Energiebedrijven investeren in mogelijk waardeloze fossiele brandstoffen

Met het Kopenhagen-akkoord in 2009 namen wereldleiders zich voor actie te ondernemen tegen de opwarming van de aarde. De doelstelling is om de wereldwijde temperatuurstijging deze eeuw te beperken tot 2 graden Celsius. Een hogere stijging zou ernstige en onvoorspelbare gevolgen hebben. Maar terwijl overheden zich richten op het invoeren van nieuwe maatregelen om hun CO2-uitstoot in te perken, lijkt de industrie er weinig rekening mee te houden dat ze binnenkort mogelijk veel minder fossiele brandstoffen mag verbranden dan vroeger.

Bedrijven van over de hele wereld spendeerden in 2012 samen iets meer dan 516 miljard euro aan het vinden en exploiteren van nieuwe fossiele brandstoffen. Dat cijfer berekende de denktank Carbon Tracker in samenwerking met het Grantham Research Institute van de London School of Economics. Hun nieuwe rapport, dat vrijdag gepubliceerd werd, toont aan dat het overgrote deel van de fossielreserves binnenkort volledig waardeloos zou kunnen zijn.

“Koolstofzeepbel”

Volgens de denktank en het Internationaal Energieagentschap (IEA) moet de toegelaten limiet voor de uitstoot van koolstofdioxide 565 tot 886 miljard ton bedragen tegen 2050, als de grens van 2 graden Celsius niet willen overschrijden. Dat is echter maar een fractie van de reserves die de leidende olie-, gas- en mijnbedrijven momenteel bezitten. In 2050 zou amper 20 procent daarvan verbrand zijn. De sector loopt dus het financiële risico met gigantische overschotten te blijven zitten. De voorraad aan fossiele brandstoffen, waar bedrijven honderden miljarden in geïnvesteerd hebben, zou waardeloos zijn.

Economen schatten het risico dat de energiebedrijven nemen zo hoog in dat er zelfs sprake is van een zogenaamde “koolstofzeepbel”. Lord Nicholas Stern, een professor aan de London School of Economics, zei aan The Guardian dat ‘de financiële crisis heeft aangetoond wat er gebeurt wanneer risico’s zich onopgemerkt opstapelen’, en dat investeerders en regulators er maar niet in slagen om het probleem aan te pakken. De auteurs van het nieuwe rapport roepen dan ook alle energiebedrijven op om hun business model radicaal te veranderen door af te stappen van hoge koolstofinvesteringen.

Belofte

Als de wereldleiders zich aan de afspraak van 2009 houden, zal er dus een enorm overschot aan ‘waardeloze koolstof’ ontstaan. Maar uiteindelijk komt het allemaal neer op een belofte. De overeenkomst die gesloten werd tijdens de klimaatconferentie in Kopenhagen is geen juridisch bindend klimaatverdrag. Een aantal landen, zoals Venezuela, Cuba en Bolivia weigerden het namelijk te erkennen.

Intussen heerst er twijfel over de inspanningen die geleverd worden om de doelstelling te realiseren. Volgens het Internationaal Energieagentschap ging de globale CO2-uitstoot in 2010, een jaar na het akkoord, met 5 procent omhoog. In een rapport van 2011 wees de organisatie erop dat een temperatuurstijging van meer dan twee graden Celsius tegen 2017 onvermijdelijk wordt als er geen ingrijpende actie komt. Bovendien moest hoofdeconoom van de IEA Fatih Birol vorig jaar opnieuw waarschuwen dat ‘de deur tot 2 graden Celsius op het punt staat zich voorgoed te sluiten’.