Financiële crisis verandert de relatie tussen Noord en Zuid

De crisis hoeft niet noodzakelijk alleen maar negatieve gevolgen te hebben voor de ontwikkelingslanden. Het grote verschil met de vele financiële crisissen die de wereld sinds de jaren zeventig heeft gekend, is dat de huidige crisis begon in de VS en in eerste instantie de bevolkingen van de rijke landen bang maakt.
Op het moment dat we dit schrijven, is het is nog te vroeg om definitief de impact op de zogenaamde ontwikkelingslanden in te schatten. Zeker is dat hun financieel stelsel niet tot de eerste slachtoffers behoorde.
Hun achterstand inzake liberalisering van de financiële sector bleek een voordeel: hun geldmarkten waren zo weinig “gesofistikeerd” dat ze niet in staat waren om de als innovaties-vermomde-rommel te kopen. Daardoor werden hun banken minder aangetast door de “financiële clusterbommen” die Wallstreet in de rest van de wereld verspreidde.
Naarmate de financiële crisis dieper wordt, komen ook meer ontwikkelingslanden in het vizier, vooral zij die meer afhankelijk zijn van buitenlands geld. Geleerd door de crisissen van de jaren negentig, hebben heel wat ontwikkelinglanden hun afhankelijkheid van de geldmarkten afgebouwd door enorme geldreserves aan te leggen.
Dat aandelenbeurzen in Shanghai, Mumbai of São Paulo gewicht verloren, is logisch omdat de crisis de reële economie treft, die van de niet-financiële bedrijven. Zo vermindert de vraag naar grondstoffen, waardoor de prijs ervan zakt. Dat voelen uitvoerders van olie of koper meteen in hun portemonnee.
Vanuit ecologisch oogpunt is het goed nieuws dat er minder geconsumeerd wordt in de rijke landen, maar voor ontwikkelingslanden betekent dat minder uitvoer. En dat kost banen. Het Internationaal Monetair Fonds verwacht terzake geen drama’s: volgens het Fonds zou de groei in de ontwikkelingslanden dalen van 9,4 procent dit jaar naar 7,8 procent volgend jaar.
Eén reden is dat de toenemende Zuid-Zuidhandel het relatieve belang van het Noorden heeft verminderd. Het Zuiden is beslist niet afgekoppeld van recessies in de rijke landen maar het is minder afhankelijk dan vroeger.
Mogelijks heeft de crisis ook positieve gevolgen voor het Zuiden. De tanende export naar rijke landen verhoogt de kans dat regeringen, vooral in Oost-Azië, ervoor kiezen om de lokale koopkracht en sociale bescherming te verhogen zodat de lokale consumptie toeneemt. In plaats van massaal hun spaargeld naar rijke landen te versassen, waar het bijdroeg tot zeepbellen, kunnen ze het beter in hun regio recycleren. Processen in die zin waren in sommige landen om sociaal-politieke redenen al bezig: de crisis levert nu ook economische argumenten voor zo’n betere verdeling van de rijkdom.
De crisis wijzigt de machtsverhouding tussen Noord en Zuid verder. Ze heeft het financiële gewicht van vooral Oost-Azië doen toenemen. Het is onmogelijk geworden de wereldeconomie te sturen zonder de ontwikkelingslanden die het merendeel van ‘s werelds geldreserves bezitten, een serieuze stem in het kapittel te geven. Vermits die ontwikkelingslanden een minder dogmatische kijk hebben op ontwikkelingsbeleid –geen blind geloof in vrijemarktslogans– komt er meer ruimte voor pluralisme.
De VS-regering zette jarenlang, als een soort handpop van Wallstreet, ontwikkelingslanden onder druk om hun financiële sector te liberaliseren. Nu de VS zelf aan de rand van de afgrond staan door een overdosis liberalising, wordt dat dogma ongeloofwaardig.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.