Europese andersglobalisten werken voorzichtig aan vernieuwing

In de grote media krijgt de andersglobalistische beweging niet veel aandacht meer. Toch verwachten de organisatoren van het driedaagse forum in Londen weer 40 tot 50.000 deelnemers - evenveel als bij de vorige twee edities. Volgens David Dessers van het Sociaal Forum van België (SFB) trekken er een kleine 800 Belgen naar het ESF - een lichte stijging in vergelijking met vorig jaar. De vakbonden ACV en ABVV brengen met respectievelijk een kleine 300 en 100 militanten de grootste delegaties op de been. Een reeks actiegroepen, ontwikkelings- en vredesorganisaties sturen samen via het SFB nog eens een kleine 200 medewerkers naar Londen. Andere organisaties en heel wat individuele geïnteresseerden reizen op eigen houtje naar het ESF. De Belgische milieubeweging is nauwelijks vertegenwoordigd, al is er in het ESF-programma veel aandacht voor dat thema.

Traditiegetrouw wacht de deelnemers aan het ESF een overvol programma - van discussies over eerlijke wereldhandel, genetisch gewijzigd voedsel, de bezetting van Irak en de nieuwe Europese grondwet tot workshops over hoe de macht van grote bedrijven kan worden gebroken en over een globale actieweek van 10 tot 16 april 2005. Even belangrijk zijn contacten met gelijkgezinde activisten in de marge van die bijeenkomsten. Wie na uren vergaderen en ideeën uitwisselen nog fut heeft, kan ook genieten van een uitgebreid cultureel aanbod. Klinkende namen als The Asian Dub Foundation, leden van de vroegere punkband The Clash en filmmaker Ken Loach maken hun opwachting.

Opvallend is dat er minder plenaire vergaderingen zijn gepland en meer seminaries en workshops, waar in kleinere kring concreter werk kan worden geleverd. Volgens Dessers gaat dat in de richting van veranderingen die veel deelnemers van de vorige edities wensten. Bij discussiëren over een andere wereld alleen kon het voor veel bezoekers van de deelnemers aan het bezoekers niet blijven. Maar voor een echte ommezwaai is het wachten op het Wereld Sociaal Forum in januari, oordeelt Dessers. Het ESF is ontstaan uit het Wereld Sociaal Forum, en die jaarlijkse bijeenkomst blijft de bakens uitzetten.

Echt grote namen ontbreken in de Belgische delegatie - vorig jaar nam Elio Di Rupo nog deel aan het ESF in Parijs. ABVV-voorzitter André Mordant is wel van de partij, net als Ann Van Laer, een van de nationale secretarissen van het ACV. Mordant en Van Laer leiden discussies in over de omstreden liberalisering van de handel in diensten in Europa - de zogenaamde Bolkestein-richtlijn. Verder zal België volgens Dessers net als vorig jaar een voortrekkersrol spelen in de discussies over de Tobintaks - een heffing om internationale speculatie tegen te gaan die intussen in België in een wet werd gegoten - en over de internationale liberalisering van de dienstenmarkt - een thema waarmee vooral de Belgische ngo’s bezig zijn.

Paul Buekenhout van het ACV zegt dat zijn organisatie vooral een inbreng wil hebben in de discussies over een sociaal Europa, over ‘schone kleren’ en over racisme op de werkvloer. Maar het ACV is bijvoorbeeld ook betrokken bij een seminarie over vakbondsrechten in Colombia. Volgens Buekenhout biedt het ESF vakbondsmilitanten een uitgelezen kans om rond dergelijke thema’s contacten te leggen met collega’s uit andere landen en netwerken op te zetten. Voor ons is Londen verder ook interessant omdat we er uit eerste hand verhalen zullen horen over de privatisering van openbare bedrijven als de spoorwegen.

Buekenhout vindt dat het ESF wel degelijk aan het veranderen is. We beginnen meer uitgewerkte alternatieven naar voren te schuiven - we vullen bijvoorbeeld in wat we onder een sociaal Europa verstaan. En we willen meer structuur brengen in het ESF. We zouden het ook goed vinden om in de toekomst ook met de werkgevers rond de tafel te kunnen gaan zitten.

Nieuw is ook de aanwezigheid van deelnemers uit Oost-Europa op de bijeenkomst - een logisch uitvloeisel van de uitbreiding van de EU. Het ACV heeft zelf een zevental vakbondsmensen uit Servië en Roemenië onder de vleugels genomen om hen het ESF te laten bijwonen. Buekenhout hoopt dat een van de volgende edities van het ESF in Oost-Europa kan plaatsvinden, om zo ook de sociale bewegingen in het nieuwe deel van de EU mee te krijgen.