Europa breekt arme economieën open

Zo gaat de Europese Commissie akkoord om voor dit jaar alleen goederenakkoorden af te sluiten, op voorwaarde dat de ACP-landen zich engageren om andere thema’s volgend jaar te onderhandelen. De Europese Commissie wil ook individuele ACP-landen of delen van de ACP-regio’s toelaten om dergelijke goederenakkoorden af te sluiten. Nochtans zijn de EPA’s bedoeld als regionale akkoorden die de regionale integratie in de ACP-landen moeten bevorderen.
 
‘Het is goed dat de Europese Commissie eindelijk inziet dat ze dit jaar geen volledige EPA’s kan binnenrijven. Maar blijkbaar laat de Europese Commissie de zes ACP-regio’s nog liever uit elkaar vallen, dan de EPA-onderhandelingen in hun geheel uit te stellen’, zegt Marc Maes van 11.11.11. ‘De  Commissie zou aan de Wereldhandelsorganisatie (WTO) uitstel kunnen vragen voor de EPA-onderhandelingen.  Maar in plaats daarvan dreigt de Commissie ermee haar invoertaksen te verhogen voor die ACP-landen die dit jaar geen goederenakkoorden kunnen of willen afsluiten’.
 
De Europese Unie was lange tijd onvermurwbaar in de onderhandelingen over de nieuwe handelsakkoorden die ze met arme landen in Afrika, de Caraïben en de regio van de Stille Oceaan (ACP) wil sluiten. De EU ging bijvoorbeeld niet in op de vraag van zestien West-Afrikaanse landen om de begindatum van het vrijhandelsverdrag dat de Unie met de regio wil sluiten, uit te stellen. 

Krabdag

Nochtans zullen de EPA’s Afrika dieper in de armoede duwen. Daarom organiseert 11.11.11, de koepel van de Vlaamse Noord-zuidbeweging, vandaag ‘Vrijdag Krabdag’ en roept ze op de STOP EPA-petitie te tekenen.
 
Volgens de Belgische ontwikkelingscommissaris Louis Michel en zijn Britse collega voor handel, Peter Mandelson, zullen pogingen om de handelsvoordelen te handhaven, aangevochten worden door arme landen die geen speciale band met de EU hebben.
Latijns-Amerikaanse bananenproducenten ergeren zich bijvoorbeeld al lang aan de preferentiële markttoegang die de EU biedt aan producenten uit Afrika en de Cariben. ‘De Europese Commissie kan niet illegaal een handelsregime in stand houden waaraan we zeven jaar geleden samen beloofden een einde te maken’, schrijven Michel en Mandelson in een brief aan de West-Afrikaanse landen.  

Geen oog voor belangen van partners

Critici zeggen dat de EU helemaal geen oog heeft voor de belangen van zijn partners. De African Industrial Association haalt cijfers van de VN aan die laten zien dat de regeringen van Gambia, Senegal en Ghana een vijfde van hun inkomsten zullen verliezen door het verlagen van de importtarieven.
 
‘De EPA-onderhandelingen zitten juist strop omdat de ACP-landen heel bezorgd over een mogelijke afschaffing van hun importtarieven op de goedereninvoer uit Europa. De ACP-landen willen minder taksen afschaffen en er langer over doen dan de Commissie wil toelaten zodat ze hun landbouw kunnen blijven beschermen. Voor de boeren in Afrika biedt de nieuw aanpak van de Commissie dus geen oplossing’, zegt Gert Engelen van Vredeseilanden. .

Zwaargewichten over de EPA’s

Jean Ziegler, de speciaal rapporteur voor het Recht op Voedsel van de Verenigde Naties, zegt in MO*48 (verschijnt op 31 oktober): ‘Die EPA’s zijn gevaarlijk, want die ACS-landen wordt gevraagd om hun grenzen open te zetten voor Europese producten, ook voor landbouwproducten die de EU blijft subsidiëren. De kleine boeren in die landen zullen dus moeten leven met oneerlijke concurrentie van die sowieso al zoveel sterkere Europese boeren. Ze zullen markten en inkomen verliezen. Ook de regeringen van die landen moeten inleveren, want tot 10 procent van hun belastinginkomsten bestaat uit de opbrengst van invoerheffingen. En de EPA’s eisen de afschaffing daarvan.’
Supachai Panitchpakdi, de secretaris-generaal van UNCTAD, zegt dat, wanneer een mastodont als de EU verdragen sluit met ontwikkelingslanden, meer probeert los te krijgen dan wanneer hij langs multilaterale instellingen als de WTO moet passeren. ‘Daarom raden wij de ontwikkelingslanden een grote terughoudendheid aan wat zulke verdragen betreft’, zegt Panitchpakdi. Volgens Louis Michel zijn de EPA’s geen brute liberalisering, maar ‘om een geleidelijke opening van hun markten voor onze producten.’

Zijn de EPA’s levensgevaarlijk?

Sinds 27 september 2002 onderhandelt de Europese Unie ‘Economische Partnerschaps Akkoorden’ (EPA’s) met landen uit Afrika, de Cariben en de Stille Oceaan, de zogenaamde ACP-landen. Met die landen heeft de Europese Unie al tientallen jaren lang ontwikkelingsakkoorden lopen. EPA’s zijn uitgebreide en diepgaande regionale vrijhandelsakkoorden tussen de EU en zes deelregio’s van de ACP-groep.
De officiële bedoeling van deze akkoorden is de ACP-landen geleidelijk te integreren in de wereldhandel en op die manier bij te dragen tot hun duurzame ontwikkeling en tot armoedebestrijding. De EPA’s, zo wordt voortdurend herhaald, “moeten instrumenten voor ontwikkeling worden”.
Toch lokken de onderhandelingen over de EPA’s wereldwijd kritiek en protest uit. In de MO*paper ‘Zijn de EPA’s levensgevaarlijk?’ gaat Marc Maes na wat er aan de hand is.

Test je kennis over de EPA’s in de quiz op MO.be.