de
directie van het staatspetroleumbedrijf Petróleos de Venezuela (PDVSA) wil
vervangen. De onverzettelijkheid van de president op dat punt was de
aanleiding van de algemene staking van vorige week. Chávez verzekerde in
zijn toespraak ook dat hij geen represailles zou nemen tegen de oude
directie van de PDVSA, die haar steun verleende aan de overgangsregering.
Vandaag (maandag) beslissen de bonden van PDVSA of ze hun acties
voortzetten.

De dood van zestien betogers tijdens de anti-Chávez demonstraties van vorige
week donderdag en de dood van tientallen anderen tijdens de pro-Chávez
betoging van zaterdag vormen het eerste obstakel op weg naar nationale
verzoening. PROVEA eist een grondig onderzoek naar de verantwoordelijken
voor de gebeurtenissen. Het is niet helemaal duidelijk wie het vuur opende
op de demonstranten. Sommige getuigen zeggen dat de kogels afkomstig waren
van ‘Chavistas’ maar volgens anderen hebben ook aanhangers van Alfredo Peña,
de burgemeester van Caracas en een notoir tegenstander van Chávez, het vuur
geopend op de demonstranten.