FSC: de groeipijnen van duurzaam hout

Van bij het begin kon het label daardoor rekenen op de onvoorwaardelijke steun van alle milieuorganisaties. De consument kon op twee oren slapen: als hout het FSC-label met het boompje droeg, was het in orde.
Maar de laatste jaren kwamen er stilaan barstjes in dat smetteloze imago. Het label kreeg kritiek te slikken omdat het de toekenning overwoog  van controversiële certificaten voor plantages met monoculturen en projecten in conflictgebieden of intacte bossen. De kritiek nam toe en er werd zelfs een speciale website opgericht, FSC-watch.org. Die heeft naar eigen zeggen tot doel FSC in de gaten te houden, maar lijkt er eerder op gericht om het label uit de wereld te helpen.
Is FSC dan één van de vele holle ecolabels geworden? Neen, zeggen Greenpeace en WWF België resoluut, sommige dingen kunnen beter, maar FSC blijft met grote voorsprong het beste, meest betrouwbare en meest onafhankelijke certificaat. ‘FSC garandeert nog altijd hout dat uit goed bosbeheer afkomstig is’, zegt Jan Derom van WWF. ‘Zoals bij alle processen kan er links of rechts wel wat verbeterd worden, daar zijn ook wij vragende partij voor. Maar FSC is nog steeds het strengste en meest onafhankelijke label tot nog toe, en WWF blijft het actief promoten. Onlangs hebben we daarvoor nog een speciale campagne opgezet.’

Bekommernissen

Ook An Lambrechts, bossencampaigner bij Greenpeace, zegt dat sommige zaken bij FSC beter kunnen. ‘We hebben inderdaad onze bekommernissen’, zegt ze. ‘Als FSC overweegt om certificaten toe te kennen aan houtkap in intacte bosgebieden, dan hebben wij daar toch een probleem mee. En  we hebben ook onze bedenkingen bij het feit dat FSC nog te weinig onderneemt in het debat rond de klimaatverandering. Zo’n twintig procent van de uitstoot van broeikasgassen is afkomstig van ontbossing, en FSC speelt daar nog te weinig op in.’
Toch blijft ook Greenpeace het label steunen, omdat veel van de huidige problemen te maken hebben met de groeipijnen van een systeem dat nauwelijks aan de stijgende vraag kan voldoen. ‘FSC is heel sterk gegroeid in de voorbije jaren’, zegt Lambrechts. ‘De vraag naar duurzaam hout stijgt snel en dat is goed nieuws. Maar het zorgt wel voor een capaciteitsprobleem bij de organisatie.’
Bovendien, zegt Lambrechts, is het precies de grote transparantie van FSC ten opzichte van andere systemen die het label nu parten speelt. Door die transparantie is het systeem kwetsbaarder voor kritiek op de toekenning van individuele certificaten voor die ene eucalyptusplantage in Brazilië of dat controversiële houtproject in Centraal-Afrika. ‘Er is geen ander label dat dezelfde garanties geeft als FSC’, zegt ze. ‘Dat mag echter geen redenen zijn om de organisatie carte blanche te geven. We gebruiken de overlegkanalen binnen FSC om onze bezorgdheden en kritiek kenbaar te maken, en we hebben de indruk dat daar rekening mee wordt gehouden.’