Egyptische arbeiders eisen nationalisatie

Het is een vertrouwd gezicht geworden in Egypte: veiligheidstroepen proberen een betoging tegen te houden, maar worden snel overmeesterd door de zingende massa.

De plaats van het gebeuren is deze keer een klein, provinciaal gerechtsgebouw in Shubra El-Kom, een industriestadje ten noorden van Caïro. Maar de gevolgen van wat hier gebeurt, kunnen groot zijn voor het verloop van de Egyptische revolutie.

De rechtszaak is het hoogtepunt van een veldslag tussen de Indonesische eigenaars en de misnoegde arbeiders van een van Egyptes grootste textielfabrieken. De arbeiders zijn kwaad over ontslagen, een gebrek aan veiligheidsmaatregelen en opgelegde veranderingen aan het uurrooster sinds de Indonesische overname in 2007.

“Het is geen probleem dat we buitenlandse eigenaars hebben”, zegt textielingenieur Dom Atteya Mahmoud. “Maar ze maken slaven van ons, alsof we honden zijn.”

Indonesische eigenaar

De werknemers van het bedrijf eisen dat de overheid het bedrijf opnieuw in handen neemt. Als ze daarin slagen, dan kan dat gevolgen hebben voor honderden andere bedrijven die opnieuw genationaliseerd kunnen worden.

Om daarin te slagen, stellen de werknemers de legitimiteit van het Indonesische eigendomscontract in vraag. Volgens Sayid Mohammed, de advocaat van de werknemers, is er sprake van corruptie. “Ze kochten het bedrijf voor 2 miljoen euro, terwijl het 119 miljoen euro waard was”, zegt hij. “Ze hebben gelogen over de werkomstandigheden en een externe evaluatie van het contract geweigerd, wat illegaal is.”

De rechtszaak werd uitgesteld tot 10 mei, maar dat weerhield de demonstranten er niet van om nog een uur lang slogans te scanderen voor het gerechtsgebouw. Daarna ging het richting het lokale hoofdkwartier van de kersverse Democratische Arbeiderspartij (DAP).

Alternatief voor de macht

Die partij werpt zich steeds nadrukkelijker op als alternatief voor de macht. “Er is geen andere partij die de arbeiders vertegenwoordigt”, zegt Kamal Khalil, de woordvoerder van de DAP. De sociaaldemocraten doet hij af als overblijfselen van het vorige regime, en de jongerenpartijen zijn in zijn ogen te onervaren.

Khalil vreest dat een verkiezingsoverwinning voor de islamisten het seculiere karakter van Egypte kan ondermijnen, en hij hecht weinig vertrouwen aan de belofte van de Moslimbroederschap dat ze de macht niet wil monopoliseren.

Om haar naambekendheid en geloofwaardigheid bij de arbeiders op te krikken, schaart de DAP zich nadrukkelijk achter de eis van nationalisering. De DAP is naar eigen zeggen niet principieel gekant tegen privé-eigendom, maar ze wil wel de uitbuiting van de nationale rijkdommen omkeren. Die begon onder president Sadat en kende een hoogtepunt onder Moebarak, toen commerciële belangen verkocht werden voor een prijs die ver onder de eigenlijke waarde lag.

De volgende veldslag, denkt Khalil, is de strijd om een nationaal minimuminkomen. “Als we daarin slagen, zullen de arbeiders geloven in hun kracht”, zegt hij.