Europees emissiehandelssysteem onder vuur

Op 19 februari werd in het Europees Parlement positief gestemd over de hervorming van het emissiehandelssysteem (ETS) van de Europese Unie (EU). Toch willen een aantal radicale milieubewegingen dat het systeem wordt afgeschaft.

  • Fotosconletra Friends of the Earth Fotosconletra

Het ETS van de EU, opgericht in 2003, is de spil van het Europees beleid in de strijd tegen klimaatverandering en het belangrijkste instrument om de industriële uitstoot van broeikasgassen te reduceren.  Volgens de EU Observer omvat deze regulering meer dan 12.000 energiecentrales en fabrieken in de 27 lidstaten.

Via de cap and trade methode krijgen of kopen de betrokken landen of bedrijven belastingvrije emissierechten, die hen toelaten bepaalde broeikasgassen -zoals CO2- uit te stoten. Deze rechten kunnen ze onder elkaar verhandelen. Op de totale hoeveelheid emissies staat een cap of plafond, dat meestal lager komt te liggen in de loop van de tijd.

Dit flexibel handelssysteem is bedoeld om bedrijven te stimuleren om hun emissies te reduceren en laat hen toe rechten op te sparen om tegemoet te komen aan eventuele toekomstige noden of door te verkopen aan een land dat met een tekort kampt. Volgens de Europese Commissie zullen in 2020 de emissies van bedrijven die onder deze regulering vallen, met 21 procent gedaald zijn ten opzichte van 2005.

Door een prijs te plakken op de uitstoot van broeikasgassen, verplicht de EU in feite de bedrijven hiermee rekening te houden bij hun financiële planning. Hoe minder rechten, hoe duurder het is voor een bedrijf om emissies uit te stoten en hoe meer de bedrijven gestimuleerd worden om op zoek te gaan naar andere emissievrije alternatieven, een trend die zich vooral laat voelen in ontwikkelingslanden.

Deze regulering zou dus moeten leiden tot vergroening van het productieproces en investeringen in hernieuwbare energie. Toch zijn overheden vaak geneigd de plafonds op een relatief laag niveau vast te leggen, omdat ze de belangen van bedrijven niet willen schaden.

Structurele hervormingen

Het systeem onderging ondertussen al enkele hervormingen. In 2009 werden de nationale plafonds vervangen door één algemeen EU plafond en vandaag de dag worden de meeste rechten niet langer gratis toegekend aan bedrijven, maar geveild. Het gratis toekennen van rechten, ook wel grandfathering genoemd, zorgde immers voor een overschot van emissierechten en daling van de prijs, waardoor het systeem nog maar nauwelijks een prikkel gaf om de uitstoot te beperken.

Op 14 november 2012 deed de Europese Commissie een nieuw voorstel - dat op 19 februari werd goedgekeurd door het Europees Parlement- om het ETS te hervormen. De commissarissen vrezen dat de CO2-prijzen gedaald zijn doordat er nog steeds teveel rechten gratis worden toegekend en stelden voor om de rechten zwaarder te belasten en de veilingen van sommige rechten te weerhouden. Men hoopt dat de prijzen en het vertrouwen bij de investeerders hierdoor zullen stijgen. De meeste bedrijven die onder deze regulering vallen, staan achter dit voorstel en hopen dat de hervormingen de markt meer winstgevend zal maken.

NGO’s willen rechtvaardig klimaatbeleid

Verschillende kleinere, radicale milieubewegingen willen niet minder dan de afschaffing van het emissiehandelsysteem, maar de meerderheid pleit eerder voor hervormingen dan voor afschaffing.

Net als de Europese Commissie, vrezen groene ngo’s dat de prijsdalingen alle prikkels om emissies terug te dringen of te investeren in schone technologie zullen wegnemen.

Friends of the Earth en Carbon Trade Watch beweren bovendien dat dit geldproducerende systeem de uitstoot van CO2 alleen maar verder doet toenemen en landroof, uitbuiting, schendingen van mensenrechten, conflicten en lokale vernietigingen van het milieu aanmoedigen in arme regio’s. Door deze structurele gebreken in het beleid kunnen bedrijven en overheden emissierechten kopen in arme regio’s, die hen toelaten om in hun thuismarkt meer uit te stoten. Volgens Joanna Cabello, van Carbon Trade Watch ‘heeft het de aandacht afgeleid van de noodzaak om de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen’.

Brook Riley, van Friends of the Earth, benadrukt dat deze hervorming de toekenning van emissierechten alleen maar uitstelt, maar het aantal daardoor niet vermindert. Friends of the Earth (FoE) stelt meer duurzame alternatieven voor, die betere en meer directe oplossingen bieden. Het ETS verhindert de transitie naar een post-koolstofeconomie volgens hen.

De slogan van FoE luidt ‘for the people, the planet, the future’. De 20-20 targets van de Europese Commissie, om tegen 2020 de emissies met 20 procent te doen dalen, mikken half zo laag als de voorstellen die FoE doet. De beweging benadrukt ook de nood aan bindende wetgeving, waardoor het klimaat vooraan op de agenda van de beleidsmakers komt te staan. Vandaag bespreekt de Commissie voorstellen om de uitstootreductie tegen 2020 te verstrengen tot 30 procent tegenover 1990.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.