Eerste schadevergoeding voor politiek vluchtelingen

Het oordeel, dat donderdag werd geveld, vormt een belangrijk precedent. Tijdens de bloedige dictatuur zochten 5.000 tot 10.000 Argentijnen een veilig onderkomen in het buitenland. De militaire junta voerde een schrikbewind: in zeven jaar tijd werden naar schatting 30.000 echte en vermeende tegenstanders van het regime vermoord. Links zijn of een guerrillero in de familie hebben, was al voldoende om gevaar te lopen. De familieleden van de mensen die tussen 1976 en 1983 werden geëxecuteerd of verdwenen, hebben intussen al een schadeloosstelling ontvangen van de Argentijnse overheid, net als de politieke gevangenen uit die tijd en de kinderen van linkse arrestanten die heimelijk bij adoptiefouders werden ondergebracht. De schadeloosstelling van de eerste familie vluchtelingen is een verdere stap in dat proces.

Yofre zelf toonde zich niet overmatig gelukkig met de uitspraak, al had ze er een lange juridische strijd voor gestreden. Het geld komt te laat voor mij, en ik zou er veel meer aan hebben te weten hoe mijn man om het leven is gekomen en waar zijn lichaam is, zegde ze vrijdag. Yofres echtgenoot, de advocaat Miguel Vaca Narvaja, behartigde dossiers van politieke gevangenen. In 1976 werd hij thuis ontvoerd, voor de ogen van Yofre en hun jongste kinderen. Ze hoorden nooit meer iets van hem. Kort voor de ontvoering was een van de oudste zonen van het gezin, ook een advocaat die het opnam voor politieke gevangenen, gearresteerd. Na zware folteringen werd hij omgebracht. Het leger had het op het gezin van Yofre gemunt omdat één van haar andere zonen, Fernando Vaca Narvaja, deel uitmaakte van de Montoneros, een linkse rebellenbeweging. Nadat het leger de familie van een andere Montonero-strijder in Cordoba had uitgemoord, zocht Yofre met haar overblijvende kinderen en kleinkinderen haar toevlucht in de Mexicaanse ambassade in Buenos Aires. Drie maanden later konden ze naar Mexico reizen.

Argentijnse verenigingen van familieleden van de slachtoffers van de Vuile Oorlog zijn verdeeld over het oordeel. Nora Cortiñas, de voorzitster van de Moeders van de Plaza de Mayo, vindt de beslissing van het hooggerechtshof terecht: volgens haar liet de dictatuur veel Argentijnen geen andere keus dan te vluchten en moet de huidige overheid de schade vergoeden die de vluchtelingen daardoor geleden hebben. Ze verloren al hun bezittingen en hun werk, en hadden het later bij hun terugkeer heel moeilijk.

Nenina Bouliet van de Vereniging van Verwanten van Gevangenen en Mensen die om Politieke Redenen Verdwenen, is ook blij met het vonnis, maar waarschuwt dat het precedent wel zo breed mogelijk moet worden geïnterpreteerd. Er zijn ook veel mensen die in eigen land in ballingschap gingen; ook zij zouden voordeel moeten doen bij dit vonnis. Volgens Bouliet blijft de Argentijnse overheid bovendien doof voor andere vormen van compensatie waar haar organisatie al sinds halverwege de jaren 80 om vraagt. Vluchtelingen konden bijvoorbeeld geen pensioenbijdragen storten, waardoor ze op hun oude dag in armoede dreigen te verzinken. Verder zouden volgens haar kinderen van vluchtelingen die in het buitenland geboren werden, de Argentijnse nationaliteit moeten kunnen krijgen. (PD)