Eindelijk gezondheidszorg in Irak, maar niet voor iedereen

“Waarom zou ik naar een openbaar ziekenhuis gaan als daar geen verzorging is, de apparatuur niet werkt, de wachttijden lang zijn en ik uiteindelijk door dezelfde arts behandeld wordt die mij ook in een privéziekenhuis kan behandelen”, zegt Mohammed Abbas, ambtenaar bij het ministerie van Olie.

Abbas gaat nu naar het Sint-Raphaelziekenhuis, een privé-instelling in de buurt van Bagdad. Hij wilde zo snel mogelijk geholpen worden en was bereid daarvoor te betalen. Steeds meer Irakezen doen zoals hij. Als ze geld hebben ten minste, want in Irak bedraagt de werkloosheid meer dan 50 procent.

De meeste behandelingen in openbare ziekenhuizen zijn gratis. Een röntgenfoto in een privéziekenhuis kost algauw 30 euro. Maar je krijgt de behandeling ten minste op tijd. “Het is een ramp in de openbare ziekenhuizen”, zegt Hayder Abud, die in Sint-Raphael op een consultatie wacht. “Wanneer je uiteindelijk een arts te zien krijgt, zijn ze zo gehaast en zien ze er zo moe uit, dat je nooit zeker bent dat je een fatsoenlijke behandeling krijgt.”

Gouden tijden

Door de crisis in de openbare gezondheidszorg zijn het gouden tijden voor privéziekenhuizen. Sint-Raphael telt nu 35 bedden en ziet ongeveer duizend patiënten per dag passeren. Binnenkort breidt het ziekenhuis uit tot 90 bedden en komt extra personeel in dienst.

Chirurg Rhamis Mukhtar werkt er sinds 2000, maar werkt ook nog in een openbaar ziekenhuis . “Ik overweeg hier voltijds te komen werken. De bevoorrading is veel beter, en de diensten, de verzorging van de patiënt in het algemeen.” Voor complexe noodgevallen zijn openbare ziekenhuizen nog altijd het best”, zegt hij. “Zij hebben speciale apparatuur die de meeste kleine privéziekenhuizen niet hebben.”

Economische sancties

Vóór de economische sancties en de VS-invasie was de Iraakse openbare gezondheidszorg een van de beste van de regio. Nu kampen openbare ziekenhuizen met een tekort aan artsen. Een kleine loonsverhoging de laatste drie jaar heeft enkele artsen teruggebracht, maar de lonen staan niet in verhouding tot wat men in de privéziekenhuizen kan verdienen.  In een openbaar ziekenhuis verdient een gewone arts ongeveer 300 dollar per maand (235 euro), in een privéziekenhuis is dat twee- tot driemaal meer.

“Mijn gezin kon niet leven van het loon dat ik in een openbaar ziekenhuis kreeg”, zegt anesthesist Kubayir Abbas. “Dus besloot ik in de privésector te gaan werken. Nu gaat het veel beter.” Een gelijkaardig verhaal bij collega-anesthesist Shakir Mahmood Al-Robaei. “Het is hier veel beter dan in de openbare sector. We verdienen meer, het is veiliger, en we moeten ons geen zorgen maken over de apparatuur en bevoorrading. Toen ik in de openbare sector werkte, was er altijd alles van alles te kort.”

Volgens de gezondheidsorganisatie Medcat telt Irak slechts 9000 artsen. De meeste andere zijn het land ontvlucht. Daardoor zijn er nu zes artsen per 10.000 inwoners; in België ligt die verhouding ruim zesmaal hoger.