Egypte gokt op trouw Amerikaanse geldschieters

Zal Egypte zijn militaire steun uit de VS verliezen als het overgangsregime er verder mensenrechtenorganisaties op de korrel neemt? Volgens experts wijzen de ervaringen van Israël erop dat Egypte niet meteen bevreesd moet zijn.

De militaire overgangsregering in Egypte trad de voorbije weken hard op tegen mensenrechtenorganisaties en andere burgergroepen in het land. Twee organisaties die opkomen voor democratisering en die gesteund worden door de Amerikaanse regering, deelden in de klappen.

64 miljard dollar hulp

Kan Egypte daarmee wegkomen bij haar machtige bondgenoot? Sinds 1979 heeft Egypte al voor 64 miljard dollar (50 miljard euro) economische en militaire hulp ontvangen uit Washington. Met een jaarlijks gemiddelde van ongeveer 1,3 miljard dollar (1 miljard euro) maakt militaire hulp daarvan het leeuwendeel uit.

Het is nog niet duidelijk hoe de VS zullen reageren, zegt Natalie J. Goldring, een onderzoeker van het Amerikaanse Centrum voor Vredes- en Veiligheidsstudies aan de Universiteit van Georgetown. Het Amerikaanse parlement lijkt ervoor gewonnen de hulp aan Egypte voort te zetten. Egypte is een van de belangrijkste landen in de Arabische wereld en sloot in 1978 een cruciaal vredesakkoord met Israël.

Goldring vindt dat de Egyptische overgangsregering toch kortzichtig handelde door de kantoren van ngo’s binnen te vallen. “Hun fout is des te groter omdat ze organisaties op de korrel namen die als waarnemers fungeren bij de verkiezingen.”

Volgens Goldring ontstaat er in de VS “een groeiende bezorgdheid over het misbruik van de Amerikaanse hulp. Er is toenemende steun voor het verbinden van voorwaarden aan de Amerikaanse steun: Egypte moet verder vorderingen blijven maken in de richting van meer democratie.”

Zachte voorwaarden

Hoe zwaar dergelijke voorwaarden wegen, is een ander verhaal. De VS zijn er bijvoorbeeld nooit in geslaagd de nog veel aanzienlijker hulp die Israël krijgt, te gebruiken om de regering in Tel Aviv de onderhandelingen met de Palestijnen te doen versnellen of de bouw van nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever te doen stopzetten. Israël heeft van 1949 tot 2010 zeker 105 miljard dollar (83 miljard euro) aan hulp uit de VS gekregen, waarvan 61,3 miljard dollar (48,5 miljard euro) militaire hulp. Maar Israël kan in de VS natuurlijk op een veel sterkere lobby rekenen dan Egypte.

Kan Egypte het eventueel zonder Amerikaanse militaire hulp rooien? Net als het Israëlische leger is ook het Egyptische leger sterk afhankelijk van de Amerikaanse bijstand, zegt Pieter Wezeman, een onderzoeker van het Internationaal Instituut voor Vredesonderzoek in Stockholm (Sipri). Egypte gaf in 2010 ongeveer 3 miljard euro uit aan defensie, en van dat geld kwam ongeveer 30 procent uit de VS. Het wegvallen van die hulp zou een groot gat slaan in de Egyptische begroting.

Bovendien zou Egypte ook in de problemen komen om de nodige technologie te vinden om de slagkracht van zijn leger op peil te houden. Het Sipri schat dat Egypte de voorbije 10 jaar ongeveer 70 procent van zijn belangrijke wapensystemen in de VS heeft aangekocht, waaronder M1-tanks en F-16-gevechtsvliegtuigen.

Egypte zou kunnen overstappen op wapensystemen uit andere landen, “maar daaraan zouden aanzienlijke kosten verbonden zijn inzake toegang tot technologie”, zegt Wezeman. Volgens Wezeman zouden onder meer Frankrijk of het Verenigd Koninkrijk Egypte uit de brand kunnen helpen. “En zolang Egypte wil betalen, zullen ook landen als Rusland, China en kleinere leveranciers als Oekraïne bereid zijn alle mogelijke militaire materieel te leveren, zoals ze altijd gedaan hebben.”

Evaluatie nodig

Goldring is hoe dan ook voorstander van een evaluatie van de Amerikaanse steun aan Egypte. “Belastingbetalers hebben het recht en de verantwoordelijkheid zich af te vragen of de hulp die verbonden werd aan het vredesakkoord van Camp David de beoogde effecten heeft.” Misschien heeft de bijstand aan Egypte ertoe bijgedragen verdere oorlogen tussen Israël en zijn Arabische buurlanden te voorkomen. “In dat geval was dat de investering zeker waard.” Maar Goldring merkt op dat de akkoorden van Camp David intussen wel al 33 jaar oud zijn.

“Landen die de voorwaarden schenden waaronder de VS hulp en wapens ter beschikking stellen, moeten ter verantwoording worden geroepen”, oordeelt Goldring. “Foto’s van betogers die gasgranaten in de hand houden met daarop ‘made in the USA’ dienen de democratische doelstellingen van de VS niet. En als de Amerikaanse regering er het zwijgen toe doet als er mensenrechtenschendingen gebeuren, maakt ze zichzelf medeplichtig.”

De Amerikaanse regering trekt overigens ook specifiek hulp uit voor de democratisering in Egypte. Het Witte Huis wil 65 miljoen dollar (51 miljoen euro) uitgeven om de verdere rondes van de parlementsverkiezingen en de daarna geplande presidentsverkiezingen in Egypte eerlijk en vrij te helpen verlopen en het schrijven van een nieuwe grondwet in goede banen te leiden.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.