Fallujah nadert nieuw kookpunt

Fallujah heeft het al meegemaakt. De stad op zestig kilometer ten westen van Bagdad die grotendeels aan de kant van het Iraakse verzet staat, werd door het Amerikaanse leger twee keer aangevallen in 2004. De tweede aanval vernielde bijna driekwart van de stad.
Op 21 mei van dit jaar stelden de Amerikaans-Iraakse strijdkrachten in Fallujah extra strenge beveiliging in, als reactie op voortdurende aanvallen. Extra checkpoints beperken de bewegingsvrijheid en veel winkels zijn dicht. De meeste bewoners kunnen het ziekenhuis niet meer bereiken, omdat dat aan de andere kant van de rivier Eufraat ligt dan het grootste deel van de stad. Gsm-verkeer werd al een jaar geleden opgeheven door de plaatselijke politie. Bewoners zeggen dat ze gemiddeld twee uur op vierentwintig elektriciteit hebben. De avondklok beperkt de mogelijkheden om betaalbaar voedsel in te slaan.
Plaatselijke niet-gouvernementele organisaties zoals de Iraqi Aid Association (IAA) zeggen dat ze de stad niet meer binnenmogen van het Amerikaanse leger. “We hebben voorraden maar we krijgen ze niet tot bij de gezinnen”, zegt IAA-woordvoerder Fatah Ahmed. De mensen zijn bang om uit hun huizen te komen om eten te kopen. Kinderen krijgen diarree van het vuile water dat ze moeten drinken. We kennen gevallen van zwangere vrouwen die thuis moeten bevallen omdat de avondklok hen verhindert naar het ziekenhuis te gaan.”
Onder het huidige regime voelen de bewoners zich in alle opzichten beperkt en ingesloten. Zelfs onder de meest gematigde burgers slaat de stemming om. “We gaven de politiemacht onze volledige steun”, zegt een gemeenschapsleider in Fallujah, die Ahmed genoemd wil worden. “Van mensen die beweerden dat de politie alleen ten dienste van de bezettingsmacht zou werken, zeiden we dat ze tegen stabiliteit en orde waren. Ongelukkig genoeg, blijken ze nu absoluut gelijk te hebben gehad.”
“We zweten ons dood omdat sommigen onder ons deelnamen aan die vervloekte verkiezingen (van januari 2005)”, zegt een veertigjarige advocaat die anoniem wil blijven. De temperatuur in Fallujah bedraagt momenteel tot 45 graden. “De wijze mannen raadden ons toen aan niet te gaan, maar wij geloofden die bedriegers van de Islamitische Partij die betere tijden beloofden.” Net als velen in de stad beschuldigt hij de pro-Amerikaanse Islamitische Partij ervan de leider te zijn van het ‘veiligheidsplan’ in de provincie.
“Ze doden ons nu met een nieuw wapen”, zegt een jongeman die zijn gezicht bedekt. “De prijzen swingen de pan uit. Een gasbus kost vijftien euro, een kilo tomaten meer dan een euro, en mensen kunnen niet naar hun werk.”
“Amerikaanse scherpschutters op de daken amuseren zich met toekijken hoe wij rondlopen om iets te eten te vinden voor onze gezinnen. Ze lachen ons uit en geven ons bijnamen”, zegt de 55-jarige Hajji Mahmood. “Ze zouden moeten beseffen dat Fallujah nog altijd dezelfde stad is die hen drie jaar geleden buitenschopte.”
“Ik vind het vrij vreemd dat je een stad van alle levenstekens beroofd onder het mom dat je de Irakezen vrede en vooruitgang brengt”, zegt een andere inwoner. “Arabieren, moslims en alle internationale leiders moeten zich schamen omdat ze zelfs niet praten over wat hier gebeurt.”
De coördinator van de veiligheidsoperaties in de provincie, luitenant-kolonel Azize Abdel-Kader, zegt dat de avondklok nodig was om de veiligheid te waarborgen. “Het is een tijdelijke maatregel die we spoedig hopen te beëindigen”, zei hij vorige week in Bagdad. “We bestuderen manieren om hulpagentschappen toegang te verlenen tot Fallujah, maar voorlopig is dat te gevaarlijk.”
Al meer dan een maand mogen er geen auto’s door de straten van de stad rijden. Oorspronkelijk was er ook een verbod op fietsen, maar inwoners kregen intussen de toestemming die weer te mogen gebruiken. Ala’a, een lerares van 34, wordt er cynisch van. “Dank aan God en aan president Bush voor dat grote voorrecht”, schampert ze. “We zijn nu de enige stad in de bevrijde wereld waar vrij gefietst kan worden.”