Een nieuw landbouwmodel, sleutel voor een duurzaam samenlevingsmodel

‘Velen, president Obama op kop, hebben het over een New Green Deal als antwoord op de crisis. Ze verwijzen dan naar projecten voor groene energie en naar groene jobs. Dat is prima, maar niemand heeft het over het landbouwmodel en de manier waarop we in ons voedsel voorzien. Dat zou eveneens onderdeel moeten zijn van zo’n New Green Deal.’ Dat stelde Europarlementslid David Hammerstein gisteren op de conferentie “Duurzame landbouw, een vernieuwend paradigma”.
In de aanloop naar een herziening van het Europese Gemeenschappelijke Landbouwbeleid wordt er deze maanden in de EU-vertrekken heel wat gedebatteerd over dat landbouwmodel. Onderwerpen zoals biobrandstoffen, GGO’s en landbouwsubsidies zijn maar enkele van de hete hangijzers. De conferentie van gisteren stelde het model zelf ter discussie, en dit aan de hand van het zogenaamde IAASTD, International Assessment of Agricultural Knowledje, science and Technology for Development, het gezaghebbende rapport dat vorig jaar in april verscheen.
Het failliet van de grootschalige landbouw
Hans Herren, co-directeur van het IAASTD: ‘De financiële crisis heeft de wereld door elkaar geschud. Maar eigenlijk zijn alle crisissen – de ecologische en klimaatcrisis, de biodiversiteitscrisis, de voedselcrisis en de financiële crisis- met elkaar verbonden. We moeten dan ook op zoek gaan naar wat er fundamenteel fout zit.’ Volgens Herren heeft het grootschalige industriële landbouwmodel afgedaan. Het is geen antwoord meer op de problemen van vandaag. ‘We hebben steeds meer voedsel geproduceerd, maar het aantal mensen dat honger lijdt, stijgt. De Groene Revolutie heeft meer problemen gecreëerd dan het heeft opgelost. Vandaag stellen we de kostprijs vast van dit model: waterschaarste, bodemuitputting, verlies aan biodiversiteit en een zware bijdrage aan de globale opwarming. Bovendien stellen we vast dat de armoede groeit, vooral bij arme mensen die leven van de landbouw, de gezondheidsproblemen groeien en de ongelijkheid in handel van landbouwproducten neemt ook toe.’
Het IAASTD-rapport, dat heel binnenkort in boekvorm verschijnt, wil een antwoord formuleren op al die problemen. Het rapport is het resultaat van een breed onderzoek, waaraan 520 auteurs uit Noord en Zuid aan meewerkten. Dat onderzoek kwam er op initiatief van de VN maar werd grotendeels gefinancierd door Croplife International, een federatie van zaadbedrijven. Croplife en ook Syngenta verlieten het onderzoek in de loop van het proces, omdat ze het niet eens waren met de standpunten omtrent biotechnologie. Hans Herren: ‘Wij hebben ons nooit radicaal uitgesproken tegen ggo’s. Wij maken wel een duidelijk onderscheid tussen moderne biotechnologie en de toepassing van ggo’s. Als we kijken naar de realiteit, zien we dat de toepassing van ggo’s in de landbouw geen enkel probleem heeft opgelost: het is geen antwoord geweest op armoede, honger, ondervoeding, gezondheidsproblemen of milieu. Het heeft misschien wel bedrijven rijker gemaakt. Een tweede reden waarom we ons kritisch uitlaten over ggo’s in de landbouw is dat ze het genetische spectrum verengen. Ze stimuleren een landbouw die minder genetisch gevarieerd is, en dat is een verarming en een verzwakking van het landbouwmodel.’ Ook de VS, Canada en Australië distantieerden zich van het rapport en weigerden het te ondertekenen. Duitsland, dat bij de lancering van het rapport in april de ondertekening misliep, gaat dit nu wel doen omdat het zich schaart achter de aanbevelingen van het rapport. Ook een speler van formaat als Brazilië, ondertekende het rapport.
Minder is meer
Die aanbevelingen gaan in de richting van agro-ecologie en organische landbouw. Herren: ‘De praktijk wijst uit dat die aanpak een hoger rendement geeft wanneer je naar het hele bedrijf kijkt, dat het beter is voor de bodem en een reëel antwoord kan zijn op honger en armoede, verlies van biodiversiteit en klimaatopwarming.’
Mensen terug naar het platteland halen, het platteland terug aantrekkelijk maken en boeren volwaardig vergoeden voor het voedsel dat ze produceren en voor het onderhouden van het landschap en de ecosystemen, dat is de weg van de toekomst, volgens Herren.
Toren van Babel
Om zo’n aanpak voor de toekomst te ontwikkelen, zou er ook geld moeten vrijgemaakt worden voor onderzoek en ontwikkeling op het domein van agro-ecologische landbouw,  argumenteerden de sprekers van de conferentie. Stephan Albrecht, van de Federatie van Duitse Wetenschappers stelde in die zin: ‘We zijn aangekomen bij een nieuwe Toren van Babel. Wetenschap en technologie hebben ons heel ver gebracht. We zijn in staat om ongeveer alles te ontwikkelen of te produceren. Het probleem is: we slagen er niet meer in om door de grote fragmentatie het geheel nog te zien. Alle segmenten zijn zo uit elkaar gedreven, dat we er niet meer in slagen ze samen te brengen en het geheel te overzien. De problemen waar we vandaag mee geconfronteerd worden, hebben betrekking op het hele systeem, dus de antwoorden moeten we ook op dat niveau zoeken. Er is meer onderzoek en ontwikkeling nodig, maar geënt op de concrete realiteit en op de prangende problemen van vandaag en met oog voor het geheel.’   

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

  • Latijns-Amerika & ecologie
    Alma De Walsche schrijft over ecologische thema’s, van klimaat- en energiebeleid, over landbouw- en voedsel tot transitie-initiatieven en baanbrekers. Ze volgt al enkele decennia Latijns-Amerika, met een speciale focus op de Andeslanden.

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.