Eerherstel voor Rwandese medicijnmannen

Met steun van de universiteit werkt het Rwandese Instituut voor Wetenschappelijk en Technologisch Onderzoek (IRST) samen met de organisaties van traditionele genezers. “Het is goed om kennis te maken met geneeskundige kruiden voor ons later onderzoek,” zegt Martin de Tours, verantwoordelijke voor het derde jaar farmacie  aan de universiteit.

De samenwerking is er gekomen toen de wetenschappers vaststelden dat de moderne geneeskunde steeds duurder werd, en dat de patiënten die beroep deden op een sjamaan best tevreden waren. In oktober 2006 werd daarom beslist dat het ministerie van Volksgezondheid de geneeskundestudenten zou aanmoedigen om zich ook in de traditionele geneeskunde te verdiepen.

Binnen het IRST werd een speciale tak opgericht, waar de studenten kennismaken met verschillende lokale remedies en meehelpen met de bereiding van traditionele medicijnen. De medicijnmannen nemen de studenten ook mee naar het woud om er de verschillende planten te leren kennen. Verschillende producten van die door het IRST geproduceerd worden, zoals een hoestsiroop op basis van eucalyptusextracten, zijn verfijningen van middeltjes die frequent gebruikt worden op het Rwandese platteland.

Erkend medicijnman

Maar het eerherstel betekent nog niet dat de medicijnmannen vrij spel krijgen. “Als een traditionele genezer een medicijn voorstelt, controleren we dat eerst via laboratoriumonderzoek. Als de therapeutische werking effectief blijkt, krijgt de medicijnman tien procent van de prijs van het medicament”, zegt Dr. Jean-Baptiste Nduwayezu, directeur-generaal van het IRST.
Het instituut levert ook de vergunningen af voor sjamanen om hun beroep uit te oefenen of apotheken of klinieken te openen. “Geen enkele medicijnman mag werken zonder toestemming,” benadrukt Clément Ndibwami van het IRST. De medicijnmannen zijn bovendien verplicht zich te organiseren om charlatans die zonder vergunning werken sneller op te sporen. Wie zonder vergunning betrapt wordt, word gerapporteerd bij de overheid en krijgt een werkverbod.

De traditionele sjamanen hebben op verschillende plaatsen in Rwanda hun krachten gebundeld en apotheken geopend waar patiënten met hun klachten terecht kunnen. In de Abaganga ba Gihanga Nyarwanda (Associatie van Rwandese traditionele medicijnmannen) in Huye, in het zuiden van het Land, werken vier medicijnmannen die door het IRST erkend zijn. Eén van hen is Sibomana Hamud, 28 die zijn kennis aan zijn grootvader te danken heeft. Hij is blij dat het beroep uit de illegaliteit is gehaald en is fier op zijn beroep sinds hij door het IRST erkend is. De associatie is van plan een boek te publiceren over kruiden om hun kennis te delen. “Die kennis kan ook de studenten goed van pas komen,” aldus Hamud. (Infosud/vertaling: IPS)