Eerste nederlaag voor Chavez

Chavez’ nederlaag kwam niet onaangekondigd. De voorbije maand werd vanuit verschillende hoeken heftig geprotesteerd tegen de amendementen. Hoewel de tegenstanders op de publieke televisiezender in verhouding slechts 1 procent van de zendtijd kregen van de voorstanders, konden de Venezolanen moeilijk naast de vele heftige studentenbetogingen kijken.
De anders zo verdeelde oppositiepartijen slaagden er ditmaal wel in om de krachten te bundelen rond een beslissend ‘neen’. Ze wisten de studenten achter hun kar te spannen en sprokkelden hier en daar enkele trouwe aanhangers Chavez die ontgoocheld waren over de geplande veranderingen.

Defensieminister

Eén van hen is de voormalige defensieminister Raul Baduel, die in 2002 een nationale heldenstatus bereikte door zijn bijdrage in het terug aan de macht helpen van Chavez. Hij noemde de grondwetswijzigingen een ‘coup d’état’: ‘Democratieën moeten toezien op het behouden van de scheiding der machten, met tegenmachten. De hervormingen vormen een institutionele bedreiging voor de democratie’, zei Baduel.
Tegenstemmen uit een anders erg getrouwe hoek hebben veel Venezolanen aan het twijfelen gebracht. Slechts 56 procent van de kiesgerechtigden vonden de weg naar de stembussen, wat een ongewoon lage opkomst is in vergelijking met de voorgaande referenda. 

Economische toestand

Daarnaast speelde de economische toestand van het land een rol in het versterken van de oppositiestem. Momenteel kampt Venezuela met een kapitaalsvlucht. De nationale munteenheid, de bolívar, heeft op dit moment een straatwaarde van 6,1 dollar, in tegenstelling tot de officiële koers die op 2,15 dollar ligt.
De kapitaalsvlucht valt in verband te brengen met de grondwetswijzigingen. Bedrijfleiders vrezen een massale onteigening of nationalisatie van het privaat kapitaal. Alles wat binnen de Venezolaanse grenzen valt, behoort immers volgens de amendementen tot ‘federaal territorium’.
Chavez mag ook over ’s lands internationale reserves beschikken en heeft zo de muntwaarde in handen. De Centrale Bank van Venezuela verliest met andere woorden haar autonomie -wat regelrecht ingaat tegen de geloofsartikelen van het neoliberalisme. Dit creëert een ongunstig economisch klimaat voor buitenlandse investeerders, zeggen zakenkringen.
Het verontrust ondernemingen ten slotte dat de president de arbeidsduur wil verminderen tot maximum 6 uur per dag. Dit alles heeft ertoe geleid dat zij hun activa in euro’s en dollars hebben omgezet. Of de overwinning van het neen-kamp het kapitaal zal doen terugvloeien valt nog af te wachten. Feit is dat de galopperende inflatie de prijzen van basisvoedsel zoals melk, eieren en bloem de lucht inschieten en dit de poort tot publieke misnoegdheid openzet.

Eerste nederlaag 

Chavez heeft sinds 1998 geen enkele verkiezing verloren: tijdens de voorbije twee presidentsverkiezingen en de zeven volksreferenda wist hij steeds een grote meerderheid achter zich te scharen. Deze kleine nederlaag brengt evenwel weinig blutsen in het blazoen van de president. Uit opiniepeilingen blijkt ruim 60 procent van de Venezolanen de man door dik en dun te steunen. Wellicht heeft de lage opkomst deze zondag de president ditmaal de das omgedaan.