Een zeldzaam kijkje achter de tralies

De tralies zijn van buitenaf niet te zien. Op het eerste gezicht lijkt het of de massieve gebouwen van de mannengevangenis Combinado del Este alleen lucht doorlaten door rechthoekige openingen in de betonnen muren.

Zelden komen mensen die niet tot het gevangenispersoneel behoren, in deze gevangenis twintig kilometer buiten de Cubaanse hoofdstad Havana. Ook de deuren van het Nationale Hospitaal voor Gevangenen op het gevangenisterrein, blijven meestal gesloten voor journalisten en internationale waarnemers. In het ziekenhuis worden ook gedetineerden uit diverse andere gevangenissen behandeld.

We behandelen alle gevangenen hetzelfde, zegt arts Aurelio González, directeur van het ziekenhuis. We kennen alleen iemands naam en medisch dossier. Verder niets. Niet waar ze vandaan komen of waarvoor ze veroordeeld zijn. Wat betreft de beschikbaarheid van medicijnen en apparatuur, heeft Combinado de Este te maken met dezelfde beperkingen die in de rest van het land ook gelden, zegt González.

De ziekenhuisdirecteur ontving afgelopen week een groep van veertig veelal buitenlandse journalisten, samen met afgevaardigden van het Eerste Cubaanse Congres over Penitentiaire Geneeskunde. Het congres, dat georganiseerd werd door het ministerie van Binnenlandse Zaken, was ook toegankelijk voor de pers.

De ongebruikelijke openheid komt enkele weken voordat de 53-leden tellende VN-Commissie voor de Mensenrechten stemt over een resolutie die Cuba veroordeelt voor het optreden tegen 75 mensenrechtenactivisten en journalisten. Zij werden vorig jaar veroordeeld tot lange gevangenisstraffen.

Familie van de veroordeelden en mensenrechtenorganisaties zoals Amnesty International, zeggen dat de gevangenen in Cuba worden mishandeld en vernederd. Ook zouden ze slecht te eten krijgen en de medische zorg zou te wensen over laten.

Veertien jaar geleden mochten buitenlandse journalisten voor de laatste keer een gevangenis in Cuba bezoeken, met de bedoeling om te laten zien dat verschillende dissidenten onder goede omstandigheden werden vastgehouden. Deze keer mochten de journalisten niet spreken met dissidenten, alleen met enkele gevangenen die een cursus voor verpleger volgden in het gevangenishospitaal. Ik ben nog maar net begonnen en ik voel me al beter, zegt de 26-jarige Joel Pérez. Hij zit een gevangenisstraf van vijftien jaar uit voor een gewapende overval. Als hij de cursus afmaakt, krijgt hij hetzelfde diploma dat iemand krijgt die in het reguliere onderwijssysteem afstudeert. Pérez kan tijdens zijn detentie werken in het gevangenishospitaal. Na zijn vrijlating is hij gekwalificeerd om elk willekeurig ziekenhuis te werken.

Behalve cursussen in verpleegkunde, kunnen gevangenen technische opleidingen en cursussen lichamelijke opvoeding volgen.

In de operatiekamers en op de anesthesiologieafdeling is de modernste apparatuur opgesteld. Volgens arts Carlos Alberto Espinoza is het aantal patiënten de laatste tijd afgenomen naar vijftien tot twintig per dag, omdat bijna alle gevangenissen nu eigen medische posten hebben. Hernia is de meest voorkomende reden voor een medische ingreep in de gevangenis en longontsteking de meest voorkomende infectie, zegt hij.

Volgens luitenant-kolonel Juan Peña zijn er in Cuba drie penitentiaire gezondheidscentra voor gevangenen die besmet zijn met hiv, de veroorzaker van aids. In het centrum in Havana kunnen tweehonderd gevangenen terecht, maar hoeveel er nu zitten weet ik niet, zegt Peña. Aids is geen veelvoorkomende ziekte onder de gevangenen, zegt hij.

Veertig kilometer van Combinado del Este is de vrouwengevangenis Mujeres de Occidente. Hier kunnen gevangenen een opleiding tot verpleegster volgen. Het aantal zwangere vrouwen dat in de gevangenis beviel, groeide van achttien in 2000 tot 48 in 2003. De kinderen mogen bij hun moeder blijven tot ze een jaar oud zijn.

De Cubaanse regering geeft geen cijfers vrij over het totale aantal gevangenen in het land. De Cubaanse Commissie voor Mensenrechten en Nationale Verzoening (CCDHRN), schat echter dat het er enkele tienduizenden zijn. Dat is relatief hoog voor een land met 11,2 miljoen inwoners.

Een onderzoek van Elsa Azaola en Marcelo Bergman naar gevangenissystemen in Latijns-Amerika, geeft aan dat het aantal gevangenen in Latijns-Amerika tussen 1992 en 1999 toenam met 56,4 procent. Alleen Venezuela werd niet betrokken in het onderzoek. Volgens de onderzoekers zijn de Braziliaanse gevangenissen het meest overbevolkt. In Cuba is de overbezetting ongeveer 75 procent, wat gemiddeld is vergeleken met de andere landen.

Volgens Elizardo Sánchez, voorzitter van de CCDHRN, lijkt het er op dat de omstandigheden in de gevangenissen in Cuba iets verbeterd zijn. Er zijn signalen dat gevangenen iets menselijker behandeld worden. Maar we zijn nog bezig informatie te verzamelen over de situatie. Sánchez, die zelf een tijd in een Cubaanse cel doorbracht, doet het georganiseerde journalistenreisje echter af als een propagandastunt, bedoeld om de stemming in de VN-Commissie voor de Mensenrechten te beïnvloeden.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.