FAQ: Israëlische verkiezingen

Waarvoor kiezen de Israëli’s?

Op 10 februari kunnen 5,2 miljoen stemgerechtigde Israëli’s (waaronder een Israëlische Arabieren, die een vijfde van het electoraat uitmaken) naar de stembus gaan om een nieuw parlement (Knesset) en een nieuwe premier te kiezen. Ehud Olmert (Kadima) is de huidige premier van het land. De Knesset telt 120 zetels.

Waarom vervroegde verkiezingen?

Normaal gezien vonden de Israëlische parlementsverkiezingen plaats in 2010. Premier Ehud Olmert diende in september 2008 echter zijn ontslag in bij president Shimon Peres omdat hij onder druk kwam te staan door een corruptieschandaal waarin hij verwikkeld raakte. De nieuwe partijleider van Kadima, Tzipi Livni, kreeg opdracht een nieuwe regering te vormen, maar slaagde daar niet in, waardoor Olmert aanbleef als waarnemend premier totdat er vervroegde verkiezingen kwamen.

Wie zijn de hoofdrolspelers?

De strijd gaat vooral tussen het centrumrechtse Kadima van Tzipi Livni (heeft momenteel 29 zetels) en het rechtse Likoed van Benjamin Netanyahu (momenteel 12 zetels). Uit polls blijkt dat de populairiteit van Livni gedaald is sinds Israël het vuur opende in Gaza. Vooral de Arbeidpartij van Ehud Barak (momenteel 19 zetels), Likoed van Netanyahu en Israel Beiteinu van Avigdor Lieberman (momenteel 11 zetels) konden profiteren van de oorlog.

Wie wordt de grote winnaar?

Israel Beiteinu, de anti-Arabische partij van Avigdor Lieberman, kan volgens de peilingen straks een sleutelrol spelen bij de verkiezingen. De partij zou volgens peilingen wel eens de op twee na grootste partij kunnen worden. Sinds de Gaza-oorlog ging Israel Beiteinu zo sterk vooruit dat de partij nu al 20 zetels zou krijgen. Drie jaar geleden zorgde de partij al voor een grote verrassing door bij zijn eerste verkiezingsdeelname meteen 11 zetels weg te kapen. Israel Beiteinu stelt zich onomwonden anti-Arabisch op.

Welke impact op het vredesproces?

Of het de Amerikaanse president Barack Obama zal lukken zijn vredeswens voor het Midden-Oosten waar te maken, hangt af van de uitkomst van de Israëlische verkiezingen. Als Kadima van Tzipi Livni de verkiezingen wint, worden intensieve pogingen verwacht tot een vredesregeling. Als Likoedleider Benjamin Netanyahu als overwinnaar uit de bus komt en samen gaat werken met Kadima en de Arbeidspartij, kunnen de besprekingen ook doorgaan.
Maar als Likoed in zee gaat met rechtse partijen als Israel Beiteinu, zal het proces vrijwel zeker vastlopen. De internationale positie van Israël zal in dat geval drastisch verslechteren.

De verkiezingen op tv

Dinsdagavond 10 februari zendt Nederland 2 (van 21u15 tot 22u en van 22u55 tot 23u50) ‘Live uit Jeruzalem’ uit, een talkshow die afgewisseld wordt met reportages en optredens. Van 23u50 tot 00u45 zendt de omroep ‘Gaza/Sderot: Live in spite of everything’ uit, een documentaire over het dagelijks leven van een aantal inwoners van Gaza en Sderot, een Israëlische stad vlakbij Gaza.