Egyptische Islamisten liggen overhoop met elkaar

In een aantal persconferenties en verklaringen hebben de leiders van de partij Salafi al-Nour een nooit geziene publieke aanval gelanceerd op de Partij voor Vrijheid en Gerechtigheid, de politieke arm van de Moslimbroederschap, en president Mursi zelf. De partij zou het land niet degelijk besturen, een zwakke regering op de been houden en machtsspelletjes spelen.

Midden februari hielden twee al-Nour-adviseurs van de president het voor bekeken. Khaled Alam Eddin, Mursis adviseur voor Leefmilieu, werd ontslagen omdat hij publieke fondsen misbruikt zou hebben. Hij eiste bewijzen van de beschuldigingen of een verontschuldiging van de president. Bassem al-Zarqa, adviseur Politiek Zaken van de president, kondigde zijn ontslag aan in solidariteit met Alam Eddin.

Kloof

Volgens Nageh Ibrahim, prominent islamistisch leider in Egypte en schrijver, wordt de kloof tussen de partijen dieper in aanloop naar de verkiezingen. De alliantie tussen de Broederschap en de salafisten van al-Nour was maar tijdelijk, zegt hij. “Uiteindelijk draait politiek om het verslaan van je tegenstanders. Eens de islamistische krachten hun liberale en socialistische tegenstanders hebben verslaan, zal het echte conflict beginnen, en zullen de Moslimbroederschap en de salafisten het tegen elkaar opnemen.”

De salafisten streven een puriteinse interpretatie van de islam na. Ze werden decennialang vervolgd, maar haalden in de voorbije parlementsverkiezingen een kwart van de zetels en werden daarmee de tweede grootste partij na de Moslimbroederschap.

Volgens velen was de coalitie tussen de Moslimbroederschap en de salafisten schadelijk voor de politieke vooruitgang in Egypte sinds het begin van de revolutie. Beide partijen waren voorstander van snelle verkiezingen, controleerden de meerderheid van de wetgevende vergaderingen sinds de revolutie en domineerden het opstellen van een nieuwe grondwet.

Maar die samenwerking resulteerde niet in een betere verstandhouding. Bij aanvang van de presidentsverkiezingen steunden de salafisten nog de kandidatuur van Broederschap-dissident Abdel Monem Aboul Fotouh.

Ideologisch en politiek

Volgens Ali Baker, Egyptekenner aan de het Al-Ahram Centrum voor Politieke en Strategische studies, is de kloof tussen de partijen zowel ideologisch als politiek. “Op ideologisch niveau gelooft elke groep dat hij de islam en zijn rol in de politiek juist interpreteert”, zegt Baker. “Op politiek niveau vrezen de salafisten dat ze uitgesloten zullen worden als de Moslimbroederschap zal overheersen. Tegelijk probeert de Broederschap de salafisten te verzwakken en stemmen in te pikken.”

Volgens Ibrahim ziet de Broederschap zichzelf als “big brother” van de conservatieve krachten in het land, en laat ze geen plaats voor afwijkende meningen. “De Broederschap ziet zichzelf als de spirituele vader van alle Egyptische islamistische groepen”, zegt hij. “Hun huidige machtspositie geeft ze veel meer invloed. Ze zijn van mening dat alle zonen onder hun vlag moeten stappen en niet ongehoorzaam mogen zijn.”

Volgens Khalil al-Anany, Egyptedeskundige aan de Durham University in Groot-Brittannië, moet Al-Nour net het omgekeerde doen en zich sterker afkeren van de Broederschap. “Al-Nour wordt er vaak van beschuldigd de Moslimbroederschap te volgen”, zegt hij. “In aanloop naar de verkiezingen moeten ze hun kiezers net overtuigen dat ze onafhankelijk zijn.”