Eenzijdige Amerikaanse stappen ondermijnen geloofwaardigheid VN

Vorige week toonde Mandela zich ontgoocheld dat geen enkele wereldleider
openlijk heeft geprotesteerd tegen de manier waarop de VS het 12.000
pagina’s tellende Iraakse wapendossier heeft meegesleurd naar het
hoofdkwartier van de Centrale Inlichtingendienst CIA voor de andere veertien
leden van de VN-Veiligheidsraad er ook maar iets van te zien kregen. Zo’n
piratendaad moet door iedereen worden veroordeeld, aldus Mandela, die het
gedrag van de VS afdeed als arrogant. Algemeen secretaris van de VN Kofi
Annan noemde het optreden van de VS enkel ongelukkig. Ik hoop dat zoiets
zich niet herhaalt, stelde hij en haastte zich om te ontkennen dat zijn
organisatie een pion is in de handen van de VS.

Deze kritiek komt precies op een moment dat de VN murw worden geslagen en
gemanipuleerd door de Amerikaanse regering, die het multilateralisme heeft
ingeruild voor unilateralisme. De impliciete dreiging van de VS om een
militaire aanval op Irak te lanceren zonder de toelating van de
Veiligheidsraad en de stilzwijgende instemming van de regering van president
George W. Bush met het uitdagende gedrag van Israël tegenover de VN maken de
wereldorganisatie weinig geloofwaardig. De regering-Bush houdt geen
rekening met de Verenigde Naties, zegt een voormalig Aziatisch diplomaat.
De VN is alleen nuttig voor de Amerikanen zolang ze de organisatie kunnen
manipuleren voor hun eigen egoïstische belangen. Volgens hem heerst in
VN-kringen het gevoel dat deze situatie niet zal veranderen zolang er geen
verandering komt in de huidige Amerikaanse regering - dus niet voor 2004.

Vorige week stelden de VS hun veto tegen een resolutie ter veroordeling van
de moord op enkele humanitaire VN-hulpverleners door het Israëlische leger.
Die resolutie zou de Israëli’s ook hebben berispt voor de opzettelijke
vernieling van VN-opslagplaatsen waarin voedsel voor de Palestijnen werd
bewaard. De vier andere leden van de Veiligheidsraad met vetorecht -
Groot-Brittannië, Frankrijk, China en Rusland - stemden voor. Uiteindelijk
lijkt de VS altijd zijn zin te krijgen, zegt Michael Ratner, de voorzitter
van het Centrum voor Grondwettelijke Rechten in Washington. Zolang de VS
Israël een blanco check geeft inzake wapens en Israël ook aanzienlijke
economische steun verleent, kan de VN moeilijk of zelfs onmogelijk een eind
maken aan het geweld. Volgens hem kan de VN door de onwil van de VS en
Israël niet eens zijn eigen medewerkers beschermen, laat staan de
Palestijnen. Hij vindt dan ook dat de VS het gezag en de geloofwaardigheid
van de VN ernstig ondermijnen.

Denis Halliday, voormalig ondersecretaris-generaal van de VN die aan het
hoofd stond van het humanitaire programma in Irak, meent dat de VN nooit
eerder zo weinig geloofwaardig zijn geweest. De wereldorganisatie is
opvallend afwezig en wordt uitgesloten door Israël met de steun van de VS,
aldus Halliday. Dit is bijzonder schadelijk voor de VN omdat Israël het
product is van een VN-resolutie. De VN zouden volledig moeten betrokken zijn
bij wat er in en met dat land gebeurt. Als er geen VN-vredesmacht is om de
Palestijnen te beschermen tegen de Israëlische militaire aanvallen, lijkt
het wel alsof de VN geen acht slaat op een situatie die volgens sommigen
veel weg heeft van staatsterreur vanwege Israël. Halliday noemt het feit
dat de VN niet in staat zijn een onderzoek uit te voeren naar de Israëlische
slachtpartij in het vluchtelingenkamp van Jenin in april, een absoluut
dieptepunt in de werking van de VN. Het is haast niet te geloven dat het
niet mogelijk is de moord op VN-medewerkers door Israël te veroordelen. De
wereld vraagt zich dan toch af: waar is Kofi Annan? Waarom staat hij niet op
om de VN te beschermen? meent Halliday.