Frankrijk en Italië steunen illegale visvangst

Drijfnetten zijn lange netten die als een gordijn in het water hangen. Grote vissen raken er met hun vinnen of kieuwen in verstrikt. De drijfnetten die Franse vissers in de Middellandse Zee gebruiken, zijn volgens Oceana tot 10 kilometer lang en 8 meter hoog. Ze zijn vooral bedoeld om blauwvintonijnen en zwaardvissen te vangen. Maar er raken ook beschermde dieren in verstrikt: dolfijnen, kleine walvissen en schildpadden die naar de oppervlakte moeten komen om te ademen en haaien die sterven als ze niet in beweging blijven. Oceana schat dat er in de Middellandse Zee elk jaar tienduizend dolfijnen en walvissen omkomen in drijfnetten, en duizenden schildpadden en haaien.

De catastrofale bijvangsten deden de Algemene Vergadering van de VN vanaf 1992 grote drijfnetten verbieden in internationale wateren. De EU volgde met een verbod op meer dan 2,5 kilometer lange drijfnetten in Europese wateren, dat in 2002 algemeen van kracht werd.

Toch schat Oceana dat er in de Middellandse Zee nog een 500-tal vissersschepen met drijfnetten blijven werken. In de eerste plaats zijn er schepen uit landen als Marokko en Turkije, die geen deel uitmaken van de EU. Maar ook Frankrijk en Italië en misschien nog andere Europese landen storen zich niet erg aan het verbod.

Twee keer kassa

In Italië kregen vissers volgens Oceana aanzienlijke subsidies om over te schakelen op andere netten of om hun schepen uit de vaart te nemen. Drijfnetten van maximaal 2,5 kilometer zijn immers niet rendabel. 89 vissers passeerden langs de kassa, maar de milieuorganisatie stelde vast dat tussen 2005 en 2007 meer dan 130 schepen de verboden netten bleven gebruiken, waaronder vaartuigen van eigenaars die de reconversiepremie hadden opgestreken. Tegelijk staat de Italiaanse wetgever nog altijd het gebruik van ferrettara toe, drijfnetten waarmee op kleinere tonijnsoorten wordt gevist.

In Frankrijk maakten de vissers gebruik van een inmiddels gedicht achterpoortje in de Europese wetgeving: er bestond geen wettelijke definitie van een drijfnet. Zeker 90 Franse schepen gebruikten in 2006 en 2007 systematisch drijfnetten, zegt Oceana, dat vandaag (14 mei) een rapport publiceerde waarin alle schepen met naam, eigenaar en foto worden voorgesteld. Nog meer schepen gebruiken de verboden netten af en toe. De Franse overheid wees de voorbije jaren aanzienlijke tonijnquota toe aan die vissers. Op 28 juni vorig jaar, een paar dagen voordat de officiële EU-definitie van een drijfnet van kracht werd,  kregen 83 Franse vissers van de Franse overheid de toestemming om 267 ton blauwvintonijn boven te halen.

Het Franse ministerie voor Landbouw en Visserij heeft intussen 5,5 miljoen euro vrijgemaakt voor steun aan tonijnvissers die af willen van de verboden netten die ze de voorbije jaren hebben gebruikt. Het programma, dat voor een deel door de EU wordt gefinancierd, is vrijwillig, want Frankrijk hoopt nog altijd op een uitzonderingsmaatregel die het verdere gebruik van drijfnetten zou mogelijk maken. De Franse regering probeert ook het Europese verbod ongedaan te laten maken door het Europees Hof van Justitie.