Egypte laat virtuele oppositie betijen

Egyptische gebruikers van Twitter hielden de wereld gedetailleerd op de hoogte van recente stakingen in het land. Verscheidene groepen op Facebook preken het verzet tegen de almacht van de regerende Nationale Democratische Partij en tegen het autocratische beleid van Mubarak. Op sommige blogs en op YouTube zijn zelfs tientallen filmpjes te zien die de hardhandige aanpak van de Egyptische politie laten zien.

Nieuw activisme

“Het internet heeft een nieuw soort activisme doen ontstaan”, zegt de blogger Sherif Abdel Aziz. “Het heeft de politieke stem van de activisten ook aan gewone burgers gegeven”. “Iedereen kan zijn opinie nu verspreiden”, vindt ook mensenrechtenadvocaat Ahmed Seif, de directeur van het Juridisch Centrum Hisham Mubarak. “De voorbije vijf jaar is er daardoor veel meer kritisch materiaal in omloop gebracht dan ooit tevoren”.
Meer dan 12 miljoen Egyptenaren surfen geregeld op het internet. Volgens
de overheid telt Egypte 160.000 bloggers. Facebook zegt dat het meer dan 800.000 leden heeft in Egypte; ook het gebruik van twitter, de platform voor de uitwisseling van erg korte berichten die onder meer via de gsm kunnen worden verstuurd, stijgt razendsnel.
“De regering kan onze rapporten niet tegenhouden”, zegt Noha Atef, de stichter van het mensenrechtenblog Foltering. “Daarvoor gaat het te snel en zijn er al te veel mensen actief”.
De ordediensten zouden natuurlijk wel kunnen optreden, maar de regering realiseert zich blijkbaar dat als ze bepaalde sites blokkeert, de handigste bloggers meteen naar andere sites verhuizen. Bovendien zou dat kat- en muisspel miljoen Egyptenaren boos maken die het internet niet om politieke redenen gebruiken.

Tegenaanval op het internet

“Veel van de sites kunnen ook gebruikt worden om de positie van de regering te versterken” vult Adel Abdel Sadek aan, het hoofd van de afdeling Internet- en IT-studies aan het Al-Ahram Centrum voor Politieke en Strategische Studies.
Gamal Mubarak betrok het publiek onlangs via Facebook in een open discussie. Hij heeft 1300 vrienden op de sociale netwerksite. De helft van de Egyptenaren is jonger dan 25, en het internet lijkt het aangewezen kanaal om hen massaal te bereiken.
Voorlopig hebben de critici van de regering nog wel een grote voorsprong op het internet. De Jeugdbeweging van 6 April, die via het internet is ontstaan en wordt rechtgehouden, zegt meer dan 70.000 leden te tellen.
Alle Egyptische bloggers weten wel dat er onzichtbare lijnen zijn die ze niet mogen overschrijden. De staatsveiligheid volgt bloggers die kritische bijdragen publiceren, en grijpt af en toe in. In 2007 werd de blogger Kareem Amer veroordeeld tot een gevangenisstraf van vier jaar omdat hij de islam en de president zou hebben beledigd op zijn blog. Nog tientallen andere bloggers zijn bedreigd, gearresteerd en in sommige gevallen zelfs gefolterd.
Volgens Karim El-Beheiry, een bekende blogger en activist die het opneemt voor de rechten van werknemers, mikt de regering vooral op cyberdissidenten die hun ideeën ook in het werkelijke leven kracht willen bijzetten. “Het is niet gevaarlijk op het internet kritiek te leveren op de regering. Het wordt pas gevaarlijk als je iets publiceert en daarna de straat optrekt”. Maar veel activisten laten zich daar niet door afschrikken.