EU geeft Nigeria en Zuid-Afrika schuld voor moeizame handelsonderhandelingen

Mandelson deed zijn uitspraken tegenover leden van het Europees Parlement. De Europese Unie dreigt ermee hoge invoertarieven te heffen op importproducten uit 79 landen uit Afrika, de Cariben en de regio van de Stille Oceaan (de zogenaamde ACP-landen) als die voor 31 december 2007 de EPA’s niet hebben ondertekend. De handelsakkoorden komen er onder druk van de Wereldhandelsorganisatie, die niet langer wil dat de EU extra voordelige handelsvoorwaarden toekent aan de voormalige Europese kolonies.
“Als je kijkt naar West-Afrika, dan zie je dat de onderhandelingen met die groep gedomineerd worden door Nigeria”, zei Mandelson, “Nigeria is niet geïnteresseerd in een handelsakkoord, want het land is rijk genoeg. Maar wat met Ghana of Ivoorkust ? Die zijn niet echt rijk, maar behoren ook niet tot de groep van minst ontwikkelde landen. Ze hebben een EPA nodig om ervoor te zorgen dat hun handel volgend jaar niet wordt verstoord.”
Negenendertig van de 79 ACP-landen behoren tot de groep van ‘Minst Ontwikkelde Landen’ en kunnen ook na 31 december 2007 aanspraak maken op tolvrije export naar de Europese Unie, onder het zogenaamde ‘Alles-behalve-wapens-initiatief’.
Volgens Mandelson ligt Zuid-Afrika, dat al een handelsakkoord heeft met de Europese Unie en dus “niet veel te winnen bij een EPA”, dwars bij de onderhandelingen tussen de EU en zuidelijk Afrika. De Europese Commissaris opperde het idee om Zuid-Afrika buitenspel te zetten en aparte akkoorden af te sluiten met de andere landen in zuidelijk Afrika: “Moet er dan geen EPA komen voor zuidelijk Afrika omdat Zuid-Afrika niet wil meewerken, met een verstoring van de handel met Botswana, Lesotho, Namibië en Swaziland als gevolg ?”
Hulporganisaties verwijten Mandelson een wig te willen drijven tussen de Afrikaanse landen, met de bedoeling hen een akkoord te laten ondertekenen waardoor ze hun boeren en prille industriesector niet langer kunnen beschermen tegen Europese concurrentie. Volgens Karin Ulmer van Aprodev, de koepel van protestantse hulporganisaties, wil de EU Afrika meetrekken in een ongelijke relatie. “Misschien is het niet de bedoeling om verdeeldheid te zaaien, maar de facto is dat wat er gebeurt”, zegt Ulmer.
Luis Morago van de internationale hulporganisatie Oxfam verwijst naar de uitspraken van de Senegalese president Abdoulaye Wade, die zei dat de relaties tussen de EU en Afrika “defect” waren. Volgens Morago is dat geen goed voorteken voor de Europees-Afrikaanse top die volgende maand in Lissabon plaatsvindt: “de meeste Afrikaanse landen zijn er niet van overtuigd dat wat de Europese Unie op tafel heeft gelegd, de moeite waard is om te ondertekenen.”
Mandelson kreeg ook kritiek van enkele leden van het Europees Parlement. De Duitse sociaal-democrate Erika Mann zei dat een vrijhandelsakkoord met de EU problemen zou opleveren voor de Afrikaanse landen, omdat die “niet in staat zijn om nog meer vrijhandelsakkoorden af te sluiten met andere handelspartners.”
Robert Sturdy van de Britse Conservatieven had bedenkingen bij het voornemen van Mandelson om sommige ACP-landen uit te sluiten van het onderhandelingen. “De EPA’s moeten net dienen op de regionale integratie te bevorderen”, zei Sturdy, “Het gaat hier niet om bilaterale akkoorden.”