Eerste MOL treden volgend jaar toe tot WHO

Cambodja en Nepal zijn de twee eerste Minst Ontwikkelde Landen (MOL) die
toetreden sinds de WHO in 1995 ontstond als opvolger van de GATT. De twee
landen worden volgend jaar na de ratificatie het 147ste en 148ste lid van de
WHO. Hun toetreding is een opsteker voor de ‘ontwikkelingsronde’ die werd
opgestart op de vorige ministerconferentie, in 2001 in Qatar. De
WHO-lidstaten beloofden toen dat ze een plaatsje zouden vrijmaken voor de
Minst Ontwikkelde Landen (MOL).

De 49 MOL-landen zijn met hun zware schuldenlast en barslechte
socio-economische indicatoren zowat de steuntrekkers van de mondiale
economie. Het gevaar dat ze weggedrukt worden in het internationale
handelssysteem is allerminst denkbeeldig. In Qatar werden daarom bepaalde
uitzonderingen toegestaan voor de MOL.

Toch vertrekt Cambodja volgend jaar met weinig voorsprong aan de WHO-meet.
De WHO verbond erg harde voorwaarden aan de toetreding van Cambodja. In de
landbouw bokvoorbeeld, ligt de lat voor Cambodja erg hoog. In Cambodja werkt
80 procent van de bevolking in de landbouw, maar toch vroeg de WHO om de
invoertarieven voor landbouwproducten af te bouwen tot een niveau dat lager
ligt dan wat in de VS, de EU en Canada gebruikelijk is. Cambodja mag voor
geen enkel product meer dan zestig procent invoertaksen vragen, terwijl de
hoogste piektarief in de EU 252 procent bedraagt. De VS en Canada kennen
uitschieters tot 120 procent.

Cambodja werd verder verplicht om zijn exportsubsidies op nul procent te
houden, ook al is dat in het huidige Ontwerp van Landbouwakkoord (AoA) geen
verplichting voor MOL-landen. De EU en de VS spenderen intussen nog
tientallen miljarden dollars per jaar aan exportsubsidies.

Cambodja heeft zijn lidmaatschap verder betaald met verplichtingen op het
vlak van patenten. Het land zal tegen 2007 het TRIPS-akkoord (dat onder meer
de patentrechten op geneesmiddelen regelt) toepassen ondanks het feit dat er
voor MOL een uitstel tot 2016 was voorzien. Cambodja verbond zich er ook toe
om het patentverdrag van de Wereldorganisatie voor Intellectueel
Eigendomsrecht (WIPO) te ondertekenen. Als gevolg daarvan zullen
geneesmiddelen die in Cambodja op de markt komen minstens een tijd
onbetaalbaar blijven voor de meerderheid van de bevolking. In feite is de
toetreding tot de WIPO niet verplicht voor MOL-landen.

Heeft Cambodja dan slecht onderhandeld? Zoals vele ontwikkelingslanden heeft
het een erg kleine delegatie die niet in staat was om de ingewikkelde
toetredingsvoorwaarden tot op de letter uit te pluizen. De toetreding van
Cambodja was geen weg naar het aards paradijs, benadrukt de Cambodjaanse
minister van Handel Cham Prasidh. Het was eerder een junglepad vol
landmijnen, guerrillahinderlagen, tijgers en piranha’s. Cham geeft toe dat
het pakket van toegevingen en beloftes gaat veel verder dan wat normaal is
voor een land met een ontwikkelingsniveau als dat van Cambodja. Niettemin
gaan we de uitdaging aan, want de toetreding tot het multilaterale
handelssysteem heeft ontegensprekelijk grote voordelen.

Zeven andere MOL hebben een aanvraag ingediend om toe te treden tot de
Wereldhandelsorganisatie. Het ambitieuze pakket dat Cambodja uit de wacht
sleepte mag geen precedent worden voor de andere MOL-landen, benadrukt Cham.