Egyptische woestijnwinden brengen hoop op energie

Egypte maakt gebruik van fossiele brandstoffen voor ongeveer 85 procent van de elektriciteitsbehoefte. Maar die stijgt met 8 procent per jaar, terwijl de olie- en gasreserves naar schatting over dertig tot vijftig jaar zullen opraken. De Egyptische overheid raakt daardoor meer en meer geïnteresseerd in windenergie als alternatief.
Het Nationaal Bureau voor Hernieuwbare Energie (NREA) heeft een strategie voorgesteld om het overvloedige potentieel aan windenergie in het land te exploiteren. “We genereren momenteel 400 megawatt uit windenergie en willen dat over enkele jaren verhogen tot 600 megawatt”, zegt Fathy Ameen Mohammad van NREA. “Tegen 2020 willen we een capaciteit van 7200 megawatt bereiken, zo’n 12 procent van onze elektriciteitsproductie.” Daarmee zou Egypte de uitstoot van broeikasgassen met 17 miljoen ton verminderen.

Potentieel

Energiedeskundigen gaan ervan uit dat dit mogelijk is. Een windatlas die in 2005 gepubliceerd werd, toont aan dat de kustvlakte tussen Suez en Hurghada aan de Rode Zee voldoende wind heeft om een capaciteit van 20.000 megawatt te garanderen. Egyptische en Deense onderzoekers stelden vast dat de gemiddelde windsnelheid op de vlakte meer dan 9 meter per seconde bedraagt. Dat is vergelijkbaar met de beste omstandigheden op de Noordzee. Andere kandidaat-locaties zijn onder meer de Nijlvallei en de Westelijke Woestijn, met snelheden van 6 tot 7 meter per seconde.
De Egyptische overheid heeft meer dan achtduizend vierkante kilometer – meer dan een kwart van de oppervlakte van België – ingekleurd voor windparken. Japan, Denemarken, Duitsland en Spanje hebben in financiële steun voorzien voor de windparken die al operationeel zijn of gebouwd worden op de kust. De overheid zoekt nu privé-investeerders om zogenaamde build-operate-own (BOO)-projecten op te starten en elektriciteit te leveren aan het nationale net.
“We zijn momenteel het eerste project voor 250 een leiding aan het toekennen”, zegt Mohammad.
De strategie van de NREA voorziet in de constructie van winparken voor een totale oppervlakte van 150 vierkante kilometer in Zafarana met een capaciteit van 600 een leiding. Bij Gebel El-Zeyt, langs dezelfde kust, is nog eens 200 vierkante kilometer gepland met een capaciteit van 720 een leiding. Tussen die twee parken is er plaats voor onafhankelijke bedrijven om tot 6.000 megawatt te produceren.
Ook in de Nijlvallei is er plaats gemaakt voor windparken, in totaal 6.500 vierkante kilometer. “De NREA zal een derde van dat land ontwikkelen, de rest is beschikbaar voor onafhankelijke projecten”, zegt Mohammad.

Scepsis

Niet iedereen is even optimistisch over de strategie van de NREA. Een obstakel voor de ambitieuze plannen is bijvoorbeeld de jarenlange politiek om de goedkope aanvoer van fossiele brandstoffen naar de industrie en gezinnen te verzekeren. De binnenlandse olie- en gasprijzen zijn bij de goedkoopste ter wereld, waardoor consumenten niet aangemoedigd worden om te kiezen voor schonere alternatieven.
“De grootste drempel voor hernieuwbare energie in de regio is de meerkost”, zegt Kilian Baelz van het Regionale Centrum voor Hernieuwbare Energie en Energie-efficiëntie, een denktank in Caïro. “De meest kostenefficiënte technologieën zoals windenergie zijn bijna commercieel interessant in Egypte, maar ze zijn nog niet concurrentieel. Dat geldt overigens wereldwijd. Als je kijkt waar hernieuwbare energie het goed doet, dan is dat in landen die in stimulansen voor hernieuwbare energie hebben voorzien, zoals Duitsland en Denemarken.”
Egypte is van plan om de subsidies van olie en gas uit te faseren en de elektriciteitsproductie te privatiseren. Het heeft ook de heffingen op de import van technologie zoals windturbines verlaagd. Later dit jaar zal er naar alle waarschijnlijkheid een wet goedgekeurd worden die de aankoop van energie van onafhankelijke bedrijven regelt. “Die moet ondernemingen ertoe aanzetten schone elektriciteit te produceren en te leveren aan het nationale netwerk”, zegt Mohammad.

Technologie

Buitenlandse investeerders wachten ongeduldig op de nieuwe wetgeving, die de vraag naar aangepaste technologie zal aanzwengelen. “De technologie is beschikbaar, maar ze moet wel aangepast worden aan de omstandigheden bij de Rode Zee”, zegt Baelz. “Het hele jaar door zijn er erg hoge temperaturen en erg hoge windsnelheden.”
Eén lokale firma is al op de kar gesprongen, El Sewedy Group, die in 2008 een dochterbedrijf in het leven riep, SWEG, om windparken te bouwen en te beheren. “Als lokaal bedrijf kun je het belangrijkste logistieke probleem van windenergie oplossen: transport. En dat doet de kosten drastisch dalen”, zegt Faisal Eissa, directeur van SWEG.
De hoge initiële kosten van een windpark vormen een drempel voor veel onafhankelijke ondernemingen. Een windpark op het land met een capaciteit van 200 megawatt kost ongeveer 340 miljoen euro om op te starten.
“Windprojecten hebben intensief startkapitaal nodig, waarvoor leningen en financiering nodig zijn”, zegt Eissa. “Als er een lokaal mechanisme zou zijn om die financiering te regelen, zoals in Europa, zou dat de uiteindelijke kost van de projecten doen dalen”.