Europa stuurt illegale Pakistanen naar huis

Gisteren (21 september) keurde het Europees Parlement een “readmission agreement” goed met Pakistan, waardoor het land zich ertoe verbindt Pakistanen terug te nemen die door EU-lidstaten als “illegaal” bestempeld worden.
Het akkoord, waarover acht jaar werd onderhandeld, bepaalt dat Pakistan zestig dagen heeft om te antwoorden op een vraag van de EU om een Pakistaanse inwoner terug te nemen. Als het land niet tijdig antwoordt, mag de EU aannemen dat Pakistan geen bezwaar heeft tegen de terugkeer. Als Pakistan wel bezwaren heeft, moet het die schriftelijk verantwoorden.
Mensenrechtenorganisaties als Amnesty International hebben het moeilijk met de timing van de stemming over het akkoord, net nu Pakistan de handen vol heeft met de gevolgen van de overstroming en de situatie in het land erg problematisch blijft. Bovendien, zegt Anneliese Baldaccini van Amnesty, “zijn er meer dan een miljoen mensen binnen Pakistan op de vlucht en zijn er nog eens honderdduizenden Afghaanse vluchtelingen in het land.” Baldaccini maakt zich zorgen dat een stroom van terugkerende Pakistanen uit de EU de situatie nog verder kan bemoeilijken.
Ook het Franse Europarlementslid Hélène Flautre betreurt de beslissing van het parlement. Pakistan heeft al meer vluchtelingen dan eender welk land ter wereld, zegt ze.

Mensenrechten

Bovendien sleept Pakistan een kwalijke mensenrechtenreputatie met zich mee. De Vluchtelingenconventie van de Verenigde Naties uit 1951 bepaalt dat mensen niet teruggestuurd mogen worden naar hun land als hun leven er in gevaar is. En uit het laatste jaarrapport van Amnesty blijkt dat in Pakistan tientallen gevangenen gefolterd werden tot de dood, dat honderden mensen verdwenen en dat etnische of religieuze minderheden steeds vaker het doelwit zijn van geweld en intimidatie. Bovendien, zegt Amnesty, is het noordwesten van het land een “zone zonder mensenrechten”. Bijna vier miljoen inwoners leven er onder talibanbewind, zonder rechtstaat en zonder bescherming van de Pakistaanse overheid.
De EU heeft de voorbije tien jaar al met verschillende landen gelijkaardige akkoorden gesloten, waaronder Hongkong, Bosnië, Servië, Oekraïne en Rusland. Met China, Marokko, Algerije en Turkije worden nog gesprekken gevoerd.
Volgens Baldaccini is er te weinig geweten over de impact van die akkoorden. Het is vaak onduidelijk, zegt ze, of mensen teruggestuurd worden onder een EU-akkoord of onder een invidueel akkoord tussen ene lidstaat en het land van herkomst. Volgens Michele Cercone, woordvoerder van de Europese Commissie, is het erg belangrijk dat de akkoorden gesloten worden door de hele Europese Unie. Als lidstaten zelf akkoorden blijven afsluiten, dan leidt dat tot een “erg gefragmenteerde situatie”, zegt hij, “met veel minder beschikbare gegevens en bewijzen over het aantal getroffen personen.” De Commissie schat dat er in 2008 zo’n 13.000 Pakistanen werden opgepakt in de EU omdat hun status beschouwd werd als “onregelmatig” of “illegaal”.