Egypte velt 230 doodsvonnissen in 6 maanden

“230 doodsvonnissen in 6 maanden”, kopte de onafhankelijke krant Al- Dustour. “50 alleen al in de laatste week.” De zaak die de meeste aandacht kreeg, was die van Hisham Talaat Mustafa, een prominent lid van de regerende Nationaal-Democratische Partij. Hij werd beschuldigd van samenzwering in de moord op de Libanese popmuzikante Suzanne Tamim een jaar geleden in Dubai. Op 25 juni kregen Mustafa en een medeplichtige de doodstraf.

Het vonnis werd snel bekrachtigd door grootmoefti Ali Gomaa, een door de staat aangeduide religieuze autoriteit. Volgens de Egyptische wet moeten alle doodsstraffen door hem bekrachtigd worden.

Op 13 juni werden 24 mannen ter dood veroordeeld na bloedige rellen in Wadi Natroun waarbij 11 mensen waren omgekomen. Op 17 juni kreeg een metaalarbeider de zwaarste straf voor de moord op twee studentes in Cairo. ’s Anderendaags kregen nog eens zes mensen de doodstraf voor de moord op twee collega’s in Giza. En op 21 juni werden elf bedoeïenen ter veroordeeld voor de moord op de leider van een rivaliserende clan. Op 30 juni kregen zeven mensen de doodstraf voor de dood van dertien mensen bij gevechten in Benha.

Zonder voorgaande

“De doodsstraf is niet nieuw in Egypte”, zegt Azza Quraim, professor sociale wetenschappen aan het Nationaal Centrum voor Sociaal en Crimineel Onderzoek in Caïro. “Maar het aantal doodsvonnissen van de voorbije weken kent zijn voorgaande niet.”

Het aantal doodsvonnissen is gestegen de laatste tien jaar maar er zijn weinig officiële cijfers beschikbaar. Volgens Egyptische en internationale mensenrechtenorganisaties werden tot midden juni dit 209 doodsvonnissen geveld.

Extreem geweld

Experts wijten de sterke stijging aan de recente opstoot van geweldmisdrijven. “Het aantal incidenten met geweldmisdrijven is aanzienlijk gestegen de laatste maanden en jaren”, zegt Quraim. “Extreem geweld, dat voordien niet echt bekend was in de Egyptische samenleving, lijkt de gedragsnorm te worden.”

De toename van de misdaad wordt gedeeltelijk aan de moeilijke economische omstandigheden toegeschreven. De helft van de 82 miljoen Egyptenaren leeft onder de armoedegrens. Door de economische crisis zijn veel mensen werkloos geworden en is de situatie nog verergerd.

“Voor de gemiddelde burger zijn er minder kansen op een baan dan ooit, en dat heeft tot een algemeen gevoel van wanhoop geleid”, zegt Alaa Eddin Al-Kifafi, professor psychologie aan de Universiteit van Caïro. “En psychologisch gezien is het verband tussen gevoelens van wanhoop en gewelddadig gedrag voldoende bekend en gedocumenteerd.”

Volgens Quraim speelt ook de traagheid en inefficiëntie van de Egyptische justitie een rol. “Daardoor zijn de mensen hun vertrouwen kwijt geraakt in de justitie en beginnen ze het recht in eigen handen te nemen.”